| zum Ausdrucken exportieren: Hochformat (PDF) Querformat (PDF) | [alle Exportformate zeigen] |
| Verfasser [Vorname] | Titel | Sprache | Erscheinung | Kennung | letzte Änderung | Ansicht |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Manfredo Ratislavo | Dektritilio, ĉapitro 6, La rikolta festo | Esperanto | Arg-839-426 | 2007-12-27 11:42 Manfred | nur diese entfernen | |
| Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 6, Das Erntefest | Deutsch | Arg-838-426 | 2007-12-26 00:16 Manfred | nur diese entfernen |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
| übersetzt von Manfredo Ratislavo | ||
| 1 Vivu la printemp’ kunflora, | 1 Heil dem Lenz mit seinen Blumen, | |
| vivu la aŭtun’ kunspika! | Heil dem Herbst mit seinen Ähren! | |
| Kion la printemp’ promesas, | Lenz ist liebliches Verheißen, | |
| donas la aŭtun’ amika. -1) | Herbst ist freundliches Gewähren. - | |
| 2 Sur la firsto de la domo | 2 Auf des Daches First versammelt, | |
| la hirundoj kolektiĝas. | Mahnen zugbereit die Schwalben: | |
| Oni zorgu por la vintro, | „Rüste, Wirt, dich vor dem Winter, | |
| ĉar la foliar’ flaviĝas. | Denn das Laub beginnt zu falben. | |
| 3 Diras la hirundoj: “Gardu | 3 Bleiben mußt du, wenn wir flüchten; | |
| zorge vian domon, homo! | Sieh dich vor, es mag dir frommen, | |
| Volas ja venontsomere | Daß wir alles wohlbehalten | |
| loĝi ni en via domo. | Finden, wenn wir wiederkommen. | |
| 4 Gardu vian domon, mastro! | 4 Hüte dich vor Trug und Tücke, | |
| Ruzo kaj malic’ minacas, | Dunkles brau’n die dunkeln Nächte; | |
| kiam vi en via domo | Arges droht dem Herrn des Hofes | |
| dum la vintraj noktoj lacas. | Oft vom Freunde, oft vom Knechte. | |
| 5 Gardu vian domon ĉiam, | 5 Hüte deines Hauses Giebel, | |
| por ke konserviĝu ĉio, | Hüte deines Herdes Kohlen; | |
| kaj atentu pri la forno! | Winterdach ist doppelt nütze; | |
| Dankon! - Vin protektu Dio!“ | Habe Dank - und Gott befohlen!“ | |
| 6 Sur la kamp’ ĉe Bodinktorpo | 6 Auf dem Feld zu Bodinkthorpe | |
| ĉio estis jam falĉita, | War die Sichel längst verklungen, | |
| kaj la resto de l’ aveno | Um den Rest der Haferwellen | |
| per salika ŝnur’ bindita. | Ward das Weidenband geschlungen. | |
| 7 Ĝoje frotis siajn manojn | 7 Isenhard, der alte Meier, | |
| Izenhardo, la majoro. | Rieb vergnügt die braunen Hände: | |
| Diris li: „Ni falĉis ĉion, | „Kinder, seht dort kommt der Wagen; | |
| estas fino de l’ laboro! | Gott sei Dank, wir sind zu Ende! | |
| 8 Estas tie jam plektita | 8 Seht, dort kommt der letzte Wagen: | |
| bunta la rikoltokrono; | Aiga mit dem bunten Kranze, | |
| nin invitas al la danco | Kord, der Fiedler, Dierk, der Pfeifer, | |
| la muzik’ de l’ violono. | Laden uns zum Erntetanze. | |
| 9 Estu vi ne tro fervoraj, | 9 Knechte, seid nich allzu eifrig, | |
| vi servistoj! Restu spiko, | Jedes Hälmlein heimzuholen: | |
| ke l’ ĉevalo de Votano | Laßt der Flur die letzte Garbe | |
| trovu iom de l’ tritiko! | Für des alten Wodan Fohlen; | |
| 10 Lasu vi la lastan pomon | 10 Laßt dem Baum den letzten Apfel | |
| al Votan’, la alta dio, | Für den alten Wodan selber! | |
| por ke en venonta jaro | Voller trägt aufs Jahr der Wipfel, | |
| sur la arbo kresku plio. | Und der Weizen färbt sich gelber. | |
| 11 Vi ne moku pri ĉi tio, | 11 Aiga, rümpfe nicht das Näschen! | |
| filineto“, la majoro2) | Löblich ist der Brauch der Alten; | |
| diris, „agu ni sur nia | Auf dem Hof zu Bodinkthorpe | |
| korto laŭ prapatra moro!“ | Soll man ihn in Ehren halten.“ | |
| 12„La tributon por la birdoj | 12 Aiga sprach: „Der Vogelzehent | |
| volas doni ni volonte, | Ist es, den wir gern ertragen, | |
| por ke ili ne akuzu | Daß uns nicht die kleinen Bettler | |
| ĉe l’ ĉielo nin estonte,“ | Vor der Himmelstür verklagen.“ | |
| 13 diris la filin’. Respondis | 13 Sprach der Alte: „Kleine Aiga, | |
| ŝia patro, la majoro: | Kluge Aiga, Preis und Ehre | |
| „Dirus mi, se mi ne estus | Deinem Vater, würd’ ich sagen, | |
| via patro: Al li gloro! | Wenn ich nicht dein Vater wäre. | |
| 14 Diru dece vian diron, | 14 Denk an deine Sprüche, Aiga, | |
| ne forgesu ĝin, Ajgino! | Daß die Worte fein sich schicken | |
| Ke ĝi plaĉu al la grafo, | Und der Graf und Hildegunde | |
| ankaŭ al la graf-edzino! | Sich erfreun und Beifall nicken. | |
