| zum Ausdrucken exportieren: Hochformat (PDF) Querformat (PDF) | [alle Exportformate zeigen] |
| Verfasser [Vorname] | Titel | Sprache | Erscheinung | Kennung | letzte Änderung | Ansicht |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 3, Auf dem Habichtshofe | Deutsch | Arg-232-117 | 2015-02-11 18:29 Manfred | nur diese entfernen | |
| Manfredo Ratislavo | Dektritilio, ĉapitro 3, Sur la Akcipitra korto | Esperanto | Arg-233-117 | 2015-02-11 18:36 Manfred | nur diese entfernen |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
| übersetzt von Manfredo Ratislavo | ||
| 1. | 1. | |
| 1 Diris la sinjor' Elmaro | 1 Elmar, Herr vom Habichtshofe, | |
| al ĉasista aro sia: | Sprach zu seinem Jagdgesinde: | |
| "Vi pendigu la ĉasaĵon | "Gute Meute, gute Beute; | |
| al la arbo, la tilia! | Hängt den Bären an die Linde! | |
| 2 Zorgu por la ĉasilaro | 2 Achtet auf das Waidgeräte | |
| kaj la hundoj", li admone | Und besorgt die müden Hunde, | |
| diris, "poste vi mem manĝu, | Dann euch selbst; mich will bedünken, | |
| la manĝaĵo gustas bone. | Daß euch wohl der Imbiß munde. | |
| 3 Lerte tiam tiu urso | 3 Drauf zerwirkt den braunen Riesen, | |
| estu de vi distranĉota, | Aber mit geschickten Händen! | |
| ke la fel' ne difektiĝu, | Schont den Pelz; nach Bodinkthorpe | |
| estu ĝi al graf' sendota. | Will ich ihn zum Grafen senden. | |
| 4 al la grafo minacita | 4 Dem der ungeschlachte Brummer | |
| de ĉi tiu best' survoje, | Jüngst die Heimkehr abgeschnitten, | |
| kiam tiu kun filino | Als der Alte mit der Tochter | |
| sia hejmen rajdis foje. | Spät vom Eschenberg geritten. | |
| 5 Mi hodiaŭ venkis tiun! | 5 Heute fand er seinen Meister! | |
| Brave ĝi ja sin defendis | Stolzer Bursch, er schlug sich wacker, | |
| kontraŭ mia hundoj, kiuj | Bis ihm an der Gurgel hingen | |
| al ĝi ĉe la gorĝo pendis.1) | Greif und Kneif, die grimmen Packer. | |
| 6 Mi ja estus domaĝinta | 6 Traun, ich hätt' ihn laufen lassen, | |
| lin, la reĝon de l' arbaro, | Ihn, den Herrn von Wald und Heide, | |
| sed tranĉile mi mortigis | Doch dem Wegelagrer stieß ich | |
| lin pro lia malbonfaro. | Rasch ins Herz die blanke Scheide. | |
| 7 Se kun viroj aŭ kun hundoj | 7 Mocht' er sich mit Männern zerren, | |
| ja batalus li pro io:2) | Mocht' er sich mit Hunden necken: | |
| Sed timigi knabineton, | Allzu bärenhafte Laune | |
| tro kaprica estis tio!" | War's, ein Mädchen zu erschrecken." | |
| 8 Salutinte per la lanco | 8 Elmar grüßte mit der Lanze | |
| Suprensaltis nun Elmaro | Und, gefolgt von Waidmannsrufen, | |
| al la halo, dum sonadis | Sprang er aus dem Kreis der Jäger | |
| vokoj de la ĉasistaro. | Schnell hinan des Saales Stufen. | |
| 9 Plie nun la brusto larĝa | 9 Höher hob sich heut des Jünglings | |
| levis sin de la junulo, | Breite Brust vom frischen Gange, | |
| estis ruĝa lia vango | Heller war sein blaues Auge, | |
| kaj pli hela la okulo. | Voller dier gebräunte Wange. | |
| 10 Kapskuante siajn buklojn | 10 Schüttelnd die betauten Locken, | |
| paŝis li tra l' halo ombra, | Schritt er durch die große Halle, | |
| timetigis liaj paŝoj | Fast erschreckt vom düstern Schweigen | |
| lin en la silento sombra. | Und des Schritts verlornem Schalle. | |
| 11 Kie iam en la domo | 11 Wo sich einst die schildgewiegte | |
