| zum Ausdrucken exportieren: Hochformat (PDF) Querformat (PDF) | [alle Exportformate zeigen] |
| Verfasser [Vorname] | Titel | Sprache | Erscheinung | Kennung | letzte Änderung | Ansicht |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Manfred Retzlaff | Dektritilio, ĉapitro 11, Eksterleĝa, | Esperanto | Arg-1930-958 | 2015-04-06 22:32 Manfred | nur diese entfernen | |
| Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 11, Vogelfrei | Deutsch | Arg-1929-958 | 2015-04-06 22:38 Manfred | nur diese entfernen |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
| übersetzt von Manfred Retzlaff | ||
| 1 “Fertig!” sprach de Meister Fulko; | 1 Diris la forĝist’: „Jam preta | |
| “Hildegunden, deiner Frauen, | estas la serur’, filino! | |
| Kleine Imma, liebe Tochter, | Estas ĝi fidinda, portu | |
| Bring das Schloß, sie kann ihm trauen. | ĝin al via sinjorino! | |
| 2 Wieland kaum, der Schmiedekönig, | 2 Eĉ Vilando artifike ) | |
| Wüßt’ es künstlicher zu machen, | pli ne povus tion fari. - | |
| Und im Berg, die stillen Leute, | La ridaĉon, vi knabaĉo, ) | |
| Und - du Kobold, laß das Lachen! | povas vi al vi ja ŝpari! | |
| 3 Eggi, schon den ganzen Morgen | 3 Vi jam la matenon tutan | |
| Greinst du mit vergnügtem Blicke, | grincas pro plezuro ia, | |
| Gleich als wär’ ein feistes Wildbret | kvazaŭ iu predo grasa | |
| Dir gegangen in die Stricke. | restis en kaptilo via. | |
| 4 Mach dich fort, du brauner Schlingel, | 4 Vi foriĝu! Vi atentu | |
| Sieh mir fleißig nach den Schafen, | bone pri la grego ŝafa, | |
| Daß sie nicht zu Schaden gehen | por ke ĝi ne damaĝiĝu | |
| Auf dem Winterfeld des Grafen!” | sur la vintra kampo grafa. | |
| 5 Eggi, in der Tür sich wendend: | 5 Diris tiu: “Jes, hieraŭ ) | |
| “Meister Fulk, ihr habt’s geraten: | estis nobla best’ kaptata; | |
| Gestern war’s; ein Edelmarder, | volas la sinjoro Gero | |
| Und Herr Gero will ihn braten.” | ja, ke estu ĝi rostata.” | |
| 6 “Geh, du Gauch! - Er grollt dem Falken”, | 6 „Malamegas li la Falkon,” | |
| Sprach der Schmied; “wohl mag er lästern; | diris la forĝisto tiam, | |
| Härter als uns je der Franke | „batis Sakso Sakson plie | |
| Schlug der Sachs den Sachsen gestern. | ol la Frank’ ĝin faris iam. | |
| 7 Wie man einen wutverdächt’gen | 7 Kiel hundo infektita | |
| Hund erhängt am nächsten Aste, | de rabio nobelulo | |
| Ward ein Edler preisgegeben, | nobla estis forlasata | |
| Weil ein Bösewicht ihn haßte. | pro malam’ de maliculo. | |
| 8 Stolzer Falk! Vom Wald zur Weser | 8 Ho fiera Falk’! Troviĝas | |
| Wird kein treures Herz gefunden! - | pli fidela kor’ neniu! | |
| Doch da ist er selbst: - o Imma, | Tie li mem venas! Vidu, | |
| Wie verhärmt in wenig Stunden!” | kiel afliktiĝis tiu!” | |
| 9 Elmar kam; der greise Diethelm | 9 Venis jen Elmar’; Dithelmo | |
| Schritt ihm nach mit finsterm Mute; - | post li kun ĉevalo paŝis; - | |
| Zorn und Tränen in den Augen, | Tiu ĉi koleron sian | |
| Führt’ er eine weiße Stute. | kaj la larmojn ne malkaŝis. | |
| 10 Sprach der Falk: “Des letzten Dienstes | 10 Jen Elmaro: „Majstro Fulko, | |
| Meister Fulko, magst du pflegen: | vin pri lasta servo peti | |
| Spute dich, mit Weiheworten | volas mi. Bonvolu firmajn | |
| Feste Eisen aufzulegen. | ferojn sur la hufojn meti. | |
| 11 Spute dich, du kluger Meister, | 11 Vi klopodu, bonajn ferojn | |
| Feste Eisen, gute Eisen | fari nun per arto via | |
| Aufzulegen meinem Tiere, | por ĉi tiu besto; longa ) | |
| Denn wir haben weit zu reisen. | estos ja vojaĝo mia. | |
| 12 Weit zu reisen, Meister Fulko! | 12 Estas tiu ĉi ĉeval’ ne | |
| Drum von all den edlen Rossen | la plej nobla, la plej bela; | |
| Nicht das beste, doch das treuste | sed por la voj-akompano ) | |
| Wählt’ ich mir zum Fahrtgenossen.” | estas ĝi la plej fidela.” | |
| 13 Stumm und traurig sah der Alte | 13 Jen la viron, la ĉevalon | |
| Auf den Mann und auf das Fohlen; | mute la forĝist’ rigardis; | |
| Dann, sein Werkgerät ergreifend, | tiam metis li la feron | |
| Fuhr er durch der Esse Kohlen; | en la karbojn, kiuj ardis. | |
| 14 Und mit zornig wüsten Schlägen | 14 Kolerege li ĝin batis, | |