| 15 Sur la lasta rikolt-ĉaro | 15 Vorwärts, Gerd!“ - Der Wagen knarrte, | |
| gajaj servistinoj sidis. | Obenauf im Mägdekreise | |
| „Ho antaŭen!“ diris tiu, | Dierk und Kord, und laut und lustig | |
| kiu la ĉevalojn gvidis. | Klang des Stoppelliedes Weise. | |
| 16 Ĉiuj ĝojis kaj jubilis, | 16 Peitschenknall und Freudenjauchzen; | |
| ankaŭ la falĉista aro; | Munter folgten alle Schnitter, | |
| sed kalvulo ilin sekvis, | Nur der kahle Grimbart hinkte | |
| kiu ridis kun amaro: | Zögernd nach und lachte bitter: | |
| 17 „Grenŝtelist’, vi graf’, min nomis. | 17 „Schwarzer Graf, du magst dich hüten, | |
| Estis tio kalumnio! | Hast mich einen Dieb gescholten | |
| Vi ne rajtis diri tion, | Um die Waben, um die Gerste: | |
| pagos vi al mi pro tio!“ | Schwarzer Graf, es wird vergolten!“ | |
| 18 Staris jen sur sia korto | 18 Auf dem Hof zu Bodinkthorpe | |
| tiu grafo en ĉeesto | Stand der Graf im Ring der Gäste, | |
| de la noblaj gastoj, kiujn | Edler Herrn und freier Bauern, | |
| li invitis al la festo. | Die er lud zum Erntefeste: | |
| 19 Estis tiu ĉi sendita | 19 Bodo, zubenannt der Milde, | |
| kiel la reprezentanto | Hergeschickt vom Karl, dem alten | |
| de la Franka reĝo Karlo, | Frankenkönig, um im grünen | |
| kiel jur-administranto. | Nethegau des Rechts zu walten. | |
| 20 Bodo estis lia nomo, | 20 Neidern hieß er noch der Schwarze, | |
| alnomita la Mildulo; | Streute gleich in seine Locken | |
| tamen kelkaj lin enviis, | Lange schon unholder Winter | |
| nomis lin „la nigra ulo“. | Silberreif und weiße Flocken. | |
| 21 Estis ĉe li Hildegundo, | 21 Eine Ros’ im wilden Walde, | |
| la filino, elkreskinta | Lieblich ihm zur Seite blühte | |
| roze bela kaj bonkora | Hildegund, der heimgegangnen | |
| kiel la patrin’ mortinta. | Mutter gleich an Huld und Güte. | |
| 22 Kiel la patrin’ mortinta | 22 Gleich der heimgegangnen Mutter | |
| sur la korto ŝi ordonis, | Schaltete sie auf dem Hofe; | |
| la helpemajn servistinojn | Emsig durch Gemach und Garten | |
| nur malofte ŝi admonis. - | Schlüpfte Imma, ihre Zofe. - | |
| 23 Antaŭ l’ pordo de la domo, | 23 Wo sich grün umrankt der Vorbau | |
| kie oni festaranĝis, | Wölbte an des Hauses Pforte, | |
| staris invititaj viroj, | Tauschten die entbotnen Männer | |
| gajajn vortojn interŝanĝis. | Mit dem Grafen muntre Worte. | |
| 24 Badurad’, la episkopo, | 24 Badurad, der gute Bischof, | |
| la Paderan fonton laŭdis; | Pries dem Wirt die Paderquelle, | |
| kaj Varenon, la abaton,3) | Abt Warin von Dreizehnlinden | |
| oni paroladi aŭdis. | Seiner Weser blaue Welle. | |
| 25 Ankaŭ la piul’ Majnulfo | 25 Wichtruds Sohn, der fromme Meinulf, | |
| tie staris, ne enuis, | Taufkind Karls, des großen Franken, | |
| ne parolis, sed enpense | Lauschte lächelnd; Klosterhallen | |
| monažejon jam konstruis. | Baut’ er selber in Gedanken. | |
| 26 Kaj Titmar’ de sia kuzo | 26 Dodiko vom Eberbronnen, | |
| Dodo estis demandata, | Drehend seines Bartes Spitze, | |
| kiel li sin sentas en la | Fragt Thietmar, seinen Vetter, | |
| nova robo, la skarlata. | Wie der Scharlachrock ihm sitze. | |
| 27 „Pli imponis via patro | 27 Rab, der greise Eschenburger, | |
| en la leda vesto sia, | Sprach, die Hand am breiten Messer: | |
| pli ol vi en via robo,“ | „Deinem Vater, kleiner Dodo, | |
| diris konatulo lia. | Saß das Wams von Leder besser!“ | |
| 28 Du junulojn pri ĉasado | 28 Wolf und Rolf vom Turm erzählten | |
| oni paroladi aŭdis; | laut ihr letztes Jagdbegegnis; | |
| Teŭdebert’, la kamparano, | Theudebert, der Freigeseßne, | |
| sian agron laŭte laŭdis. | Rühmte seiner Flur Erträgnis. | |
| 29 Kaj Elmar’ la episkopon, | 29 Elmar, Herr vom Habichtshofe, | |
| sian onklon, alparolis. | Trat zum Bischof, seinem Öhmen; | |
| Tiu lin salutis, tamen | Freundlich war er, doch er wollte | |
| manon premi li ne volis. | Nicht die Hand des Jünglings nehmen. | |
| 30 Survizaĝe de Elmaro | 30 Im Gesicht des Heidenmannes | |
| mortis eta rid’ dolore, | Starb ein Lächeln, trüb und schmerzlich; | |
| premis lian livan manon4) | Werinhard, der Freiling, drückte | |
| la najbaro des pli kore. | Ihm die Linke fest und herzlich. | |
| 31 Ger’, la Franko, vidis tion, | 31 Gero sah’s, der gelbe Franke, | |
