| export for printing: portrait (PDF) landscape (PDF) | [show all export formats] |
| author [first name] | title | language | publication | id code | last modification | view |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Manfredo Ratislavo | Dektritilio, ĉapitro 4, La noktomeza meso | Esperanto | Arg-301-152 | 2014-12-20 19:50 Manfred | only this remove | |
| Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette | German | Arg-298-152 | 2014-12-20 19:51 Manfred | only this remove |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
| translated by Manfredo Ratislavo | ||
| 1 Mitternacht! Durch ferne Schluchten | 1 Noktomezo! Sonorilo | |
| Klingt das Klosterglöcklein helle: | sonas, la monaĥoj piaj | |
| Fromme Schläfer, schwarze Mönche, | devas jam ekstari tie | |
| Werdet wach in eurer Zelle; | en malgrandaj ĉambroj siaj. | |
| 2 Werdet wach, ihr frommen Schläfer! | 2 Vi vekiĝu, dormemuloj | |
| Von dem harten Strohsackbette | de fojnsaka lito, ĉeso | |
| Ruft des Ordens strenge Regel | estas nun de l’ nokto, iru | |
| In die Kirche zu der Mette; | en preĝejon al la meso. | |
| 3 In die Kirche, wo die Pfeiler | 3 Ili ĉiuj kune iras | |
| Wie gebannte Hünen ragen, | en la kirkon kun gigantaj | |
| Die das schwere Steingewölbe | pilieroj, ŝtonvolbaĵon | |
| Keuchend auf den Schultern tragen; | kvazaŭ ŝultre portegantaj; | |
| 4 Wo die stillen, weißen Bilder | 4 tien, kie murpentraĵoj | |
| An den grauen Wänden schimmern, | brilas en trankvilo, kie | |
| Wo im Chor die ew’ge Lampe | ĉe l’ altar’ kandeloj flagras, | |
| Und geweihte Kerzen flimmern. - | tie incenditaj pie. - | |
| 5 Jetzt, mein Lied, du scheue Jungfrau, | 5 Kanto mia, nun memoru, | |
| An die Stirne leg den Finger, | ĝuste diru al mi ĉiujn, | |
| Sinne wach: du mußt mir nennen | kiuj kantis, preĝis tie; | |
| All die Beter, all die Singer; | nomu al mi ĉiujn tiujn, | |
| 6 Heimatland und Los der Männer, | 6 ties sorton kaj hejmlandon! | |
| Die da zu den Sitzen traten, | Ilin vidas mi enpaŝi; | |
| Und was jeder eben dachte, | kion ĉiu tiam pensis, | |
| Mußt du raten und verraten; | devas vi al mi malkaŝi; | |
| 7 Alles, ob auch das und dieses | 7 ĉion, kvankam tio, jeno | |
| Herb und ungebührlich scheine: | povas ŝajni tro maldeca: | |
| Die du zeigst, sie waren Menschen, | bonaj homoj estis ili, | |
| Gute Menschen, wie ich meine. - | ĉio estis ja homeca. - | |
| 8 Erstlich schritt herein der greise | 8 Jen unue enen paŝis | |
| Abt Warin, voll Kraft und Würde, | la abat’ kun seriozo, | |
| Stumpf und stark; die Last der Jahre | jam klinita de la jaroj, | |
| Beugt’ ihn und des Amtes Bürde. | forta kaj kun digna pozo; | |
| 9 Ekberts Sohn, des Sachsenherzogs, | 9 fil’ de Saksa duk’ kaj Franka | |
| Frankenfürst vom Mutterblute, | princidin’, en juna aĝo | |
| Unter die Ardennenwölfe | ĉasis lupojn en arbaro, | |
| Sprang er früh mit keckem Mute; | la Ardena, kun kuraĝo. | |
| 10 In der Kämpfer dichte Knäuel | 10 Ofte li en Hispanujo | |
| Sprang er kühn in zwanzig Schlachten; | tre aŭdacis en batalo; | |
| Ronzeval im heißen Spanien | malrespekti mondon, tempon | |
| Lehrt’ ihn, Zeit und Welt verachten. | lin instruis Roncevalo. | |