| Schlug er, daß der Amboß stöhnte, | ke l’ amboso muĝis ĝeme, | |
| Schlug er, daß die Balken sangen | ke la fundamentoj bruis | |
| Und das Grundgemäuer dröhnte. | kaj la traboj kantis treme. | |
| 15 Flammen stoben, Funken spritzten; | 15 Plie batis li la feron, | |
| Härter hieb der Schwerergrimmte, | ĝis fajreroj elŝpruciĝis, | |
| Bis des Erzes glühe Stange | ĝis la arde ruĝa stango | |
| Wie ein Wurm sich wand und krümmte. | kiel vermo ekkurbiĝis. | |
| 16 Plötzlich aber sank die Rechte, | 16 Sed subite por ĉagreno | |
| Und, erfaßt von wildem Jammer, | sinkis lia man’, li metis | |
| Warf er auf den Herd das Eisen, | la martelon suben kaj la | |
| In den Winkel Zang’ und Hammer. | feron en angulon ºetis. | |
| 17 “Nein, ich kann, ich kann nicht, Elmar; | 17 Mi ne povas fari tion! | |
| Nein, du kannst, du kannst nich gehen! | Vi ne devas nin forlasi! | |
| Um den Wiedehopf, den Gecken, | Pro fiulo tia danda | |
| Sollen wir dich scheiden sehen? | ni vin vidu nun forpasi? | |
| 18 Sind noch Götter? Unsre Götter | 18 Ni forlasas niajn diojn, | |
| Zürnen, weil wir sie verlassen, | ni, de l’ praa kredo anoj; | |
| Und der weiße Gott der Christen, | kiel ni lin, nin malamas | |
| Den wir hassen, muß uns hassen. | tiu dio de l’ kristanoj. | |
| 19 Büßung heischt der große Frevel! | 19 Nur se pentos ni la krimon, | |
| Erst versöhnt an heil’gen Stätten, | kun armilo en la mano, | |
| Muß das Volk die Wehr ergreifen, | kaj kun li repaciĝinte, | |
| Und - der Alte wird uns retten. | - tiam helpos nin Votano. | |
| 20 Letzte Nacht in Sturmesbrausen | 20 Lastan nokton en ŝtorm-bruo | |
| Fuhr er zürnend her vom Norden: | li de l’ nordo tratiriĝis. | |
| Sollt’ er nicht? Warum, wir Toren, | u li ne koleru? - Kial | |
| Sind wir untreu ihm geworden? | ni al li malfideliĝis? | |
| 21 Elmar, bleib! Geh vor, wir folgen; | 21 Antaŭiru vi, Elmaro! | |
| Zieh dein Schwert: wir werden siegen! | Sekvos ni al la batalo! | |
| Einmal noch im roten Banner | Ree flirtu unufoje ) | |
| Laß das weiße Fohlen fliegen! | nia flago kun ĉevalo! | |
| 22 Elmar, bleib! Was dir geschehen, | 22 Kion spertis vi, por ni ja | |
| Schande ist es, Schmach uns allen; | malhonoro estis tio! | |
| Gestern, an der Linde, hörtest | Ĉu ne aŭdis vi hieraŭ | |
| Du den Zuruf nicht erschallen? | la alvokon ĉe l’ tilio? | |
| 23 Wir, der Werkmann und der Bauer, | 23 Venĝi tiun malhonoron, | |
| Stehn zu dir, den Schimpf zu rächen: | staras ni ĉe via flanko. | |
| Hünen, die wie Haferhalme | Estas fortaj ni, ni rompos | |
| Frankenspeere spielend brechen; | la armilojn de la Franko. | |
| 24 Harte Hände, die in Scherben | 24 Duraj estas niaj manoj, | |
| Schild und Panzerrock zerschlagen; | la kirasojn ni dismetos; | |
| Felsennacken, die den Reiter | la rajdantojn kun ĉevaloj | |
| Samt dem Roß zum Sumpfe tragen! | ni en la marĉejojn ºetos. | |
| 25 Und die Gegner? Immer lustig, | 25 Niaj malamikoj, tiuj | |
| Reigenspringer, immer heiter, | Frankoj, ja ne estas viroj! | |
| Lockenkräusler, Salbenköche, | Danci ili bone povas, | |
| Zwölf ein Dutzend - und nichts weiter. | dandaj estas kavaliroj! | |
| 26 Welch Geziefer! Viel zu lange | 26 Fiularo! Jam tro longe | |
| Litten wir’s; auf, uns zu wehren! | ni toleris tiun fion! | |
| Klirrt das Land, der graue Kämpe, | Ni rebatu! Vidukindo, ) | |
| Widukind, er wird es hören. | la oldul’, li aŭdos tion. | |
| 27 Täuschung ist es, Frankenfabel, | 27 Trompis nin la Frankoj, diris | |
| Daß der Held, im Kampf ermattet, | ili, ke li kristaniĝis, | |
| sei verzagt zu Kreuz gekrochen | laca de la batalado, | |
| Und im Wessagau bestattet. | kaj ke li jam entombiĝis. | |
| 28 Niederwärts im Weserwalde | 28 Ĉe l’ Vezero, en arbaro, | |
| Schläft er nur im hohlen Steine, | tie kuŝas li dormante, | |
| Schlachtbereit mit Roß und Mannen, | kun soldatoj kaj ĉevaloj, | |
| Harrend, daß sein Tag erscheine. | sian tagon atendante. | |
| 29 Oft, wenn nachts die Wetter tosen, | 29 Ofte, nokte, dum tempesto | |
| Weckt er seine Schwertgesellen: | vekis li kunulojn siajn. | |