| kiun sendis Karl’, la reĝo, | Jüngst gesandt als Königsbote, | |
| postulanta novajn servojn | Der dem Gau mit neuen Diensten, | |
| de l’ distrikt’ pro nova leĝo. | Neuem Zins und Zehnten drohte. | |
| 32 Estis li acerba homo, | 32 Herbe war er, doch die Rede | |
| sed li sciis babilante | Wußt’ er schmeichelnd zu versüßen, | |
| siajn vortojn plidolĉigi, | Wenn er plaudernd in der Halle | |
| ĉe la grafidin’ sidante. | Saß zu Hildegundens Füßen. | |
| 33 Kiam tiu babiladis, | 33 Schweigend hört’ ihn stets die Jungfrau, | |
| ŝi aŭskultis en silento; | Ob er scherzte, ob er klagte; | |
| al Elmaro li nun diris | Spöttisch krümmt’ er seine Lippe, | |
| jenon kun mokema sento:5) | Als er jetzt zu Elmar sagte: | |
| 34 Viajn plumojn vi alie | 34 „Stolzer Falk, ein krankes Küchlein | |
| eletendis, falk’ fiera! | Schleppst du heut die lahmen Flügel: | |
| Lamaj estas la flugiloj, | Anders sträubtest du die Federn | |
| birdo estas vi mizera. | Anderswo - auf braunem Hügel! | |
| 35 Ho malsana vi kokido! | 35 Stolzer Falk, du krankes Küchlein, | |
| Ĉu vin via amatino | Hat mit ihrem Zaubersude | |
| sorĉis per magi-brogaĵo,6) | Dich berückt dein holdes Liebchen, | |
| Svanahild’, la druidino, | Swanahild, die alte Drude, | |
| 36 kiu per filik’ kronita | 36 Wenn sie ächzt und Sprüche murmelt | |
| kaj urtiko, per voĉtono | Und, bekränzt mit Farn und Nessel, | |
| akre ĝema aĉe dancas | Gaukelt mit verrenkten Gliedern | |
| ĉirkaŭ la ofer-kaldrono?“ | Um den großen Opferkessel?“ | |
| 37 Ŝvelis vejno de kolero | 37 Elmar zuckte, auf der Stirne | |
| sur la frunto de Elmaro. | Schwoll ihm heiß die Zornesader; | |
| „Ne koleru vi!“ mallaŭte | Werinhard, der breite Bauer, | |
| al li diris la najbaro. | Raunte leise: „Laß den Hader!“ | |
| 38 Ĉar de ĉiuj salutitaj | 38 Denn begrüßt von allen nahte | |
| venis kun la princidinoj | Hildegunde mit des grauen | |
| Hildegardo kaj kun tiu | Eschenburgers blonden Töchtern | |
| de l’ kastel’ la noblaj inoj. | Und vom Turm den edlen Frauen. | |
| 39 Kantis kaj jubilis ĉiuj, | 39 Und ins Tor mit Sang und Jubel | |
| kiam ili estis ene | Fuhr der Wagen unterdessen; | |
| de la korto, kaj parolis | Isenhard, den Hut im Arme, | |
| jenon Izenhard’ solene: | Trat herfür und sprach gemessen: | |
| 40 „De la kampoj, ho sinjoro, | 40 „Herr, das Feld ist abgeerntet, | |
| ni rikoltis nun jam ĉion; | Rüstig regten wir die Glieder! | |
| kion donis vi pograjne, | Was ihr körnerweise gabet, | |
| garbe ni redonas tion. | Garbenweise bracht’ ich’s wieder. | |
| 41 Ne forgesis mi, sinjoro, | 41 Herr, auch hab ich nicht vergessen, | |
| teni for la sorĉon fian, | Bösen Zauber abzuwehren, | |
| minacantan je solstiĉo | Der am Tag der Sonnenwende | |
| kampan rikoltaĵon nian. | Dräut den Schoten und den Ähren; | |
| 42 Rajdas la Bilvis’ je l’ son’ de l’ | 42 Denn am Tag der Sonnenwende | |
| sonorilo de vespero | Sprengt beim Schall der Abendglocke | |
| sur virkapro nigra tiam | Schattengleich der Bilwißreiter | |
| ombre super nia tero. | Durch die Flur auf schwarzem Bocke. | |
| 43 Rajdi rajtas la fiulo | 43 Reiten darf der rauhe Unhold | |
| nur dum sonoril-sonado; | Nur, solang der Mesner läutet, | |
| estas lia tio, kion | Und sein eigen sind die Halme, | |
| li ĉirkaŭas dum rajdado. | Die beim Läuten er umreitet. | |
| 44 Sed li ne damaĝis multe, | 44 Doch uns konnt’ er wenig schaden, | |
| ĉar mi mem ja sonorigis: | Denn ich selber griff zum Strange: | |
| La vesperan sonoradon | Das Johannisabendläuten | |
| mi ĉifoje plikurtigis!“ | Währte heuer nicht zu lange!“ | |
| 45 „Vi oldulo, estas tio | 45 Lächelnd sprach der fromme Bischof: | |
| stulta kredo de pagano; | „Alter, das ist Heidenglauben; | |
| bono, kiun donis Dio | Gutes, das uns Gott gegeben, | |
| ne rabeblas de Satano.“ | Kann der Böse uns nicht rauben.“ | |
| 46 Badurad’, la episkopo, | 46 Achselzuckend drauf der Meier: | |
| diris tion ridetante. | „Freilich sind wir Christenleute, | |
| La major’ respondis: „Tamen!“, | Doch es läßt sich nicht verreden, | |
| siajn ŝultrojn skuetante. | Daß der Bilwißreiter reite.“ | |
| 47 Ĉiuj ridis, sed ne Gero; | 47 Alle lachten seines Wortes, | |
| grumblis tiu ĉi ĉagrene. | Einzig Gero nicht, der grimme. | |
| Venis de l’ major’ filino, | Aiga kam mit ihrem Kranze | |
