export for printing: portrait (PDF) landscape (PDF) | [show all export formats] |
author [first name] | title | language | publication | id code | last modification | view |
---|---|---|---|---|---|---|
Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 11, Vogelfrei | German | Arg-1929-958 | 2015-04-06 22:38 Manfred | only this add | |
Manfred Retzlaff | Dektritilio, ĉapitro 11, Eksterleĝa, | Esperanto | Arg-1930-958 | 2015-04-06 22:32 Manfred | only this remove |
Friedrich Wilhelm Weber, |
translated by Manfred Retzlaff |
1 Diris la forĝist’: „Jam preta |
estas la serur’, filino! |
Estas ĝi fidinda, portu |
ĝin al via sinjorino! |
2 Eĉ Vilando artifike ) |
pli ne povus tion fari. - |
La ridaĉon, vi knabaĉo, ) |
povas vi al vi ja ŝpari! |
3 Vi jam la matenon tutan |
grincas pro plezuro ia, |
kvazaŭ iu predo grasa |
restis en kaptilo via. |
4 Vi foriĝu! Vi atentu |
bone pri la grego ŝafa, |
por ke ĝi ne damaĝiĝu |
sur la vintra kampo grafa. |
5 Diris tiu: “Jes, hieraŭ ) |
estis nobla best’ kaptata; |
volas la sinjoro Gero |
ja, ke estu ĝi rostata.” |
6 „Malamegas li la Falkon,” |
diris la forĝisto tiam, |
„batis Sakso Sakson plie |
ol la Frank’ ĝin faris iam. |
7 Kiel hundo infektita |
de rabio nobelulo |
nobla estis forlasata |
pro malam’ de maliculo. |
8 Ho fiera Falk’! Troviĝas |
pli fidela kor’ neniu! |
Tie li mem venas! Vidu, |
kiel afliktiĝis tiu!” |
9 Venis jen Elmar’; Dithelmo |
post li kun ĉevalo paŝis; - |
Tiu ĉi koleron sian |
kaj la larmojn ne malkaŝis. |
10 Jen Elmaro: „Majstro Fulko, |
vin pri lasta servo peti |
volas mi. Bonvolu firmajn |
ferojn sur la hufojn meti. |
11 Vi klopodu, bonajn ferojn |
fari nun per arto via |
por ĉi tiu besto; longa ) |
estos ja vojaĝo mia. |
12 Estas tiu ĉi ĉeval’ ne |
la plej nobla, la plej bela; |
sed por la voj-akompano ) |
estas ĝi la plej fidela.” |
13 Jen la viron, la ĉevalon |
mute la forĝist’ rigardis; |
tiam metis li la feron |
en la karbojn, kiuj ardis. |
14 Kolerege li ĝin batis, |
ke l’ amboso muĝis ĝeme, |
ke la fundamentoj bruis |
kaj la traboj kantis treme. |
15 Plie batis li la feron, |
ĝis fajreroj elŝpruciĝis, |
ĝis la arde ruĝa stango |
kiel vermo ekkurbiĝis. |
16 Sed subite por ĉagreno |
sinkis lia man’, li metis |
la martelon suben kaj la |
feron en angulon ºetis. |
17 Mi ne povas fari tion! |
Vi ne devas nin forlasi! |
Pro fiulo tia danda |
ni vin vidu nun forpasi? |
18 Ni forlasas niajn diojn, |
ni, de l’ praa kredo anoj; |
kiel ni lin, nin malamas |
tiu dio de l’ kristanoj. |
19 Nur se pentos ni la krimon, |
kun armilo en la mano, |
kaj kun li repaciĝinte, |
- tiam helpos nin Votano. |
20 Lastan nokton en ŝtorm-bruo |
li de l’ nordo tratiriĝis. |
u li ne koleru? - Kial |
ni al li malfideliĝis? |
21 Antaŭiru vi, Elmaro! |
Sekvos ni al la batalo! |
Ree flirtu unufoje ) |
nia flago kun ĉevalo! |
22 Kion spertis vi, por ni ja |
malhonoro estis tio! |
Ĉu ne aŭdis vi hieraŭ |