| ludis la idar' petola, | Falkenbrut des Spiels erfreute, | |
| tie ĉe l' malvarma forno | Stand am kalten Herd des Hauses | |
| staris li nun tute sola. | Letzter Sproß vereinsamt heute. | |
| 12 Ĉirkaŭ li, ĉe sombraj muroj, | 12 Um ihn her, an düstern Wänden | |
| urskranioj kaj ĉasiloj, | Wisenthörner, Hirschgeweihe, | |
| cervkornaroj, bizonkornoj, | Bärenschädeel, Schwert und Lanze, | |
| granda aro de armiloj. | Helm und Brünne, Reih' an Reine. | |
| 13 Kverkaj vandoj, kverkaj traboj, | 13 Eichne Säulen, eichne Sparren, | |
| kverka planko estis tie, | Eichner Boden, eichnes Schauer: | |
| kiel en arbar' soleca | All ein Wald, doch still und öde, | |
| vintra tristo regis ĉie. | All ein Wald in Wintertrauer. | |
| 2. | 2. | |
| 14 Kie fluas tra fragmitoj | 14 Wo die Brucht durch Schilf und Erlen | |
| kaj fraksenoj rivereto | Rieselt und zum Drosselsange | |
| murmuranta ion, kuŝis | Dunkle Runenlaute murmelt, | |
| la kortdomoj ĉe monteto | Lag der Hof am Hügelhange. | |
| 15 sub tilioj kaj sub ulmoj, | 15 Unter Linden, unter Ulmen | |
| kun la larĝaj pajltegmentoj | Und des Strohdachs warmen Schwingen, | |
| musk-kovritaj, kiuj ŝirmis | Die, mit Lauch und Moos bewachsen, | |
| kontraŭ ĉiuj fortaj ventoj. | Breit und schirmend niederhingen. | |
| 16 Estis ĉevalkapoj lignaj | 16 Bau an Bau. Von bunten Giebeln | |
| sur la gabloj de la domoj, | Nickten nach dem Brauch der Alten | |
| laŭ la moro de l' praavoj, | Holzgeschnitzte Pferdeköpfe, | |
| por deteno de la gnomoj. | Wicht und Kobold fernzuhalten. | |
| 17 Etendiĝis kampoj, forstoj | 17 Weit erstreckten sich des Hauses | |
| de la kort' ĝis malproksimo, | Kämpe, Wälder, Ackerbreiten; | |
| estis akvoj kaj montfirstoj | Bergesfirst und rinnend Wasser | |
| de l' pratemp' terena limo. - | schied die Mark seit Väterzeiten. - | |
| 18 Kiam la popolmigradoj | 18 Als der Wandersturm vom Osten | |
| ŝtormis el la oriento | Über Deutschlands Felder brauste, | |
| tra l' germanaj kampoj kiel | Volk auf Volk wie Meeresflutener | |
| sur la maro ega vento, | Zornig durcheinanderzauste; | |
| 19 kiam el la nordo suden | 19 Als die harten Bernsteinfischer | |
| iris la sukcenfiŝistoj, | Welschlands dunkle Trauben pflückten, | |
| la romiajn valoraĵojn | Und des Spessarts rauhe Jäger | |
| rabis la Spesart-ĉasistoj, | Sich mit Römerringen schmückten: | |
| 20 kiel firmaj kverkoj sidis | 20 Unentwegt auf freier Hufe | |
| sur liberaj grundoj tie | Grundentsprosssen, grundverwachsen, | |
| tiu nobla Saksa gento, | Wurzelfest wie seine Eichen | |
| vivis ĉiam tradicie. | Saß der edle Stamm der Sachsen. | |
| 21 Kultivadis ili agrojn, | 21 Stetig bauten sie die Scholle, | |
| paŝtis ŝafojn sur paŝtejoj, | Hüteten auf brauner Heide | |
| zorge bredis ili bovojn | Sorgsam Bien' und Schaf und zogen | |
| kaj ĉevalojn sur herbejoj; | Rind und Roß auf Trift und Weide. | |
| 22 laŭ prapatra mor' ekzercis | 22 Übten wie die Väter taten, | |
| salton, ĵeton kaj defendon, | Sprung und Wurf und Lanzenbrechen | |
| prenis tuj armilon feran, | Oder griffen rasch zum Eisen, | |
| venĝi krimon aŭ ofendon; | Freveltat und Schimpf zu rächen; | |
| 23 faris ili medon sian, | 23 Brauten Met und zechten tapfer, | |