| kaj ŝi ekparolis jene: | Und begann mit heller Stimme: | |
| 48 „Dankas nun la servistaro | 48 „Dank dem Herrn des Hauses bringen | |
| al la mastro de la domo; | Seine Mägde, seine Knechte; | |
| ĉiam celas li nur bonon, | Immer zielt er auf das Gute, | |
| estas li tre justa homo. | Immer übt er nur das Rechte. | |
| 49 Vidu tiun spikokronon! | 49 Diesen Kranz von goldnen Ähren | |
| Estas ĝi ja la simbolo7) | Halt’ ich freudig ihm entgegen; | |
| de la homa diligento | Lohn der Arbeit soll er künden, | |
| kaj de Dia la bonvolo. | Menschenfleiß und Gottes Segen. | |
| 50 Longe li pri ni ankoraŭ | 50 Manches Jahr noch mög’ er sorgen | |
| zorgu, pri l’ disktriktanaro! | Für den Gau, fŭr Hof und Halle: | |
| Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
| ke ĝi sonu tra l’ montaro! - | Daß es durch die Berge schalle! - | |
| 51 Ke mi povu plekti kronon | 51 Gruß und Dank der edeln Jungfrau, | |
| kiam ree primaveras, | dieses Hauses holdem Kinde; | |
| por la juna sinjorino | Hoff’ ich doch, daß ich im nächsten | |
| - tion mi por ŝi esperas - | Lenz auch ihr ein Kränzlein winde; | |
| 52 ne el floroj kaj folioj, | 52 Nicht von Blättern, nicht von Blumen, | |
| kiuj kreskis en ekstero, | Die auf fremder Flur gewachsen: | |
| sed el floroj, kiuj floras | Nein von lieben heimatlichen, | |
| tie ĉi sur hejma tero. | Wie sie blühn im Land der Sachsen. | |
| 53 Hildegunde restu plue | 53 Hildegund, sie möge weilen | |
| inter ni sur la kamparo! | Unter uns, das wünschen alle: | |
| Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
| ke ĝi sonu tra montaro! - | Daß es durch die Berge schalle! - | |
| 54 Gesinjoroj, karaj gastoj, | 54 Gern um Gnad’ und Gunst begrüß’ ich | |
| mi salutas von elkore! | Frau’n und Männer, werte Gäste: | |
| Vin najbaraj, vi helpemaj, | Doch den Nachbarn soll man ehren, | |
| oni traktu vin honore! | Nächste Hilfe ist die beste. | |
| 55 Se kroneton volas porti | 55 Elmar, Herr vom Habichtshofe, | |
| ankaŭ li, Sinjor’ Elmaro, | Möcht’ er auch ein Kränzlein tragen, | |
| li ne devas ĉiam ĉasi | Darf er nicht im wüsten Walde | |
| en sovaĝa la arbaro. | Stets durch Moos und Pilze jagen. | |
| 56 Estas en arbar’ venenaj | 56 Giftig, sagt man, sind die Pilze, | |
| fungoj ka vipur’ venena; | Und die Natter schläft im Moose; | |
| floras en sunbrilo hela | Nah im Garten blüht im hellen | |
| la plej bela roz’ ĝardena. | Sonnenschein die schönste Rose. | |
| 57 Ja ne kreskas tiu floro | 57 Nur erwäg’ er, daß der Blume | |
| en malluma la arbaro. | Brausewetter nicht gefalle: | |
| Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
| ke ĝi sonu tra l’ montaro!“ - | Daß es durch die Berge schalle!“ - | |
| 58 Tro kuraĝis ŝi, jen staris | 58 Kleine Aiga, kluge Aiga, | |
| ŝia patro en kolero, | War dein Spruch nicht zu verwegen? | |
| kaj la graf’ en embaraso, | Zornig stand der alte Meier, | |
| furioza estis Gero. | Gero wild, der Graf verlegen. | |
| 59 Hildegundo, timigite, | 59 Hildegund, verletzt, entrüstet, | |
| konfuziĝis kaj paliĝis; | Rot und bleich, verwirrt, erschrocken, | |
| de la frunt’ kaj vangoj ŝiaj | Senkt’ ihr Haupt, auf Stirn und Wangen | |
| ŝiaj bukloj deruliĝis. | Rollten ihr die lichten Locken. | |
| 60 Ridis la major-filino; | 60 Aigas blaue Augen lachten, | |
| ŝajne ŝin ne tuŝis tio. | Als ob nichts geschehen wäre; | |
| Diris nur Elmar’: „Dankinde | Elmar sagte: „Kleine Aiga, | |
| estas bona instrukcio.“ | Dankenswert ist gute Lehre.“ | |
| 61 Diris nun la graf’: „Salajras | 61 Rief der Graf: „Ich lob’ und lohne | |
| mi fidelan laboremon; | Treuen Fleiß und guten Willen; | |
| ĉar falĉado soifigas, | Schnitterdurst ist alte Sage: | |
| kvietigu la trinkemon! | Eilt nun, gründlich ihn zu stillen. | |
| 62 Vin atendas bruna medo | 62 Brauner Met, ihr wackern Leute, | |
| post la streĉa laborado; | Harrt auf euch in vollen Krügen; | |
| dancu vi kun la knabinoj | Trinkt und eßt und dann im Tanze | |
| post manĝado kaj trinkado!“ - | Laßt die Mädchenzöpfe fliegen.“ - | |
| 63 Ĉe la tabloj en la halo | 63 An den Tischen, auf der Tenne | |
| sidis la popol’ manĝante, | Saß das Volk bei Kraut und Schinken. | |
| laŭ kampula mor’ silentis, | „Iß und schweig“ ist Bauernregel, | |