la alvokon ĉe l’ tilio? |
23 Venĝi tiun malhonoron, |
staras ni ĉe via flanko. |
Estas fortaj ni, ni rompos |
la armilojn de la Franko. |
24 Duraj estas niaj manoj, |
la kirasojn ni dismetos; |
la rajdantojn kun ĉevaloj |
ni en la marĉejojn ºetos. |
25 Niaj malamikoj, tiuj |
Frankoj, ja ne estas viroj! |
Danci ili bone povas, |
dandaj estas kavaliroj! |
26 Fiularo! Jam tro longe |
ni toleris tiun fion! |
Ni rebatu! Vidukindo, ) |
la oldul’, li aŭdos tion. |
27 Trompis nin la Frankoj, diris |
ili, ke li kristaniĝis, |
laca de la batalado, |
kaj ke li jam entombiĝis. |
28 Ĉe l’ Vezero, en arbaro, |
tie kuŝas li dormante, |
kun soldatoj kaj ĉevaloj, |
sian tagon atendante. |
29 Ofte, nokte, dum tempesto |
vekis li kunulojn siajn. |
Ĉu li aŭdis en la bruo |
voĉojn lin vokantajn iajn? |
30 Kaj malsupren al la Lipo, |
supren al Vezer’ li iras: |
’Estis jam tro frue’ tiam |
reveninte li sopiras. |
31 Pensas mi, ke estas tempo. |
Se l’ popolo sin starigos |
ĉie en Saksuj’, li tiam |
venos kaj nin liberigos. |
32 Scias mi ja armilaron, |
arte de nanar’ faritan, |
glavojn kaj kirasojn ŝtalajn, |
en la mont’ akumulitan. ) |
33 Lasu soni vi la kornon! |
Sekvos al venĝovoko |
la popolo de proksima |
ka de malproksima loko. |
34 Kaj trairos jena krio |
kiel fajro tra l’ kamparo: |
Venas la kunbatalantoj, |
venas ili ar’ post aro! |
35 Kiu riskas, tiu venkas! |
Nur meritas la liberon, |
kiu ĝin aŭdacas gajni |
kaj ne perdas la esperon. |
36 Venkis foje en batal’ ni; |
helpis nin Votano tiam: |
Tian egan sango-fluon |
oni vidis ja neniam. |
37 Ne hezitu ni! Kuraĝon! |
Ne bridante la koleron |
batos ni la malamikojn |
kaj regajnos la liberon.” - |
38 “Arde vi ja fantazias, |
Fulk’, respondis jen Elmaro, |
“blanka kiel neĝ’ sur mont’ ja |
estas via kaphararo. |
39 Kara Fulk’, ĉu kredas vi, ke |
nunaj homoj tuj vekiĝas |
je la voko al batal’, ke |
ili entuziasmiĝas? |
40 Kvankam la popol’ koleras, |
emas iri al batalo, ) |
la nobelular’ preferas |
malstreĉiĝi en domhalo. |
41 Spertis mi kuraĝon ties, |
kiam estis en danĝero |
mi hieraŭ! Regas ilin |
timo nur kaj malespero. |
42 Kiuj ne kuraĝis levi |
por mi antaŭ tribunalo |
unu manon, ĉu ĉi tiuj |
prenos glavon por batalo? |
43 Vol’ kaj far’ ĉe ni disegas, ) |
estas ni tro hezitemaj; |
murdas la faradon tio, |
estas ni nur parolemaj. |
44 Kiel ĝemas la amboso |
sub martelo-batoj viaj, |
grumblas ni, sed sin ne movas |
pugnoj kaj piedoj niaj. |
45 Se en Saksaj viroj fluus |
varma sang’ tra ĉiu vejno, |
ne surtretus iu Frank’ ĉi |
tiun flankon de la Rejno. |
46 Havas ni malmolajn manojn, |
estas ni ja defendemaj; |
sed ni estas malrapidaj |
kaj ne estas daŭrigemaj. |
47 Nur batali volas Sakso, |
bati kaj ne militadi, |
kaj returni poste hejmen |
por en la arbar’ ĉasadi. |
48 Unu tagon, ne pli longe |
daŭris ties ir’ milita, |
ĝis la provianto estis |
formanĝita kaj trinkita. |
49 Ne pro malamik-potenco |
- nin riproĉus jen alia: |