| ĉasis en arbaroj spite, | Trotztene auf der Jagd den Wettern, | |
| servis ĉe ofer-kaldronoj | Und am heil'gen Opferkessel | |
| la malnovajn diojn rite. | Dienten sie den alten Göttern. | |
| 24 Sur la Akcipitra korto, | 24 Stetig auf dem Habichtshofe | |
| en la domo familia, | Unter ihres Saales Balken | |
| loĝis jam la Falkaj filoj | An derselben Feuerstätte | |
| longe, unu post alia, | Hausten, Sohn auf Sohn, die Falken, | |
| 25 Maldisturbe kaj honore, | 25 Ehrenreich und unverworren, | |
| ĝis ĉe l' Rejno incendiĝis | Bis am Rhein der Brand erglühte, | |
| brulo, kiu mont-al-monte | Der, gewälzt von Berg zu Bergen, | |
| tra Saksujo traruliĝis. | Durch die Sachsendörfer sprühte. | |
| 26 Ho, milit' kun Karl', la Franko! | 26 Krieg mit Karl! Die Mütter klagten. | |
| Ho, milit'! Patrinoj plendis. | Krieg! Es freuten sich die Aare; | |
| Ho, milit'! Dum tridek jaroj | Krieg den Göttern, Krieg den Menschen, | |
| sin Saksujo ja defendis! | Krieg durch dreißig lange Jahre! | |
| 27 Tre vundiĝis en batal' la | 27 Alfrik, Elmars Vater, brachte | |
| patro de Elmar', doloro | Wunden heim und bitt're Schmerzen, | |
| lin turmentis tre, sed plie | Heiße Wunden, tiefe Wunden, | |
| tiu vundo en la koro. | Doch die tiefste saß im Herzen. | |
| 28 Senpotenca kaj senrajta | 28 Machtlos, rechtlos war der Sachse; | |
| estis nun la Saks', la Franko | Dreist, wie auf die müden Flanken | |
| tretis lin samkiel lacan | eines speerdurchbohrten Ebers, | |
| apron kun borita flanko. | Trat auf ihn der Fuß des Franken. | |
| 29 La edzino, kiu konis | 29 Irmintrud, die Gattin, mischte | |
| multajn kaj sanigajn teojn, | Kundig all der holden Kräfte, | |
| el folioj kaj el floroj, | Die in Frucht und Blüte schlafen, | |
| miksis sukojn kaj oleojn. | Sanftes Öl und milde Säfte. | |
| 30 Druidin' murmuris vortojn, | 30 Swanahild, die greise Drude, | |
| gratis runojn, sorĉajn signojn, | Ritzte Runen, Zauberzeichen, | |
| por forigi la malsanon | Warf die Stäb' und raunte Sprüche, | |
| ĵetis ŝi la fagajn lignojn. | Gram und Siechtum zu verscheuchen. | |
| 31 Per radikoj kaj per vortoj | 31 Lindern mögen Wurz und Worte | |
| mildigeblas ja sufero, | Wundenweh und Herzbeschwerde; | |
| sed plej bona kuracilo | Bester Arzt für jeden Jammer | |
| estas tombo en la tero. - | Ist die stille, kühle Erde. - | |
| 32 Plore la patrino diris | 32 Auf den Sohn, den frühverwaisten, | |
| al la knabo orfa frue: | Sah die Mutter oft mit Zähren: | |
| "Kiu ame, serioze | "Kind, wer wird in Ernst und Liebe | |
| vin edukos nun instrue?" | Dich belehren und dir wehren?" | |
| 33 Abomeni la novaĵojn | 33 Tief ins junge Leben grub sie | |
| ŝi instruis al l' infano, | Tiefen Abscheu vor dem Neuen, | |
| kvankam ŝin minacis ŝia | Mocht' ihr Bruder an der Pader | |
| frato, episkop', kristano. | Mit dem Bischofsstab auch dräuen, | |
| 34 La fervora frato, kiun | 34 Badurad, der eifervolle, | |
| indignigis kaj doloris, | Den es schmerzte und empörte, | |
| ke fratin' rigidanime | Daß sein eignes Blut dem Kreuze | |
| de la kristanismo foris. | Starren Sinns den Rücken kehrte. | |
| 35 La arbara druidino | 35 Und im Wald die greise Drude | |
| la heroojn ne forgesis, | Pries den Heldenruhm der Ahnen; | |