| trinkon ja ne forgesante. | „Doch versäume nicht zu trinken!“ | |
| 64 Rigardante sombre, mute | 64 Obenan der alte Meier, | |
| sidis la majoro tie, | Stumm und finster vor sich schauend; | |
| kaj maĉante diris lia | Ihn verdrossen Aigas Sprüche. | |
| ĉefservisto ironie: | Gerd, der Großknecht sagte kauend: | |
| 65 „La filino de l’ majoro | 65 „Kleine Aiga, kluge Aiga, | |
| saĝulino sin nomigu; | Runenaiga laß dich nennen; | |
| ke ŝi gardu sian langon, | Merke nur, du darfst nicht wieder | |
| ŝi al si nur memorigu.“ | In die Pilze dich verrennen.“ | |
| 66 Diris ŝi responde tiam: | 66 Aiga drauf: „Dich trocknen Knaben | |
| „Oni nomu vin sekulo! | Nennt man leider Gerd, den nassen, | |
| Se mi iros pluki rozojn, | Wenn ich in die Rosen gehen, | |
| certe ne kun tia ulo!“ | Werd’ ich dich zu Hause lassen.“ | |
| 67„For la benkoj, for la tabloj!“ | 67 Irmin rief, der lahme Kuhhirt: | |
| vokis el la viroj iu, | „Fort mit Tischen und mit Bänken! | |
| „ludu nun, vi muzikistoj, | Dierk und Kord, nun pfeift und fiedelt, | |
| ke sin turnu dance ĉiu!“ | Daß wir uns im Reigen schwenken!“ | |
| 68 Hele, gaje sonis jen la | 68 Hell und lustig klang die Flöte, | |
| fluto kaj la violono; | Hell und lustig sang der Bogen, | |
| turnis sin la gejunuloj | Und der Knaben Zipfelmützen | |
| laŭ la ritmo, laŭ la sono. | Und die Mädchenzöpfe flogen. | |
| 69 Iu nur neatentite | 69 Einer aber saß im Winkel | |
| afliktite, apatie, | Teilnahmslos und unbeachtet; | |
| kun rigardo nokte sombra | Trübe war sein dunkles Auge, | |
| en angulo sidis tie. | Sein Stirne gramumnachtet. | |
| 70 Estis tiu Sorba princo8) | 70 Becho war’s, der letzte Sprosse | |
| de la bordo de la Zalo,9) | Aus dem Fürstentum der Sorben, | |
| akirita de la grafo | Den der Graf am Saaleufer | |
| per lotumo post batalo. | Nach der Schlacht durch Los erworben. | |
| 71 Prenis la major’ la plenan | 71 Isenhard, der alte Meier, | |
| medokruĉon el betulo, | Nahm die volle Birkenkanne, | |
| kaj kun kompatema voĉo10) | Und mit weicher Stimme sprach er | |
| diris al la senhejmulo: | Zu dem heimatlosen Manne: | |
| 72 „Trinku gluton, ĝi forigos | 72 „Becho, du bist traurig; | |
| ja melankolion vian! | Becho, trink und werde munter!“ | |
| Tiu trinkis, larm’ enfluis11) | Becho trank, und eine Träne | |
| supervange barbon lian. - | Rann ihm in den Bart hinunter. - | |
| 73 Multaj homoj ja suferas; | 73 Vielfach ist der Menschen Bürde, | |
| sed plej pezan havas sorton, | Doch am schwersten hat zu tragen, | |
| kiu falis tiom funde,12) | Wer von solcher Höhe stürzte, | |
| ke li nur deziras morton. - | Daß ein Knecht ihn darf beklagen. - | |
| 74 Bruna knabo, nudpieda | 74 Und am Tore stand ein andrer, | |
| staris ĉe la pordo ie, | Brauner Bursch’ mit nackten Füßen, | |
| kiun la mokuloj nomis | Eggi, den die Lästerzungen | |
| „la sovaĝa kato“ fie. | Nur die wilde Katze hießen. | |
| 75 Griza estis lia vesto, | 75 Grau, zerfetzt und schief gebunden | |
| en malordo kaj ĉifita, | War das Wams des losen Rangen; | |
| falis ĝis la nuko lia | Um den Nacken, um die Schläfe | |
| kaphararo nekombita. | Kroch sein Haar wie schwarze Schlangen. | |
| 76 Lerta estis li grimpulo, | 76 Biegsam wie die Haselgerte | |
| tra la montoj vagis ĉie; | Und ein Klettrer sondergleichen, | |
| laboremon li ne sentis, | Trug er wenig Lust zum Schaffen, | |
| mistifiki emis plie. | Desto mehr zu kecken Streichen. | |
| 77 Enarbare, surkampare, | 77 Immer schweifend auf den Bergen, | |
| enmontare estis ie;13) | Immer streifend in den Gründen, | |
| tage, nokte li vagadis, | Tag’ und Nächte war er nirgend, | |
| sed troveblis li nenie. | War er überall zu finden. | |
| 78 Vintre, kiam neĝis, tiu | 78 Fremd, im Schnee, am Winterabend | |
| knabo en la valon venis; | War ein Bub’ ins Tal gekommen | |
| pro kompato la forĝisto | Und vom Schmied, dem braven Fulko, | |
| lin en sian domon prenis. | Mitleidsvoll ins Haus genommen. | |
| 79 Ĉu li venis el rokfendo? | 79 Schlüpft’ er aus den Berges Klüften? | |
| Ĉu li falis elaere? | War er aus der Luft gefallen? | |
| Elfa ŝajnis li estaĵo, | Keiner wußt’ es, nur ein seltsam | |
| ĝin ne sciis iu vere. | Elbisch Wesen deucht’ er allen. | |
| 80 Ŝatis lin la druidino; | 80 Freundlich war zu ihm die Drude, | |