Vi malvenkis pro malsaĝo |
propra kaj kolero dia. |
50 Tial la danduloj fine |
estas kontraŭ ni venkintaj, |
tial nin la dancemuloj |
estas lukte subigintaj. |
51 Volus mi batali sange, |
se mi povus; nur espero |
restas ja al ni, ni devas |
ĝin elteni kun kolero. |
52 Nia malamik’ armile |
pretas por nin ree kapti, |
nur atendas ŝancon por nin |
kiel ĉe Verdeno - bapti.. |
53 Jam tro multe da nobela |
kaj kampula sango fluis, |
kaj tro multajn agrojn ja la |
malamikoj jam detruis. |
54 u ekbruligite ardu |
ree kortoj kaj kabanoj? |
u suferu la malsaton |
ree niaj kamparanoj? |
55 Tro kuraĝa ul’ kuregas |
furioze en fiaskon, |
laŭ berserka maniero; |
saĝa viro portas kaskon. |
56 Homa saĝo ne utilos, |
kaj la dioj ja decidas; |
pasis ja la pasinteco, |
la estonton mi ekvidas. |
57 Lasu iri min! Al mi nun |
restas je l’ disiĝa horo |
nur manplen’ de hejma tero; |
mi ĝin portas sur la koro. |
58 Fulk’, nun faru vi, pri kio ) |
mi vin petis!” - Kaj ĝemante, |
pale la forĝisto paŝis |
al la forĝo-forno lante. |
59 Forĝis la hufo-ferojn |
ilin per martel’ frapante, |
najlis ilin sub la hufojn |
vortojn de dezir’ flustrante: |
60 Kara ĉevaleto,firma |
estu la huffero-kvaro, |
kiun mi farinta estas: |
Jen la beno de Donaro! |
61 Rekte iru, kiam iras |
hejmen vi aŭ tra arbaro; |
La malbon’ forestu fore: |
Jen la beno de Donaro! |
62 Se rompiĝos viaj kruroj, |
rekuniĝu la ostaro, |
kaj fermiĝu viaj vundoj: |
Jen la beno de Donaro! |
63 Kara ĉevaleto, servu |
vi fidele al Elmaro! |
Portu lin al la feliĉo: |
Jen la beno de Donaro! |
64 Fartu bone!” - Jen la Falko: |
“Mi vin dankas, majstro pia! |
Akompanos min spiritoj |
bonaj sur vojaĝo mia. - |
65 Nun adiaŭ vi, Dithelmo! ) |
Premu ambaŭ miajn manojn! |
Laste vi de mi salutu |
kore la samideanojn! ) |
66 u vi ploras? Dolorigas, |
vidi maljunulan ploron! |
Devas ni nun adiaŭi! - |
Falkoj havas fortan koron. |
67 Tion, kion vi promesis |
iam al patrino mia, |
tenis vi. u nin arbitre |
agu Frank’ sur korto nia? |
68 Vi ja scias, ke laŭjuĝe |
reĝa iĝis korto nia; ) |
povas esti, ke en tiu |
jam ekloĝis Franko fia. |
69 Viajn larmojn vi sekigu |
kaj ne tro malĝoja estu! |
Ke mi hejmen venos iam, |
ni esperu kaj vi restu! |
70 Diru vi, Imin’, al via |
kara sinjorino ion - |
Ne - mi estas eksterleĝa - |
Diru vi al ŝi nenion! |
71 Nur transdonu tiun ringon, |
memorigu ŝin ĉi tio! |
Mian glavon ŝi konservu, |
ĝis - min hejmen lasos dio.” |
72 Li forrajdis, dum la vento |
tra l’ siring-arbedoj iris; |
falis ties lastaj beroj, |
la foliojn ĝi forŝiris. |
2 |
73 Staris ĉe l’ malhela rando |
de l’ arbaro junulino, |
ĉe filikoj kaj rubusoj, |
apud iu alta pino, |
74 en profunda pripensado |
kaj klininte kapon sian; |
malsekigis fridaj gutoj |
blankan toloveston ŝian. |
75 Ĉu ŝi estis elirinta |
el la ĉerk’? u estis tiu |
el mizeraj la animoj, |
kiuj ĉirkaŭvagas, iu? |
76 Kaj senmove ŝi rigardis |
la forĝejon tie tiam; |