| Riefen nicht des Waldes Wipfel? | Ĉu li aŭdis en la bruo | |
| Mahnten nicht des Stromes Wellen? | voĉojn lin vokantajn iajn? | |
| 30 Dann hinauf die blaue Weser, | 30 Kaj malsupren al la Lipo, | |
| Dann hinab die blanke Lippe, | supren al Vezer’ li iras: | |
| Und 'zu früh, zu früh' erseufzend | ’Estis jam tro frue’ tiam | |
| Kehrt er heim zur düstern Klippe. | reveninte li sopiras. | |
| 31 Falk, mir deucht, jetzt ist die Stunde. | 31 Pensas mi, ke estas tempo. | |
| Hebt sich nur mit Waffenschalle | Se l’ popolo sin starigos | |
| Reisig Volk in allen Gauen, | ĉie en Saksuj’, li tiam | |
| Kommt er und befreit uns alle. | venos kaj nin liberigos. | |
| 32 Heergeräte weiß ich liegen, | 32 Scias mi ja armilaron, | |
| Kunstgebilde kluger Zwerge, | arte de nanar’ faritan, | |
| Stahlgewand und alte Schwerter | glavojn kaj kirasojn ŝtalajn, | |
| Aufgehäuft im nahen Berge. | en la mont’ akumulitan. ) | |
| 33 Laß das Bauernhorn erklingen! | 33 Lasu soni vi la kornon! | |
| Folgen wird dem Racherufe | Sekvos al venĝovoko | |
| All das Volk im Lederschurze, | la popolo de proksima | |
| All das Volk von Kamp und Hufe. | ka de malproksima loko. | |
| 34 Zündend, schnell wie Heidefeuer, | 34 Kaj trairos jena krio | |
| Wird der Schrei die Welt durchfahren: | kiel fajro tra l’ kamparo: | |
| Ja, sie kommen, traun, sie kommen, | Venas la kunbatalantoj, | |
| Schildgenossen, Schar auf Scharen! | venas ili ar’ post aro! | |
| 35 Schlechte Menschen, schlechte Zeiten: | 35 Kiu riskas, tiu venkas! | |
| Allen wird, was sie verdienen, | Nur meritas la liberon, | |
| Und die Freiheit nur den Wackern, | kiu ĝin aŭdacas gajni | |
| Die der Freiheit sich erkühnen. | kaj ne perdas la esperon. | |
| 36 Können wir’s? Ich sah’s am Süntel; | 36 Venkis foje en batal’ ni; | |
| Zu uns stand der alte Woden: | helpis nin Votano tiam: | |
| Solch ein Tag! Des Blutes Ströme | Tian egan sango-fluon | |
| Rissen Furchen in den Boden. | oni vidis ja neniam. | |
| 37 Nur ans Werk! Erst recht im Zorne, | 37 Ne hezitu ni! Kuraĝon! | |
| Werden wir die Welschen schlagen, | Ne bridante la koleron | |
| Wie am Osning sie den Vätern | batos ni la malamikojn | |
| Und am Süntel uns erlagen.” - | kaj regajnos la liberon.” - | |
| 38 Elmar sprach: “Welch glühe Kohlen | 38 “Arde vi ja fantazias, | |
| Fulk, im alten Kopf dir brennen! | Fulk’, respondis jen Elmaro, | |
| Schnee auf einem Feuerberge | “blanka kiel neĝ’ sur mont’ ja | |
| Ist dein Silberhaar zu nennen. | estas via kaphararo. | |
| 39 Trauter Fulk, die Welt ist kühler! | 39 Kara Fulk’, ĉu kredas vi, ke | |
| Machst du heiß das Blut der Schnecke? | nunaj homoj tuj vekiĝas | |
| Glaubst du, das ein Ruf die Träumer | je la voko al batal’, ke | |
| Rasch vom Rat zur Tat erwecke? | ili entuziasmiĝas? | |
| 40 Zwar die Menge grollt, sie hätte | 40 Kvankam la popol’ koleras, | |
| Lust zum Zausen und zum Zerren, | emas iri al batalo, ) | |
| Doch erschlafft auf ihren Höfen | la nobelular’ preferas | |
| Dehnen sich die Edelherren. | malstreĉiĝi en domhalo. | |
| 41 Ihren Mut erprobt ich gestern! | 41 Spertis mi kuraĝon ties, | |
| Als ich stand in Not und Fährde, | kiam estis en danĝero | |
| Zagten sie, wie vor des Waldes | mi hieraŭ! Regas ilin | |
| Grauhund zagt die Lämmerherde. | timo nur kaj malespero. | |
| 42 Blöde, die das Herz nicht hatten, | 42 Kiuj ne kuraĝis levi | |
| Eine Hand für mich zu heben, | por mi antaŭ tribunalo | |
| Werden die zum Schwerte greifen, | unu manon, ĉu ĉi tiuj | |
| Wenn es geht auf Tod und Leben? | prenos glavon por batalo? | |
| 43 Zwischen Mögen und Vollbringen | 43 Vol’ kaj far’ ĉe ni disegas, ) | |
| Liegt bei uns des Zauderns Öde | estas ni tro hezitemaj; | |
| Und ein Sumpf; ein Tatenmörder | murdas la faradon tio, | |
| Ist der Sumpf der deutschen Rede. | estas ni nur parolemaj. | |
| 44 Fulk, wohl mag dein Amboß ächzen | 44 Kiel ĝemas la amboso | |
| Unter schweren Hammerschlägen; | sub martelo-batoj viaj, | |
| Dennoch hält er still; wir murren, | grumblas ni, sed sin ne movas | |
| Ohne Faust und Fuß zu regen. | pugnoj kaj piedoj niaj. | |
| 45 Pochten alle Männerherzen | 45 Se en Saksaj viroj fluus | |