| oni aŭdis diri iun, | Und ein Jägersmann erzählte, | |
| kiu vidis, ke ŝi kombis | Wie sie einst vor ihrer Grotte | |
| antaŭ sia groto tiun. | Ihm die krausen Locken strählte. | |
| 81 Ofte sidis li solece | 81 Einsam saß er oft und summte | |
| ie kun la violono, | Zu der Fiedel, fern im Hage | |
| kantis fremdajn melodiojn | Wichtelweisen, fremde Laute, | |
| kun kortuŝe mola sono. | Voll von rührend weicher Klage; | |
| 82 Kaj el lia buŝo sonis | 82 Oft auch schauerliche Sänge, | |
| ankaŭ kantoj timegigaj, | Die so wild und zornig lachten, | |
| kvazaŭ krius iu el la | Gleich als schrie’ aus ihm der Dunkeln | |
| malheluloj, la spiritaj. | Einer, die im Abgrund schmachten. | |
| 83 Kiam li ĉe la amboso | 83 Schafft’ er aber an der Esse, | |
| pere de martel’ laboris, | Hei, wie da die Funken sprühten, | |
| kiel ŝprucis la fajreroj | Hei, wie Feil’ und Amboß sangen | |
| tiam, kiel li fervoris, | Und die schwarzen Augen glühten, | |
| 84 kiam li por ĉenĉemizo | 84 Wollt’ er eines Kettenhemdes | |
| arte fleksis ĉenoringojn, | Maschenringe künstlich biegen | |
| aŭ enigis en kaskvolbo | Oder in ein Helmgewölbe | |
| fajnajn nitojn en nitingojn! | Zierlich Niet und Nagel fügen. | |
| 85 Miris lia majstro tiam: | 85 Staunend blickte dann der Meister | |
| „Ĉu li lernis ĉe Goldmaro,14) | Auf des Knaben kluge Hände: | |
| ĉe la nanaj forĝistetoj, | „Lernt’ er bei den kleinen Schmieden | |
| kiuj loĝas en montaro?“ - | Goldemars im Berggelände?“ - | |
| 86 Alrigardis li fripone | 86 Jetzt am Tore, schalkhaft lächelnd, | |
| la virinojn el angulo, | Blinzt’ er seitwärts nach den Frauen. | |
| kaj sub liaj brovoj brilis | Nur das Weiße seiner Augen | |
| nur la blanko de l’ okulo. | Sah man unter dunkeln Brauen. | |
| 87 Diris jen al li Ajgino:15) | 87 Aiga rief: „Nimm hin, mein Kätzchen, | |
| Venu, eta kato mia! | Kraut und Schinken, seltne Gaben! | |
| Manĝu iom de l’ brasiko | Ratt’ und Maus, dein täglich Wildbret, | |
| kaj de l’ bona ŝinko, via | Kannst du allerorten haben. | |
| 88 ĉiutaga musmanĝaĵo | 88 Ratt’ und Maus, mein wildes Kätzchen, | |
| helpas kontraŭ la malsato; | Sie genügten dir bis heute; | |
| sed estonte ne plu, kiam | Wirst du erst ein großer Kater, | |
| estos vi plenkreska kato.“ | Machst du Jagd auf größre Beute.“ | |
| 89 Hele ridis li montrante | 89 Er, die weißen Zähne zeigend, | |
| siajn dentojn, kaj kun tio | Lachte hell, im Bogensatze | |
| for li saltis, ie sonis | Hüpft’ er fort, und in den Bäumen | |
| de l’ sovaĝa kato krio. - | Klang der Schrei der wilden Katze. - | |
| 90 En la granda domohalo | 90 Aber in der großen Halle | |
| ĉio estis aranĝita | Für des Hauses liebe Gäste | |
| por la honorindaj gastoj, | War die lange Ehrentafel | |
| plej zorgeme preparita; | Zugerichtet auf das beste; | |
| 91 Estis junipero-pingloj | 91 Zierlich mit Wacholdernadeln | |
| sur la planko dismetitaj, | Überstreut des Saales Boden; | |
| kaj arbar-odor’ eniĝis | Herber Waldduft quoll erfrischend | |
| tra l’ fenestroj malfermitaj. | Durch die Fenster aus den Loden. | |
| 92 Sidis dekstre de la graf’ la | 92 Rechts vom Grafen saß der Bischof, | |
| episkop’, sur la alia | Links der hagre Königsbote, | |
| flank’ la reĝa mesaĝisto, | Weiterab die edeln Herren, | |
| krome nobelaro plia. | Unten Theudebert, der rote; | |
| 93 Ĉe la kamparanoj sidis | 93 Elmar, nächst den freien Bauern, | |
| jen Elmaro, la sinjoro; | Neben Werinhard, dem Riesen; | |
| ĉiu havis sian lokon | Jedem war nach Ehr’ und Alter | |
| laŭ la aĝo, laŭ honoro. | Wohlgewählt sein Platz gewiesen. | |
| 94 Kaj apude, sur pli alta | 94 Seitwärts, doch ein wenig höher, | |
| lok’ la sinjorinoj sidis; | War der Sitz der holden Frauen; | |
| ankaŭ Hildegundo, kiu | Hildegund, die scheue Taube, | |
| iom hontis aŭ timidis. | Wagte kaum nur aufzuschauen. | |
| 95 Gaje trinkis la virrondo | 95 Munter an der Männer Tische | |
| el la medokorno tie; | Ging das Methorn in die Runde: | |
| la parolo plivigliĝis | Rascher klopften alle Herzen, | |
| kaj la koroj batis plie. | Leichter glitt das Wort vom Munde. | |
| 96 Vokis nun la graf’: „Karegaj | 96 Rief der Graf: „Vielwerten Gästen | |
| gastoj, de ni tre ŝatataj, | Stehn zu Dienst des Hauses Gaben, | |
| per honor-trinkaĵ’ plej bona | Hildegund, zum Ehrentrunke, | |