enaere supreniĝis |
jen la fumo kiel ĉiam. |
77 Kiel ĉiam ĉe l’ ĉielo |
grizaj nuboj buliĝadis, |
tra la valo rivereto |
susurante trafluadis. |
78 Kiel ĉiam martelado |
sonis el la malproksimo; ) |
sed - subite elbuŝigis |
mutan krion ŝi de timo. |
79 Staris viroj jen, ĉevalon |
tenis iu ĉi bridilo; |
surseliĝis la alia |
kaj forrajdis en trankvilo. |
80 Vidis ŝi fermiĝi post li |
la arbaron; ŝi lin mute |
adiaŭis, tiam sian |
manon svingis ŝi salute. |
81 Levis ŝi la manojn, kantis |
ŝi mallaŭte: “Mia kara, |
fartu bone, ho amiko, |
kor-amiko jam multjara! |
82 Tie, kien iras tiu, |
tie estu paco tia, |
kia regis, kiam estis |
sur la Ter’ la filo Dia. |
83 Tiu, kiu savis nian |
mondon, gardu de danĝero |
Lin; en sia graco helpu |
tiun Li sur fremda tero; |
84 Se nun tiu forvojaĝas, |
ĉu tra landoj, ĉu sur maro, |
akompanu lin survoje |
la ĉiela anĝelaro. |
85 Akompanu lin fidele |
la Sinjoro de l’ ielo, |
kies gvidon iam fidis |
la popol’ de Izraelo. |
86 Kaj vi Sankta Virgulino, |
vi benita, kiu, kiam |
plendis pri mizero iu, |
ne rifuzis helpi iam: |
87 Surgenue, plore mi vin |
petas, virgulino kara: |
Gardu lin, li estas mia |
koramiko jam multjara!” - |
88 Sinkis ŝi sur la genuojn, ) |
falis teren gutoj larmaj, |
blovis tra la abiaro |
brizoj de aŭtun’ malvarmaj. - |
89 Iru nun, afliktulino! ) |
Vin ekaŭdis ja anĝelo; |
viajn petojn plore portos |
tiu ĉi al la ĉielo. |
90 Enarbare la krepusko |
interarbe ŝpinis retojn; |
ŝanĝis la arbar-estaºoj ) |
kaŝe inter si sekretojn. |
91 Ekparolis jen la pigo: |
„Ĉu vi vidis, ke Elmaro |
tra l’ arbaro rajdis sole, |
sen ĉasisto, sen hundaro?“ |
92 Diris la garol’: „Ho ve, vi |
fia birdo de l’ hadeso, |
lin, la mortmalsananan viron, |
ĉirkaŭflugis vi sen ĉeso.“ |
93 Rubekolo vokis laŭte:1) |
„Estas birdo mi libera, |
vivas mi ekstere, estas |
li libera-leĝekstera!“2) |
94 Jen pice’: Ŝanceliĝante |
li sur la ĉevalo sidis; |
kaj la reĝa mesaĝisto |
kun malico lin priridis.“ |
95 Diris kverk’: „Li pensis, ke li |
kiel mi enradikiĝis |
firme, sed pli forta estas |
ruz’, al kiu li subiĝis.“ |
96 „Plejmaljuston devis sperti |
tiu ĉi plej pia viro; |
la kuraĝ’ lin ne protektis“, |
diris melo kun suspiro. |
97 Diris urs’: „Min ne afliktas, |
se li spertas nun amaron; |
li mortigis mian onklon, |
kiu regis la arbaron.“ |
98 Diris lupo: „Se ĉeestus |
tuta parencaro mia, |
baldaŭ kuŝus sur la tero |
nur ostar’ kaj jako lia.“ |
99 Ridis vulpo: „Mi tre ĝojas,3) |
kiam miaj kontraŭuloj |
sin disŝiras kaj dismordas; |
longe vivas la riduloj!“ |
100 Erinac’, sin buligante, |
diris: „Vi friponoj fiaj, |
la arbaron vi putrigas |
ja per putraj vortoj viaj.“ |
101 „Estas falka maniero“, |
diris tiam la buteo, |
„spite ĉiam al la spito, |
malgraŭ vundoj, malgraŭ veo.“ |
102 Korvo diris: „Lin kondukos |
lia vojo al Danio; |
neĝo falos sur la vojon, |
longa vojo estas tio.“ |
103 Flustris sorpo: „Se li havus |
vergon el branĉaro mia, |