| Heiß wie deines, warm wie meines, | varma sang’ tra ĉiu vejno, | |
| Kein vermeßner Frankensporen | ne surtretus iu Frank’ ĉi | |
| Klirrte noch diesseits des Rheines: | tiun flankon de la Rejno. | |
| 46 O wir haben harte Hände, | 46 Havas ni malmolajn manojn, | |
| Unser Leib ist Wall und Mauer; | estas ni ja defendemaj; | |
| Doch wir schleichen träg zu Werke, | sed ni estas malrapidaj | |
| Und im Werke fehlt die Dauer. | kaj ne estas daŭrigemaj. | |
| 47 Nicht zum Kriege, nur zum Kampfe | 47 Nur batali volas Sakso, | |
| Zieht der Sachse; schnell zu schlagen, | bati kaj ne militadi, | |
| Ist sein Sinn, um heimzukehren | kaj returni poste hejmen | |
| Und daheim den Hirsch zu jagen. | por en la arbar’ ĉasadi. | |
| 48 Länger lag er nie zu Felde, | 48 Unu tagon, ne pli longe | |
| Als er nicht den Pfühl entbehrte, | daŭris ties ir’ milita, | |
| Als im Sack der Haferkuchen | ĝis la provianto estis | |
| Und der Trunk im Lägel währte. | formanĝita kaj trinkita. | |
| 49 Schelten würd’ ich, spräch ein Fremder, | 49 Ne pro malamik-potenco | |
| Was ich scheltend von uns spreche: | - nin riproĉus jen alia: | |
| Nicht des Feindes Macht, uns beugte | Vi malvenkis pro malsaĝo | |
| Göttergrimm und eigne Schwäche. | propra kaj kolero dia. | |
| 50 Darum hat der Lockenkräusler | 50 Tial la danduloj fine | |
| Zehnmal uns im Kampf bezwungen, | estas kontraŭ ni venkintaj, | |
| Darum hat der Reigenspringer | tial nin la dancemuloj | |
| Auf den Boden uns gerungen. | estas lukte subigintaj. | |
| 51 Fragst du, was ich möchte? Waten, | 51 Volus mi batali sange, | |
| Waten bis ans Knie im Blute! | se mi povus; nur espero | |
| Was ich muß? Zu hoffen raten, | restas ja al ni, ni devas | |
| Ob mit Grimm und finsterm Mute. | ĝin elteni kun kolero. | |
| 52 Erzbewehrt an Ems und Lippe | 52 Nia malamik’ armile | |
| Harrt der Feind in hellen Haufen, | pretas por nin ree kapti, | |
| Fertig zu willkommner Arbeit, | nur atendas ŝancon por nin | |
| Wie bei Verden - uns zu taufen. | kiel ĉe Verdeno - bapti.. | |
| 53 Schon zuviel ist edlen Blutes, | 53 Jam tro multe da nobela | |
| Warmen Bauernbluts geflossen, | kaj kampula sango fluis, | |
| Fruchtlos; schon zuviel der Äcker | kaj tro multajn agrojn ja la | |
| Sind zerstampft von fremden Rossen. | malamikoj jam detruis. | |
| 54 Sollen wieder Hof und Hütte | 54 u ekbruligite ardu | |
| Glühn in roten Flammensäulen? | ree kortoj kaj kabanoj? | |
| Soll der hagre Wolf, der Hunger, | u suferu la malsaton | |
| Wieder durch die Dörfer heulen? | ree niaj kamparanoj? | |
| 55 Dreister Griff gebührt dem Dreisten, | 55 Tro kuraĝa ul’ kuregas | |
| Doch ins Tolle stürmt ein Toller; | furioze en fiaskon, | |
| Berserkbrauch ist, nackt zu kämpfen, | laŭ berserka maniero; | |
| Klugen Manns, in Helm und Koller. | saĝa viro portas kaskon. | |
| 56 Mag der Rat der Götter walten, | 56 Homa saĝo ne utilos, | |
| Menschenwitz kann wenig frommen: | kaj la dioj ja decidas; | |
| Fulk, das eine ist gewesen, | pasis ja la pasinteco, | |
| Und das andre seh’ ich kommen. | la estonton mi ekvidas. | |
| 57 Laß mich gehn! - Von Hof und Heimat | 57 Lasu iri min! Al mi nun | |
| Blieb mir heut am Scheidetage | restas je l’ disiĝa horo | |
| Nichts - als eine Handvoll Erde, | nur manplen’ de hejma tero; | |
| Die ich auf dem Herzen trage. | mi ĝin portas sur la koro. | |
| 58 Fulk, nun tu, was ich gebeten!” - | 58 Fulk’, nun faru vi, pri kio ) | |
| Auf den Wangen Leichenblässe | mi vin petis!” - Kaj ĝemante, | |
| Stand der Schmied, und schmerzlich stöhnend | pale la forĝisto paŝis | |
| Trat er langsam an die Esse; | al la forĝo-forno lante. | |
| 59 Pochte, hielt und pochte wieder; | 59 Forĝis la hufo-ferojn | |
| Endlich schritt er aus der Pforte, | ilin per martel’ frapante, | |
| Und die Eisen unterschlagend, | najlis ilin sub la hufojn | |
| Raunt’ er leise Wünschelworte: | vortojn de dezir’ flustrante: | |
| 60 “Frommes Rößlein, kluges Rößlein, | 60 Kara ĉevaleto,firma | |
| Eisen vier will ich dir legen, | estu la huffero-kvaro, | |
| Feste Eisen, gute Eisen: | kiun mi farinta estas: | |