| diojn timi kaj adori | Götter fürchten, Franken hassen, | |
| admonadi ŝi ne ĉesis. - | War ihr unablässig Mahnen. - | |
| 36 Knabeduk' postulas duron. | 36 Knabenzucht will harte Hände, | |
| Sendis oni en la foron | Bald entsandten sie zum fernen | |
| al fratgento la orfulon, | Bruderstamm den vaterlosen, | |
| por ellerni viran moron. | Maß und Männerbrauch zu lernen. | |
| 37 Gastparenca al la Falka | 37 Gastverwandt dem Haus der Falken, | |
| domo estis Tiatgrimo, | Welterfahren, weitgepriesen, | |
| pastro de Votan', loĝanta | War der graue Wodanspriester | |
| en marborda malproksimo. | Thiatgrim im Land der Friesen. | |
| 38 Estis propra al ĉi tiu | 38 All der ernsten Nordlanddenker | |
| la nordlanda pensopleno, | Weisheitsfülle war ihm eigen; | |
| sciis tiu diri ion | Beides wußt' e: klug zu reden, | |
| aŭ nenion laŭ konveno, | Und was klüger, klug zu schweigen. | |
| 39 runojn montris al Elmaro, | 39 Elmar staunte, wenn der Alte | |
| aŭskultanta kun admiro, | Ihn die Runenrätsel lehrte, | |
| kiam li klarigis sencon | Wenn er ihm gedankenreicher | |
| de tre saĝa iu diro. | Sprüche tiefen Sinn erklärte: | |
| 40 Pri profetaj vortoj mornaj, | 40 Donars Kämpfe mit den Thursen, | |
| pri batalo de Donaro, | Walas düstre Prophezeiung, | |
| di-pereo, mond-novigo | Balders Tod, die Götterdämmrung, | |
| li rakontis al Elmaro. | Weltvernichtung, Welterneuung; | |
| 41 Li rakontis la sagaojn | 41 Oder wenn er ihm entrollte | |
| pri Gudruno, la reĝino, | Meerumrauschte Gudrunsagen, | |
| pri la morto de Sigfrido | Siegfrieds Tod, Kriemhildens Rache | |
| kaj la venĝ' de Krimhildino. | Und den Zorn des grimmen Hagen. | |
| 42 Je l' komenco, je la fino, | 42 Eins nur war Beginn und Ende: | |
| ĉiam diris li nur tion: | "Sonder Wanken, sonder Schwanken | |
| "Ni malbenu kaj malamu | Fluch und Haß dem welschen Feinde, | |
| tiun Frankon, ties dion!" | Fluch und Haß dem Gott der Franken!" | |
| 43 Jaroj pasis, plenkreskinta | 43 Jahre flohn, der blonde Knabe | |
| estis jam la knab' Falkida, | War zum Jüngling aufgeschossen, | |
| maldirema kaj trankvila, | Stark und stattlich, still, doch glühend | |
| tamen ankaŭ sciavida. | Offnen Auges, doch verschlossen. | |
| 44 Ofte li rigardis sonĝe | 44 Träumend blickt' er oft vom Strande | |
| en la ondojn de la maro, | In des Meeres graue Wogen, | |
| revis rigardante, kiam | Träumend nach den Kranichschwärmen, | |
| suden flugis grua aro. | Die im Herbst gen Mittag zogen. | |
| 45 Ĉu li pensis je la kora | 45 Dacht' er an das Los der teuern | |
| mallibera hejma tero? | Unterjochten Heimaterde? | |
| Je l' patrino jen sidanta | An die Mutter, wie sie einsam | |
| ĉe la forno sen espero? | Trauernd saß am öden Herde? | |
| 46 Je malgranda knabineto, | 46 An ein kleinee Frankenmädchen, | |
| kiun estis li savinta | Das gerettet einst der Knabe | |
| el laget', en kiun estis | Mit Gefahr des eignen Lebens | |
| tiu tiam enfalinta? | Aus des Weihers feuchtem Grabe? | |
| 47 Kiu lin brakumis ride; | 47 Das mit Lachen und mit Weinen | |
| pala, ruĝa kaj plorante, | Auf den Wangen Blässe, Röte, | |
| lin kisante: "Ho Elmaro, | Küssend ihn umschlang und leise | |
| ne malkaŝu ĝin!" dirante? | "Elmar, sag es keinem!" flehte? | |
| 48 Sigelitaj estis liaj | 48 Zwar die Lippe war versiegelt | |