forto sorĉo lin sekure |
gvidus sur vojaĝo lia.“ |
104 Kantis merl’: Ĉe lia kort’ mi |
loĝis bone. Kion miaj |
kuzoj diros revenontaj |
el la sud’ al nestoj siaj?“ |
105 Pego jen: „Sekretajn runojn |
legis mi sub arboŝelo. |
Ke li baldaŭ venu hejmen, |
ke lin gardu la ĉielo!“ |
106 Kantis la alaŭdo: „Por lin |
tuj saluti, kiam estos |
burĝoninta la sambuko, |
mi dumvintre hejme restos.“ – |
107 Trankviliĝis; tra l’ betulo |
flustris kaj trablovis io |
tre mallaŭte, kvazaŭ sonĝe; |
sed ne kompreneblis tio. |
108 Susuretis tra l’ fragmito |
riveretaj ondoj flue: |
„Valen glitu al la Neto |
kaj de tie plu kaj plue, |
109 ke malhelpu lian fuĝon |
la virinoj de l’ Vezero!1) |
Devas resti tiu, kiu |
apartenas al hejmtero.“ |
110 Gufo aŭdis en rokfendo, |
en soleco, kolerante, |
funde en la brustplumaron |
sian bekon enborante.2) |
111 „Kia bruo pro la ulo! |
Kia stulto estas tio! |
Por ĉi tiu ĝusta estas1) |
ja nur sia opinio! |
112 Estas sane sin deteni |
de la propra opinio. |
Pensu kiel la fortuloj! |
Estas pli utila tio. |
113 Kio estas justo? Estas |
ĝi ja nur potenca volo;2) |
kiel branĉo en la ŝtormo |
fleksas sin sub ĝi homkolo. |
114 Libereco estas, plaĉon |
kaj plezuron nur sentante |
cedi al fremdula volo, |
pri la propra rezignante. |
115 Ĉar utile estas, kuri |
kun la trup’ de l’ potenculoj, |
nur tra malfermitaj pordoj,3) |
ĉiam kun la sekvantuloj. |
116 Amo, am’ al proksimulo? |
Furiozo estas tio! |
Amas mi nur la malamon; |
Am’ ja estas fimanio. |
117 Plezurigas plej damaĝo!4) |
Estis ja konsola tio, |
kiel ambaŭ sin dishakis, |
pro kolero, pro envio. |
118 Ho envi’, vi dolĉa knabo! |
Ho koler’, vi rava ulo! |
Enviulo estas pia, |
milda estas kolerulo! |
119 Nur disŝiru reciproke |
vian haŭton, vian veston! |
Per la plumoj elŝiritaj |
povos ŝtopi mi la neston.“ |
120 La maljuna enviulo |
grumblis plu kaj ridis fie: |
„Fanfaronu nur, vi homoj! |
Saĝaj vi ne estas plie! |
121 Nek instruis de l’ katedro |
min prior’ de monaĥejo, |
nek mi sidis ĉe la patroj |
sur la benko de lernejo. |
122 Stultaj estas vi, malmulton |
ja ekkonas homracio; |
mi. la birdo de Minervo, |
havas multe pli da scio. |
123 Estas mi ja la plej saĝa |
el la bestoj sur la Tero, |
kiuj pensas kaj baraktas |
daŭre kontraŭ mortdanĝero. |
124 Ĉiam faras ni la ĝuston, |
ne nin provu malpravigi! |
Se l’ moral’ ne estas ĝusta,1) |
devas vi ĝin alĝustigi. |
125 Via virto? Vi fiuloj! |
La alian trompas ĉiu, |
ĉu per multekosta robo |
aŭ kitel’ sin vestas iu. |
126 Vi hodiaŭ estas gajaj, |
sidas kune en konsento; |
morgaŭ vi disputos, blovos |
inter vi malvarma vento. |
127 Estas vi bonkoraj, amas, |
laŭdas unu la alian; |
morgaŭ vi ekhavos ree |
inter vi kverelon fian. |
128 Via hom-amemo estas |
artifiko emocia; |
gravas ja nur la satigo |
de l’ bezono materia. |
129 Se mi manĝis malsufiĉe, |
al najbar’ mi iras mia; |
nur pirolo stulta restas |
sidi nur sur branĉo sia. |