| 11 Ronzeval! Die Heiden tobten, | 11 Kun Rolando li batalis, | |
| Flammen sprühte Durindane, | kiun trafis morta sago; | |
| Olifant zerbarst im Dröhnen, | la araboj fine venkis, | |
| Dennoch sank die Kreuzesfahne. | fine sinkis la krucflago. | |
| 12 Und der Abt, in manchem Traume | 12 Ofte en batal’ sin movas | |
| Ächzt’ er noch in Kampfeswettern, | la abat’ en sonĝo sia, | |
| Hört’ seines jungen Kämpen | kvazaŭ sonus jen la lasta | |
| letztes Jauchzen, letztes Schmettern. | voko de kompano lia. | |
| 13 Durch die Heldenseele rauschte | 13 Sonis tra animo lia | |
| Jetzt des Rolandsliedes Weise | la Rolanda melodio, | |
| Wild und schmerzlich: „Vanitatum | kaj mallaŭte li suspiris: | |
| Vanitas!“ erseufzt’ er leise. - | „Vanta, vana estis ĉio!“ - | |
| 14 Warkward drauf, der Pater Prior, | 14 Venis tiam la prioro, | |
| Echtes Reis vom Stamm der Sachsen, | malmultkapharara nure, | |
| Lichten Haars mit blauen Augen, | bluokula kaj altkreska, | |
| Schulterbreit und hochgewachsen. | estis saksdevena pure. | |
| 15 Von der Lippe weich und üppig | 15 Fluis barb’ de liaj lipoj | |
| Floß sein Bart in langen Locken, | mola, longa; kaj traglitis | |
| Oft beim Grübeln durch die Finger | ties bukloj liajn fingrojn | |
| Glitten ihm die goldnen Flocken. | ofte, kiam li meditis. | |
| 16 Wo der Weser blaue Fluten | 16 Kie faras tra rokpordo | |
| Durch das Felsentor sich bahnen | sian vojon la Vezero, | |
| Ihren Weg ins weite Flachland, | jen situis lia korto, | |
| Lag der Freihof seiner Ahnen. | la praava, ce l’ rivero. | |
| 17 Wortgewandt und zungenfertig, | 17 Lerta je parol’ kaj lango | |
| Lernt’ er aller Männer Rede; | lernis vire li diskuti; | |
| Scharf und schneidig zu gebrauchen | sciis akre, tranĉe uzi | |
| Wußt’ er sie in mancher Fehde. | ĝin, se devis li disputi. | |
| 18 Lust am Kampf im deutschen Herzen, | 18 Fluis ja en liaj vejnoj | |
| Deutsches Blut in jeder Ader, | Spita sango de l’ Germanoj, | |
| Mit Romanen, Welschen, Wenden | li kverelis kun la Slavoj, | |
| Stritt er oft in hartem Hader. | Keltoj kaj la Romianoj. | |
| 19 Aber schroffen Widersachern | 19 Sed al bruskaj kontraŭuloj | |
| Schrieb er gern im Jugenddrange | skribis li en juna aĝo | |
| Seiner Meinung rote Runen | glave sian opinion | |
| Mit dem Schwert auf Brust und Wange. | kaj sur brust’ kaj sur vizaĝo. | |
| 20 Stiller war sein Mut geworden; | 20 Sed li nun plitrankviliĝis; | |
| Nur wenn unversehens einer | nur se memorigis iu | |
| Jenes Tags bei Verden dachte, | jenan tagon de Verdeno,1) | |
| Jenes Bluttags, schwarz wie keiner, | jenan sangan tagon, kiu | |
| 21 Fuhr er auf, die Augen blitzten, | 21 estis nigra por la Saksoj, | |
| Glüh vom Sachsentrotz, dem alten; | tiam sentis li koleron; | |
| Doch er konnte starken Willens | sed li sciis bridi siajn | |
| Seinen Zorn im Zügel halten; | sentojn kaj la maltoleron; | |
| 22 Denn er dient’ in Mannentreue | 22 ĉar li servis virfidele | |
| Seinem Herzog, Gottes Sohne, | al la duko, filo Dia, | |
| Der da führt das Kreuz im Banner | kiu krucon kaj dornkronon | |
| Und die blut’ge Dornenkrone. | havas en standardo sia. | |
| 23 Sein Gemüt bewegten heute | 23 Estas trista li hodiaŭ; | |