| estu vi nun regalataj!“ | Gib das Beste, was wir haben!“ | |
| 97 Hildegundo tiam prenis | 97 Und die Jungfrau, sanft errötend, | |
| la pokalon, la valoran; | Nahm den schön geformten Becher, | |
| kaj al ĉiu ŝi ofertis | Und des Rieslings goldne Zähre | |
| la plej bonan vinon oran. | Bot sie freundlich jedem Zecher. | |
| 98 Kiam venis nun la vico | 98 Als an Elmar kam die Reihe, | |
| al Elmaro, ruĝiĝante | Senkte schüchtern sie die Lider, | |
| ŝi mallevis la palpebrojn, | Sie erglühte, und ein leises | |
| iomete ektremante. | Zittern rann durch ihre Glieder. | |
| 99 Grumble vidis Gero tion, | 99 Murrend, mit gesenktem Kopfe, | |
| havis li aspekton tian, | Blickte Gero von der Seite, | |
| kiel hundo, kiu vidas, | Gleich dem Hunde, dem ein andrer | |
| ke alia volas sian | Zu entreißen droht die Beute: | |
| 100 predon rabi. Tenas li per | 100 Knurrend hält er seinen Knochen, | |
| siaj dentoj ĝin, graŭlante | Und mit borstig rauher Mähne | |
| lin rigardas, dentojn akrajn | Zeigt er seinem Widersacher | |
| al la kontraŭul’ montrante. - | Blut’gen Blicks die scharfen Zähne. | |
| 101 Diris nun la episkopo: | 101 Sprach der Bischof: „Heil dem Lande, | |
| „Vivu tiu land’, el kiu | Das solch edle Tropfen sendet! | |
| venas tiu bona vino! | Heil dem Hause, das sie eignet, | |
| Vivu dom’ kaj mastro tiu!“ | Heil dem Wirte, der sie spendet!“ | |
| 102 Jubilante ĉiuj trinkis | 102 Und mit Jubel für den Grafen, | |
| je la graf’, je la filino; | Für die Tochter ward getrunken; | |
| ĉiu levis sian glason | Elmar schwang den leeren Becher, | |
| kun la bona ora vino. | Gero Auge sprühte Funken. | |
| 103 Sed malame al Elmaro: | 103 Zischelnd sprach er: „Stolzer Falke, | |
| „Ĉu vi manĝas,“ diris Gero, | Traun, du bist ein Roßfleischesser! | |
| „la viandon de ĉevaloj? | Da du Hirsch und Huhn verschmähtest, | |
| Ĉu ĉi tio estas vero? | Muß ich fragen: Schmeckt es besser? | |
| 104 Kiel gustas la visceroj | 104 Rühmest du vor aller Speise | |
| de stalonoj? Diru ion!“ | Hengstgekrös’ und Opferkuchen?“ | |
| Sed Elmaro ridetante | Elmar lächelte gelassen: | |
| diris: „Vi mem provu tion!“ | „Beides magst du selbst versuchen.“ | |
| 105 Diris Ger’: „Adori viajn | 105 Gero rief: „Den Sachsengöttern | |
| diojn estas stulta faro! | Dienen ist so dumm als eitel; | |
| Estas ja ilia ĉefo | Ist ihr König doch ein blinder | |
| almozul’ sen kaphararo!“ | Bettelmann mit kahlem Scheitel!“ | |
| 106 Jen Elmar’: „La Plejaltulo | 106 Elmar drauf: „Das Sonnenauge | |
| ĉiun bonan, ĉiun fian | Sieht die Guten wie die Bösen, | |
| vidas, ŝanĝas li eksteron, | Und der Nimmermüde wechselt | |
| tamen ne esencon sian.“ | Sein Gewand, doch nie sein Wesen.“ | |
| 107 Plue mokis lin la Franko: | 107 Weiter spöttelte der Franke: | |
| „Min konsilu, mi deziras | „Deine Klugheit möcht’ ich preisen: | |
| laŭdi vin; ĉar malsaĝulo | Gib mir Rat; der Mund des Toren | |
| ofte saĝajn vortojn diras. | Redet oft das Wort des Weisen. | |
| 108 Ne plu manĝas, ĉar malsana | 108 Krank ist mir die falbe Stute, | |
| estas ĉevalino mia; | Sie verschmäht ihr liebstes Futter; | |
| aŭdis mi, ke sorĉo-arton | Man erzählt mir, Zauberkünste | |
| sciis ja patrino via, | Lerntest du von deiner Mutter, | |
| 109 kiu per run-kantoj fortaj | 109 Die mit starken Runenliedern | |
| ĉenojn rompis, nodojn ligis, | Knoten knüpfte, Ketten sprengte, | |
| malŝveligis la inundojn | Wetter rief und Stürme stillte | |
| kaj la ŝtormojn trankviligis; | Und bergan die Fluten drängte; | |
| 110 kiu vokis la spiritojn | 110 Die mit mächtiger Beschwörung | |
| kaj boligis herbojn fie -“ | kocht’ im Kessel dunkle Kräuter, | |
| Pro koler’ Elmaro: „Ĉesu | Mit Verwünschung -“ „Falsche Zunge“, | |
| vi paroli kalumnie! | Brauste Elmar, „sprich nicht weiter! | |
| 111 Per venenaj sagoj vi min | 111 Eitler Gauch! Mit gift’gen Pfeilen | |
| trafis, mi eltenas tion, | Trafst du mich; ich konnt’ es tragen: | |
| vi vantulo! Ja la dioj | Gotteslästrung rächen Götter, | |
| venĝas la sakrilegion. | Menschen hören sie - und zagen. | |
| 112 Sed pri tiu, kiu estis | 112 Doch von ihr, um die ich traure, | |
| eĉ sen la plej eta manko, | Deren dunkelster Gedanke | |
| kaj pri kiu mi funebras, | Lichter war als Frankentugend, | |