130 La patruj’ por mi malgravas, |
gravas bona pred’. Se ie |
ĉase mi atingas tion, |
estas mia hejmo tie. |
131 Ami la patrujon? Estas |
ja plej stulta amo tia! |
Tiu tiel forpelata |
estis el patrujo sia. |
132 Min ridigas malfortuno. |
For ĉi tiujn revemulojn! |
Plej malamas mi ja tiujn |
stultajn entuziasmulojn!“ |
133 Fine li silentis, nur tra l’ |
arbopintoj vent’ suspiris; |
el tertruoj kaj rokfendoj |
nokta fiular’ eliris. |
134 Bluaj-ruĝaj nuboj en la |
okcidento kumuliĝis |
kiel muroj de kastelo, |
ĉar la sun’ jam malleviĝis. |
135 Kie inter montoj krutaj |
riveret’ malsupren fluis, |
tie tra l’ vesper-silento |
hufo-bato klake bruis. |
136 La ĉevalo penis garde |
la rajdanton suben porti, |
kvazaŭ scius ĝi, ke devus |
tiu viro baldaŭ morti.1) |
137 Valen plu! El lia vundo2) |
ruĝa sango subeniĝis, |
gutis peze sur la selon |
kaj envente rigidiĝis. |
138 Valen plu al la Vezero! |
Preskaŭ ne videblis io. |
Jen elstaris tra l’ nebul’ la |
turo de Dektritilio. |
139 La eterna lampo brilis |
tra krepusko de l’ vespero; |
ĉe la pordo la rajdanto |
svenis, sinkis al la tero. |
4 |
140 En la monaĥejo flagris |
torĉo-lumoj kaj lumiĝis |
la vizaĝoj de l’ monaĥoj, |
kiuj ege afliktiĝis. |
141 Staris ili en la ĉelo |
ĉirkaŭ viro tre vundita, |
antaŭporde ĉe ĉevalo |
lia de servist’ trovita. |
142 Zorge estis li metita |
jen sur pelt-kovrita lito; |
li apenaŭ spiris, estis |
pala kiel mortigito. |
143 Plu elfluis lia sango |
tra la jak’. Ĉu mort-anĝelo |
iris jam tra la trankvila, |
sombra monaĥeja ĉelo? - |
144 Diris la abat’: „Konataj |
Ŝajnas al mi trajtoj tiaj |
kaj staturo ties, se ne |
trompas min okuloj miaj. |
145 Tiam estis li fortega, |
freŝe en junec’ floranta, |
kolerante noble, kiel |
Sankta Mikael’ ardanta.“ |
146 Vido jen: „Mi estas certa |
- se ne konas tiu iu -, |
ke de l’ Akcipitra kort’ la |
Falk’ nomatas estas tiu. |
147 Kiam antaŭ kelkaj tagoj |
portis mi al Badurado |
la leteron de l’ abato, |
vidis mi lin dum ĉasado. |
148 Estas li. Vestita estis |
li per kamizolo tia; |
cervo kuŝis antaŭ li kaj |
ĉirkaŭ li hundaro lia. |
149 Estis li afabla, al mi |
manĝon kaj trinkaĵon donis; |
montris li al mi la vojon, |
ĉar li tiun bone konis. |
150 Sed li estas eksterleĝa |
adoranto de Votano, |
kaj pro tio akuzita |
de Akena kortegano. |
151 „Regu pac’ en monaĥejo“, |
diris tiam la abato, |
„Devas agi ni kun tiu |
laŭ postul’ de l’ karitato! |
152 Bedo, helpe de Ajlrato |
flegu lin laŭ la regulo |
Hipokrata, ni aliaj |
preĝu por la malsanulo! |
153 Ili nun malsupren iris |
al la ejo de la ĥoro; |
„El profundoj!“ Larm’ ruliĝis |
sur la vangon de l’ prioro. - |
154 Ho Elmaro, mizerulo! |
Ĉu vi trovos savon tie? |
La monaĥoj de l’ konvento |
arte vin ja flegos pie. |
Translation of the German poem "Dreizehnlinden, Kapitel 11, Vogelfrei" by Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) into Esperanto by Manfred Retzlaff (*1938-11-04). |