| lipoj ja de la knabino, | Und gebannt von sußem Munde, | |
| sed la koro ĉiam vokis: | Doch im Herzen, tief im Herzen | |
| "Hildegundo, karulino!" - | Rief es immer: "Hildegunde!" - | |
| 49 Tiatgrim', la griza, diris: | 49 Thiatgrim, der Graubart, murrte: | |
| "Ĉu la Falko estas laca | "Ist der Falk des Käfigs müde? | |
| de la kaĝ', ne volas resti | Will ihm länger nicht behagen | |
| plu en mia domo paca? | Meines Hauses träger Friede? | |
| 50 Flugu al Torkelo, kiu | 50 Dort zum Normann mag er fliegen: | |
| nun atakas tiujn Frankojn; | Thorkell rüstet Krieg den Franken, | |
| en haveno la drakŝipoj | Und sein Flügeldrache badet | |
| banas ja la sombrajn flankojn." | In der Bucht die finstern Flanken." | |
| 51 Al la Frankoj kun Vikingoj? | 51 Wikingsfahrt zum Frankenlande? | |
| Ŝipveturo venĝoprena? | Rachekampf? Wie Elmar lauschte, | |
| Kiel li rapide ŝanĝis | Wie er schnell das Lodenkoller | |
| veston kun ĉemizo ĉena! | Mit dem Kettenhemde tauschte! | |
| 52 Gaje estis en ŝtormbruo | 52 Lustig war's, in Sturmesbrausen | |
| rajdi sur la ondĉevalo | Auf dem Wellenroß zu reiten | |
| dumsomere, vund' je vundo, | Sommerlang, und Wund' und Wunde | |
| sin mezuri en batalo. | Mit dem Landesfeind zu streiten. | |
| 53 Ja plezuris sidi vintre | 53 Wonnig war's, im Föhrensaale | |
| kun kunuloj en pinhaloj, | Winters mit den Bankgenossen | |
| aŭdi kantojn de kantistoj | Kämpenweisen still zu horchen, | |
| pri herooj kaj bataloj. | Die vom Mund des Sängers flossen. | |
| 54 Saĝa estis jena Sakso | 54 Stumm bei Frauen war der Sachse, | |
| en kverelo virdisputa, | Kühn in Not und Männerfehde, | |
| sin detenis de drinkado, | Klug im Rat, am Tisch bescheiden | |
| ĉe virinoj estis muta. | Mit dem Trinkhorn, mit der Rede. | |
| 55 Kelka bela nordanino | 55 Manches schöne Nordlandsmädchen | |
| lin rigardis simpatie, | Sah ihm nach mit holden Blicken, | |
| kiam li sen kapsaluto | Schritt er, hoch den Kopf, vorüber, | |
| preteriris mute ie. | Ohne nur zum Gruß zu nicken. | |
| 56 La fratino de l' vikingo | 56 Thoralill, des Wikings Schwester, | |
| brodis florojn kaj foliajn | Stickte Laub- und Blumenranken | |
| ornamaĵojn en teksaĵon, | Ins Geweb' und mit den Blumen, | |
| kaj kun tiuj pensojn siajn. | Mit den Blättern viel Gedanken. | |
| 57 Ĉesu revi, knabineto! | 57 Kleine Thora. laß das Träumen, | |
| Falk' ne restas sur la tero. | Falkenart hat schnelle Flügel; | |
| Se vi kredas lin kaptita, | Glaubst du ihn an sichrer Kette, | |
| ĝi jam flugas en aero. | Schweift er über Tal und Hügel. | |
| 58 Haste flugis li jam hejmen, | 58 Hastig über Tal und Hügel | |
| oni estis lin vokinta | Flog er heim, ihn rief der Bote | |
| al malsana la patrin; | Hastig zu der kranken Mutter; | |
| sed li trovis ŝin mortinta. | Was er fand, war eine Tote. | |
| Übersetzung des deutschen Gedichtes "Dreizehnlinden, Kapitel 3, Auf dem Habichtshofe" von Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) ins Esperanto durch Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, *1938-11-04). | Verfasser dieses deutschen Gedichtes ist Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | |
| 1) aŭ: morde ĉe gorĝ' lia pendis. | ||
| 2) aŭ: batalintus li pro io: |