| vi silentu, fia Franko! | Sollst du schweigen, schnöder Franke, | |
| 113 Alikaze mi vin batos | 113 Schweigen, sonst - mit diesem Schwerte | |
| per la glavo ĝis nenio:16) | Schlag’ ich dich zu Grund und Boden: | |
| Helpu min la Donar’, la forta! | Helfe mir der starke Donar, | |
| Helpu min Votan’ en tio!“ - | Helfe mir der alte Woden!“ - | |
| 114 Rekte staris jen la Sakso, | 114 Aufgerichtet stand der Sachse, | |
| ŝultroforta kaj giganta,17) | Riesenhaft und schultermächtig; | |
| flam-okule pro kolero | Seine Flammenaugen ruhten | |
| jenan Frankon rigardanta. | Auf dem Franken zornesmächtig. | |
| 115 Hildegundo alrigardis | 115 Todesstille rings im Saale, | |
| lin petege. En la halo | Geros Hand entfiel der Becher; | |
| regis morttrankvil’, al Gero | Starr die Männer; Hildegunde | |
| falis teren la pokalo. | Blickte flehend auf den Sprecher. | |
| 116 Sed la graf’ komencis digne: | 116 Doch der Graf begann mit Würde: | |
| „Rompis vi dompacon mian, | „Meines Hauses guten Frieden | |
| mian gaston malrespektis, | Hat mit Frevelmut gebrochen | |
| ne bridinte spiton vian. | Deines Trotzes Übersieden; | |
| 117 Grave estas ofendinta, | 117 Schwer gekränkt des Königs Boten, | |
| kontraŭ devo, la ordona, | Meinen Gast, den in der Mitte | |
| vi la reĝan mesaĝiston, | Meiner Gäste hochzuachten | |
| kontraŭ nia moro bona. | Dir befahl so Pflicht und Sitte. | |
| 118 Mi indulgas vian junon; | 118 Nachsicht deiner Jugend; dennoch | |
| sed mi pensas: pli volonte | Deucht mir, daß du besser tätest, | |
| vi ne venu plu en mian | Wenn du dieses Saales Schwelle | |
| domon tien ĉi estonte.“ | fürderhin nicht mehr beträtest.“ | |
| 119 Klinis sin Elmar’ kaj diris: | 119 Elmar neigte sich und sagte: | |
| „Grafo, mi honoras viajn | „Graf, ich ehr’ in allen Treuen | |
| vortojn, tamen mi ne pensas, | Eure Worte; meiner Worte | |
| ke mi pentu vortojn miajn.“ - | Hab’ ich keines zu bereuen.“ - | |
| 120 Iris for Elmar’, sed kun la | 120 Elmar ging; doch mit dem Frieden | |
| paco foriĝinta estis | War der Frohsinn, sein Genosse, | |
| la gajeco; ĉiuj gastoj | Fortgeflogen; alle Gäste | |
| iris kaj neniu restis. | Heischten mit Vergunst die Rosse. | |
| 121 Jen la episkop’: „Ne lasis | 121 Sprach der Bischof: „Er verwehrte | |
| li insulton de l’ patrino,18) | Die Beschimpfung einer Toten, | |
| kiu estas jam mortinta; | Seiner Mutter, meiner Schwester, | |
| mia estis ŝi fratino!“ | Und im Vierten ist’s geboten!“ | |
| 122 Triste li nun surseliĝis;19) | 122 Traurig stieg er in den Sattel; | |
| jam nebula estis ĉio, | Nebel graute in den Gründen, | |
| kiam li kun la abato | Als er mit Warin, dem Abte, | |
| rajdis al Dektritilio. | Ritt zum Kloster Dreizehnlinden. | |
| Übersetzung des deutschen Gedichtes "Dreizehnlinden, Kapitel 6, Das Erntefest" von Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) ins Esperanto durch Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, *1938-11-04). | Verfasser dieses deutschen Gedichtes ist Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | |
| 1) aŭ: \\1 Ĉarmas primaver’ kun floroj,\\benas nin aŭtun’ spikriĉe;\\kion la printemp’ promesas,\\donas la aŭtun’ sufiĉe. - | ||
| 2) aŭ: ho, Ajgino, la majoro | ||
| 3) aŭ: kaj la monaĥej-abaton\\aŭ: la abaton pri l' Vezero | ||
| 4) aŭ: premis la maldekstan manon | ||
| 5) aŭ: \\Kiam tiu babiladis,\\ŝi aŭskultis silentante;\\li kurbigis siajn lipojn,\\al Elmaro nun dirante:\\ | ||
| 6) aŭ: sorĉis per magia brogo, | ||
| 7) aŭ:\\Estas ĝi simbol' de nia\\diligenta laborado\\kaj de bona beno Dia. | ||
| 8) La Sorboj estis (kaj estas) slava tribo loĝinta en la nuna orienta Germanio. | ||
| 9) La Zalo (germane: Saale) estas rivero, fluanta tra la nuna germana federacia lando Turingio en la riveron Elbo. | ||
| 10) aŭ:\\diris li kun kompatema\\voĉo al la senhejmulo: | ||
| 11) aŭ:\\Tiu trinkis, larmo fluis \\elokule barbon lian. | ||
| 12) aŭ:\\kiu el alteco falas, | ||
| 13) aŭ: en montaro estis ie; | ||
| 14) Goldmaro, germane: Goldemar, estis mita forĝisto laŭ la ĝermana mitologio. | ||
| 15) aŭ: Diris la major-filino: | ||
| 16) aŭ: per ĉi glavo ĝis nenio: | ||
| 17) aŭ: fortaŝultra kaj giganta, | ||
| 18) aŭ: li insulti la patrinon, | ||
| 19) aŭ: Li malĝoje surseliĝis; |