| Das ist Donars Hammersegen! | Jen la beno de Donaro! | |
| 61 Geh zu Holz und geh zu Hause, | 61 Rekte iru, kiam iras | |
| Immer geh auf graden Wegen; | hejmen vi aŭ tra arbaro; | |
| Weit, was unhold ist, entweiche: | La malbon’ forestu fore: | |
| Das ist Donars Hammersegen! | Jen la beno de Donaro! | |
| 62 Ward dir Weh und ward dir Wunde, | 62 Se rompiĝos viaj kruroj, | |
| Blut zu Blute soll sich regen, | rekuniĝu la ostaro, | |
| Bein zu Beine soll sich fügen: | kaj fermiĝu viaj vundoj: | |
| Das ist Donars Hammersegen! | Jen la beno de Donaro! | |
| 63 Trag den Reiter, treues Rößlein, | 63 Kara ĉevaleto, servu | |
| Allem Glücke gern entgegen, | vi fidele al Elmaro! | |
| Trag ihn hin und trag ihn wieder: | Portu lin al la feliĉo: | |
| Das ist Donars Hammersegen! | Jen la beno de Donaro! | |
| 64 Falk, nun fahre!” - Drauf der andre: | 64 Fartu bone!” - Jen la Falko: | |
| “Habe Dank, du frommer Meister! | “Mi vin dankas, majstro pia! | |
| Bürgen sind mir deine Wünsche, | Akompanos min spiritoj | |
| Mit mir fahren gute Geister. - | bonaj sur vojaĝo mia. - | |
| 65 Nun hellauf, du alter Knabe, | 65 Nun adiaŭ vi, Dithelmo! ) | |
| Diethelm, komm, nimm beide Hände, | Premu ambaŭ miajn manojn! | |
| Beide und die letzten Grüße, | Laste vi de mi salutu | |
| Die dem Heimatland ich sende. | kore la samideanojn! ) | |
| 66 Weinst du gar? Es ist so bitter, | 66 u vi ploras? Dolorigas, | |
| Alte Augen weinen sehen! | vidi maljunulan ploron! | |
| Falkenart ist starkes Mutes, | Devas ni nun adiaŭi! - | |
| Falkenart - jetzt mußt gehen! ) | Falkoj havas fortan koron. | |
| 67 Was der Mutter du verheißen, | 67 Tion, kion vi promesis | |
| Hast du brav und treu gehalten. - | iam al patrino mia, | |
| Mit mir willst du? Soll der Franke | tenis vi. u nin arbitre | |
| Auf dem Hof nach Willkür schalten? | agu Frank’ sur korto nia? | |
| 68 Weißt du doch, zu Königseigen | 68 Vi ja scias, ke laŭjuĝe | |
| Ist das Falkennest gesprochen | reĝa iĝis korto nia; ) | |
| Und der kahle Königserbe | povas esti, ke en tiu | |
| Morgen schon hineingekrochen. | jam ekloĝis Franko fia. | |
| 69 Laß den greisen Kopf nicht sinken, | 69 Viajn larmojn vi sekigu | |
| Diethelm, trockne deine Zähren; | kaj ne tro malĝoja estu! | |
| Bleib und tu, was recht und hoffe, | Ke mi hejmen venos iam, | |
| Wie ich hoffe, heimzukehren! - | ni esperu kaj vi restu! | |
| 70 Imma, deiner holden Herrin | 70 Diru vi, Imin’, al via | |
| Neig’ ich mich, sie ist mir teuer; | kara sinjorino ion - | |
| Sag ihr, - nein, nichts sag ihr, Immaĉ, | Ne - mi estas eksterleĝa - | |
| Bin ich doch ein Vogelfreier! | Diru vi al ŝi nenion! | |
| 71 Nimm das Schwert, den Ring hier, Imma; | 71 Nur transdonu tiun ringon, | |
| Sag, der Ring sei zum Gedenken, | memorigu ŝin ĉi tio! | |
| Sag, das Schwert sei zum Bewahren, | Mian glavon ŝi konservu, | |
| Will ein Gott mir Heimkehr schenken! | ĝis - min hejmen lasos dio.” | |
| 72 Jetzt von hinnen!” - Durch den Flieder, | 72 Li forrajdis, dum la vento | |
| Der das Rasendach beschirmte, | tra l’ siring-arbedoj iris; | |
| Fuhr der Wind; die letzten Beeren | falis ties lastaj beroj, | |
| Fielen, und das Laub verstürmte. | la foliojn ĝi forŝiris. | |
| 2 | 2 | |
| 73 Wo am Waldesrand der Tannen | 73 Staris ĉe l’ malhela rando | |
| Dunkle Äste talwärts schwanken, | de l’ arbaro junulino, | |
| Stand verhohlen eine Jungfrau | ĉe filikoj kaj rubusoj, | |
| Zwischen Farn und Brombeerranken, | apud iu alta pino, | |
| 74 Regungslos, gekreuzt die Hände, | 74 en profunda pripensado | |
| Vorgebeugt, in tiefem Sinne; | kaj klininte kapon sian; | |
| Tropfen wehten, kalte Tropfen | malsekigis fridaj gutoj | |
| Auf ihr Kleid von weißem Linnen. | blankan toloveston ŝian. | |
| 75 War sie aus dem Sarg gestiegen? | 75 Ĉu ŝi estis elirinta | |
| War die stille, marmorbleiche | el la ĉerk’? u estis tiu | |
| Von die Armen, die da wandern, | el mizeraj la animoj, | |
| Friedlos selbst im Friedensreiche? - | kiuj ĉirkaŭvagas, iu? | |
| 76 Starren Auges sah sie nieder | 76 Kaj senmove ŝi rigardis | |
| Nach der Schmied’ am Erlenhage; | la forĝejon tie tiam; | |
| Wirbelnd in die grauen Lüfte | enaere supreniĝis | |
| Stieg der Rauch wie alle Tage; | jen la fumo kiel ĉiam. | |
| 77 Und wie alle Tage rollten | 77 Kiel ĉiam ĉe l’ ĉielo | |
| Oben dunkle Wolkenbälle, | grizaj nuboj buliĝadis, | |
| Und wie alle Tage rauschte | tra la valo rivereto | |
| Durch das Tal des Baches Welle; | susurante trafluadis. | |
| 78 Und wie alle Tage dröhnten | 78 Kiel ĉiam martelado | |
| Hammerschläge weit im Grunde; | sonis el la malproksimo; ) | |
| Doch - jetzt fuhr sie auf, ein kurzer | sed - subite elbuŝigis | |
| Jammerschrei erstarb im Munde. | mutan krion ŝi de timo. | |
| 79 Vor der Schmiede Frau’n und Männer; | 79 Staris viroj jen, ĉevalon | |
| Einer hielt ein Roß am Zügel, | tenis iu ĉi bridilo; | |
| Einer nahm es, und hindannen | surseliĝis la alia | |
| Ritt er sacht am Heidehügel, | kaj forrajdis en trankvilo. | |
| 80 Einsam, waldwärts: Busch und Bäume | 80 Vidis ŝi fermiĝi post li | |
| Sah sie hinter ihm sich schließen; | la arbaron; ŝi lin mute | |
| Stumm, den Finger an der Lippe, | adiaŭis, tiam sian | |
| Winkte sie ein letztes Grüßen. | manon svingis ŝi salute. | |
| 81 Dann, die Hände hochgehoben, | 81 Levis ŝi la manojn, kantis | |
| Sang sie leise: “Selig fahre, | ŝi mallaŭte: “Mia kara, | |
| Der da fährt, des Herzens stiller | fartu bone, ho amiko, | |
| Trautgesell seit manchem Jahre! | kor-amiko jam multjara! | |
| 82 Wo er walle, wo er wohne, | 82 Tie, kien iras tiu, | |
| Weile Friede, wie da weilte, | tie estu paco tia, | |
| Da die Reine des genesen, | kia regis, kiam estis | |
| Der der Welt die Wunden heilte. | sur la Ter’ la filo Dia. | |
| 83 Der der Welt die Wunden heilte, | 83 Tiu, kiu savis nian | |
| Möge sein in Gnaden pflegen, | mondon, gardu de danĝero | |
| Mög’ im fernen fremden Lande | Lin; en sia graco helpu | |
| Ihn geleiten und umhegen; | tiun Li sur fremda tero; | |
| 84 Ihn umhegen und geleiten, | 84 Se nun tiu forvojaĝas, | |
| Daß er gute Herberg finde; | ĉu tra landoj, ĉu sur maro, | |
| All die Hüterschar des Himmels | akompanu lin survoje | |
| Sei ihm holdes Fahrtgesinde; | la ĉiela anĝelaro. | |
| 85 Sei ihm treuer Weggenosse, | 85 Akompanu lin fidele | |
| Der Tobias’ Sohn gen Meden | la Sinjoro de l’ ielo, | |
| Und zurück zu Herd und Hufe | kies gvidon iam fidis | |
| Führte durch Gebirg und Öden! | la popol’ de Izraelo. | |
| 86 Und du Hochgebenedeite, | 86 Kaj vi Sankta Virgulino, | |
| Die zu helfen nie versagte, | vi benita, kiu, kiam | |
| Wenn ein Herz voll Harm und Sorge | plendis pri mizero iu, | |
| All sein stummes Weh dir klagte: | ne rifuzis helpi iam: | |
| 87 Hehre Frau, zu deinen Füßen | 87 Surgenue, plore mi vin | |
| Weint die Jungfrau: selig fahre, | petas, virgulino kara: | |
| Der da fährt, des Herzens stiller | Gardu lin, li estas mia | |
| Trautgesell seit manchem Jahre!” - | koramiko jam multjara!” - | |
| 88 Kraftlos sank sie auf die Knie, | 88 Sinkis ŝi sur la genuojn, ) | |
| Tränen, bittre Tränen rannen, | falis teren gutoj larmaj, | |
| Und des Herbstes kühle Schauer | blovis tra la abiaro | |
| Rauschten durch die finstern Tannen. - | brizoj de aŭtun’ malvarmaj. - | |
| 89 Geh nun heim, du Kummervolle, | 89 Iru nun, afliktulino! ) | |
| Deine Bitten, dein Klagen | Vin ekaŭdis ja anĝelo; | |
| Wird ein kleiner, lichter Engel | viajn petojn plore portos | |
| Weinend in den Himmel tragen. | tiu ĉi al la ĉielo. | |
| 90 Tiefer Wald! Von Stamm zu Stamme | 90 Enarbare la krepusko | |
| Wob die Dämmrung graue Fäden, | interarbe ŝpinis retojn; | |
| Und die Bäume und die Tiere | ŝanĝis la arbar-estaºoj ) | |
| Wechselten geheime Reden. | kaŝe inter si sekretojn. | |
| Verfasser dieses deutschen Gedichtes ist Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | 91 Ekparolis jen la pigo: | |
| „Ĉu vi vidis, ke Elmaro | ||
| tra l’ arbaro rajdis sole, | ||
| sen ĉasisto, sen hundaro?“ | ||
| 92 Diris la garol’: „Ho ve, vi | ||
| fia birdo de l’ hadeso, | ||
| lin, la mortmalsananan viron, | ||
| ĉirkaŭflugis vi sen ĉeso.“ | ||
| 93 Rubekolo vokis laŭte:1) | ||
| „Estas birdo mi libera, | ||
| vivas mi ekstere, estas | ||
| li libera-leĝekstera!“2) | ||
| 94 Jen pice’: Ŝanceliĝante | ||
| li sur la ĉevalo sidis; | ||
| kaj la reĝa mesaĝisto | ||
| kun malico lin priridis.“ | ||
| 95 Diris kverk’: „Li pensis, ke li | ||
| kiel mi enradikiĝis | ||
| firme, sed pli forta estas | ||
| ruz’, al kiu li subiĝis.“ | ||
| 96 „Plejmaljuston devis sperti | ||
| tiu ĉi plej pia viro; | ||
| la kuraĝ’ lin ne protektis“, | ||
| diris melo kun suspiro. | ||
| 97 Diris urs’: „Min ne afliktas, | ||
| se li spertas nun amaron; | ||
| li mortigis mian onklon, | ||
| kiu regis la arbaron.“ | ||
| 98 Diris lupo: „Se ĉeestus | ||
| tuta parencaro mia, | ||
| baldaŭ kuŝus sur la tero | ||
| nur ostar’ kaj jako lia.“ | ||
| 99 Ridis vulpo: „Mi tre ĝojas,3) | ||
| kiam miaj kontraŭuloj | ||
| sin disŝiras kaj dismordas; | ||
| longe vivas la riduloj!“ | ||
| 100 Erinac’, sin buligante, | ||
| diris: „Vi friponoj fiaj, | ||
| la arbaron vi putrigas | ||
| ja per putraj vortoj viaj.“ | ||
| 101 „Estas falka maniero“, | ||
| diris tiam la buteo, | ||
| „spite ĉiam al la spito, | ||
| malgraŭ vundoj, malgraŭ veo.“ | ||
| 102 Korvo diris: „Lin kondukos | ||
| lia vojo al Danio; | ||
| neĝo falos sur la vojon, | ||
| longa vojo estas tio.“ | ||
| 103 Flustris sorpo: „Se li havus | ||
| vergon el branĉaro mia, | ||
| forto sorĉo lin sekure | ||
| gvidus sur vojaĝo lia.“ | ||
| 104 Kantis merl’: Ĉe lia kort’ mi | ||
| loĝis bone. Kion miaj | ||
| kuzoj diros revenontaj | ||
| el la sud’ al nestoj siaj?“ | ||
| 105 Pego jen: „Sekretajn runojn | ||
| legis mi sub arboŝelo. | ||
| Ke li baldaŭ venu hejmen, | ||
| ke lin gardu la ĉielo!“ | ||
| 106 Kantis la alaŭdo: „Por lin | ||
| tuj saluti, kiam estos | ||
| burĝoninta la sambuko, | ||
| mi dumvintre hejme restos.“ – | ||
| 107 Trankviliĝis; tra l’ betulo | ||
| flustris kaj trablovis io | ||
| tre mallaŭte, kvazaŭ sonĝe; | ||
| sed ne kompreneblis tio. | ||
| 108 Susuretis tra l’ fragmito | ||
| riveretaj ondoj flue: | ||
| „Valen glitu al la Neto | ||
| kaj de tie plu kaj plue, | ||
| 109 ke malhelpu lian fuĝon | ||
| la virinoj de l’ Vezero!1) | ||
| Devas resti tiu, kiu | ||
| apartenas al hejmtero.“ | ||
| 110 Gufo aŭdis en rokfendo, | ||
| en soleco, kolerante, | ||
| funde en la brustplumaron | ||
| sian bekon enborante.2) | ||
| 111 „Kia bruo pro la ulo! | ||
| Kia stulto estas tio! | ||
| Por ĉi tiu ĝusta estas1) | ||
| ja nur sia opinio! | ||
| 112 Estas sane sin deteni | ||
| de la propra opinio. | ||
| Pensu kiel la fortuloj! | ||
| Estas pli utila tio. | ||
| 113 Kio estas justo? Estas | ||
| ĝi ja nur potenca volo;2) | ||
| kiel branĉo en la ŝtormo | ||
| fleksas sin sub ĝi homkolo. | ||
| 114 Libereco estas, plaĉon | ||
| kaj plezuron nur sentante | ||
| cedi al fremdula volo, | ||
| pri la propra rezignante. | ||
| 115 Ĉar utile estas, kuri | ||
| kun la trup’ de l’ potenculoj, | ||
| nur tra malfermitaj pordoj,3) | ||
| ĉiam kun la sekvantuloj. | ||
| 116 Amo, am’ al proksimulo? | ||
| Furiozo estas tio! | ||
| Amas mi nur la malamon; | ||
| Am’ ja estas fimanio. | ||
| 117 Plezurigas plej damaĝo!4) | ||
| Estis ja konsola tio, | ||
| kiel ambaŭ sin dishakis, | ||
| pro kolero, pro envio. | ||
| 118 Ho envi’, vi dolĉa knabo! | ||
| Ho koler’, vi rava ulo! | ||
| Enviulo estas pia, | ||
| milda estas kolerulo! | ||
| 119 Nur disŝiru reciproke | ||
| vian haŭton, vian veston! | ||
| Per la plumoj elŝiritaj | ||
| povos ŝtopi mi la neston.“ | ||
| 120 La maljuna enviulo | ||
| grumblis plu kaj ridis fie: | ||
| „Fanfaronu nur, vi homoj! | ||
| Saĝaj vi ne estas plie! | ||
| 121 Nek instruis de l’ katedro | ||
| min prior’ de monaĥejo, | ||
| nek mi sidis ĉe la patroj | ||
| sur la benko de lernejo. | ||
| 122 Stultaj estas vi, malmulton | ||
| ja ekkonas homracio; | ||
| mi. la birdo de Minervo, | ||
| havas multe pli da scio. | ||
| 123 Estas mi ja la plej saĝa | ||
| el la bestoj sur la Tero, | ||
| kiuj pensas kaj baraktas | ||
| daŭre kontraŭ mortdanĝero. | ||
| 124 Ĉiam faras ni la ĝuston, | ||
| ne nin provu malpravigi! | ||
| Se l’ moral’ ne estas ĝusta,1) | ||
| devas vi ĝin alĝustigi. | ||
| 125 Via virto? Vi fiuloj! | ||
| La alian trompas ĉiu, | ||
| ĉu per multekosta robo | ||
| aŭ kitel’ sin vestas iu. | ||
| 126 Vi hodiaŭ estas gajaj, | ||
| sidas kune en konsento; | ||
| morgaŭ vi disputos, blovos | ||
| inter vi malvarma vento. | ||
| 127 Estas vi bonkoraj, amas, | ||
| laŭdas unu la alian; | ||
| morgaŭ vi ekhavos ree | ||
| inter vi kverelon fian. | ||
| 128 Via hom-amemo estas | ||
| artifiko emocia; | ||
| gravas ja nur la satigo | ||
| de l’ bezono materia. | ||
| 129 Se mi manĝis malsufiĉe, | ||
| al najbar’ mi iras mia; | ||
| nur pirolo stulta restas | ||
| sidi nur sur branĉo sia. | ||
| 130 La patruj’ por mi malgravas, | ||
| gravas bona pred’. Se ie | ||
| ĉase mi atingas tion, | ||
| estas mia hejmo tie. | ||
| 131 Ami la patrujon? Estas | ||
| ja plej stulta amo tia! | ||
| Tiu tiel forpelata | ||
| estis el patrujo sia. | ||
| 132 Min ridigas malfortuno. | ||
| For ĉi tiujn revemulojn! | ||
| Plej malamas mi ja tiujn | ||
| stultajn entuziasmulojn!“ | ||
| 133 Fine li silentis, nur tra l’ | ||
| arbopintoj vent’ suspiris; | ||
| el tertruoj kaj rokfendoj | ||
| nokta fiular’ eliris. | ||
| 134 Bluaj-ruĝaj nuboj en la | ||
| okcidento kumuliĝis | ||
| kiel muroj de kastelo, | ||
| ĉar la sun’ jam malleviĝis. | ||
| 135 Kie inter montoj krutaj | ||
| riveret’ malsupren fluis, | ||
| tie tra l’ vesper-silento | ||
| hufo-bato klake bruis. | ||
| 136 La ĉevalo penis garde | ||
| la rajdanton suben porti, | ||
| kvazaŭ scius ĝi, ke devus | ||
| tiu viro baldaŭ morti.1) | ||
| 137 Valen plu! El lia vundo2) | ||
| ruĝa sango subeniĝis, | ||
| gutis peze sur la selon | ||
| kaj envente rigidiĝis. | ||
| 138 Valen plu al la Vezero! | ||
| Preskaŭ ne videblis io. | ||
| Jen elstaris tra l’ nebul’ la | ||
| turo de Dektritilio. | ||
| 139 La eterna lampo brilis | ||
| tra krepusko de l’ vespero; | ||
| ĉe la pordo la rajdanto | ||
| svenis, sinkis al la tero. | ||
| 4 | ||
| 140 En la monaĥejo flagris | ||
| torĉo-lumoj kaj lumiĝis | ||
| la vizaĝoj de l’ monaĥoj, | ||
| kiuj ege afliktiĝis. | ||
| 141 Staris ili en la ĉelo | ||
| ĉirkaŭ viro tre vundita, | ||
| antaŭporde ĉe ĉevalo | ||
| lia de servist’ trovita. | ||
| 142 Zorge estis li metita | ||
| jen sur pelt-kovrita lito; | ||
| li apenaŭ spiris, estis | ||
| pala kiel mortigito. | ||
| 143 Plu elfluis lia sango | ||
| tra la jak’. Ĉu mort-anĝelo | ||
| iris jam tra la trankvila, | ||
| sombra monaĥeja ĉelo? - | ||
| 144 Diris la abat’: „Konataj | ||
| Ŝajnas al mi trajtoj tiaj | ||
| kaj staturo ties, se ne | ||
| trompas min okuloj miaj. | ||
| 145 Tiam estis li fortega, | ||
| freŝe en junec’ floranta, | ||
| kolerante noble, kiel | ||
| Sankta Mikael’ ardanta.“ | ||
| 146 Vido jen: „Mi estas certa | ||
| - se ne konas tiu iu -, | ||
| ke de l’ Akcipitra kort’ la | ||
| Falk’ nomatas estas tiu. | ||
| 147 Kiam antaŭ kelkaj tagoj | ||
| portis mi al Badurado | ||
| la leteron de l’ abato, | ||
| vidis mi lin dum ĉasado. | ||
| 148 Estas li. Vestita estis | ||
| li per kamizolo tia; | ||
| cervo kuŝis antaŭ li kaj | ||
| ĉirkaŭ li hundaro lia. | ||
| 149 Estis li afabla, al mi | ||
| manĝon kaj trinkaĵon donis; | ||
| montris li al mi la vojon, | ||
| ĉar li tiun bone konis. | ||
| 150 Sed li estas eksterleĝa | ||
| adoranto de Votano, | ||
| kaj pro tio akuzita | ||
| de Akena kortegano. | ||
| 151 „Regu pac’ en monaĥejo“, | ||
| diris tiam la abato, | ||
| „Devas agi ni kun tiu | ||
| laŭ postul’ de l’ karitato! | ||
| 152 Bedo, helpe de Ajlrato | ||
| flegu lin laŭ la regulo | ||
| Hipokrata, ni aliaj | ||
| preĝu por la malsanulo! | ||
| 153 Ili nun malsupren iris | ||
| al la ejo de la ĥoro; | ||
| „El profundoj!“ Larm’ ruliĝis | ||
| sur la vangon de l’ prioro. - | ||
| 154 Ho Elmaro, mizerulo! | ||
| Ĉu vi trovos savon tie? | ||
| La monaĥoj de l’ konvento | ||
| arte vin ja flegos pie. | ||
| Übersetzung des deutschen Gedichtes "Dreizehnlinden, Kapitel 11, Vogelfrei" von Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) ins Esperanto durch Manfred Retzlaff (*1938-11-04). |