| Trübe, traurige Gedanken: | antaŭvidas li, ke iam | |
| Die des Heilands Lehre brachten, | venos la malbon’ de tiuj, | |
| Arges bringen einst die Franken. | kiuj l’ krucon portis tiam; | |
| 24 Denn er sah im Geist: vom Westen | 24 ke de l’ okcident’ minacos | |
| Droht Gewalttat, Raub und Fälschung | rab’, perforto kaj falsigo | |
| Deutschen Rechts und deutscher Sitte | de l’ germana jur’ kaj moron | |
| Überflutende Verwelschung. | inundanta romanigo. | |
| 25 Fern, noch fern! - Zum Hochaltare | 25 Levis li profetajn siajn | |
| Hub er fromm die Seherblicke: | vidojn supren al l’ altaro: | |
| „Herr der Welt, in Gnaden füge | „Gracu al patrujo mia, | |
| Meines Vaterlands Geschicke!“ - | ho Sinjoro de l’ homaro!“ - | |
| 26 Heribert, der bleiche Denker, | 26 Iris poste softapaŝe | |
| Folgt’ ihm nach mit sachten Schritten; | Heribert’, pensulo pala; | |
| Wo die Mosel rauscht’, da standen | staris lia hejmo en la | |
| Seines Heimatdorfes Hütten. | region’ Mozelo-vala. | |
| 27 In der gallischen Corbeja | 27 Multajn jarojn en Francio | |
| Saß der Jüngling viele Jahre, | li atendis, ke akiru | |
| Harrend, daß das Nieerforschte | li neekkonitan scion, | |
| Weiser Mund ihm offenbare, | ke saĝul’ al li ĝin diru. | |
| 28 Die Gesetze, die der großen, | 28 Koni ĉiujn mondajn leĝojn, | |
| die der kleinen Welt gebieten, | tio estis lia celo: | |
| Bis er sich beschränkt’ und senkte | li sin kontentigis je la | |
| In den Geist des Stagiriten. | studo de Aristotelo. | |
| 29 Jetzt erwog er das Problema, | 29 Nun li pensas pri l’ problemo, | |
| Ob der Tugend milde Flamme | ĉu virt’ aposteriore | |
| Aus Belehrung und Erfahrung | venas el instru’ kaj sperto | |
| Oder aus dem Herzen stamme. - | aŭ ĉu sidas ĝi enkore. - | |
| 30 Dann erschien der Pater Luthard, | 30 Tiam venis Luithardo, | |
| Falkenäugig, hochgeschossen, | el nobela familio, | |
| Edlen Bluts; im Habichtswalde | falk-okula, en montaro | |
| War dies Tannenreis ersprossen. | kreskis tiu ĉi abio. | |
| 31 Früh gewöhnt an Weidmannswerke, | 31 Al ĉasad’ kutimiĝinte | |
| Trotz der Schul’ an Weidmannssprüche, | en arbar’, sur erikejo, | |
| War’s ihm Freud’ und Pflicht, zu schaffen | li havigis ĉion por la | |
| Vorrat in die Klosterküche | monaĥeja kuirejo. | |
| 32 Und, was unhold trabt im Berge, | 32 Lupojn, vulpojn li insidis, | |
| Fuchs und Wolf, die schlimmen Plager, | kiuj estis vera plago; | |
| Zu belisten und den Bären | eĉ la ursojn li atakis | |
| Anzugehn im eignen Lager. | per la arko kaj la sago. | |
| 33 Dacht’ er jetzt: „Die Knospen schwellen: | 33 „Ĉu sukcesos mi,“ li pensis, | |
| Sollt’ es morgen nicht gelingen, | „morgaŭ urogalon pafi? | |
| Auf der Falz im Tagesdämmern | Ĉe tagiĝo, dum amludo, | |
| An den Auerhahn zu springen?“ - | tiam povos mi gin trafi.“ - | |
| 34 Nach ihm trat herein der Riese | 34 Enen paŝis patro Ivo, | |
| Pater Ivo. Traun, dem Alten | kiun ja konvenis plie | |
| Stünden besser Helm und Brünne | porti kaskon kaj kirason | |
| Als des Chorhemds weiche Falten! | ol monaĥ-cemizon pie. | |
| 35 Hüten mußt’ er seines Vaters | 35 Devis li la patrajn gregojn | |
| Herden auf den Emmerauen; | gardi en junaĝo sia; | |
| Dort, im Kampf mit einem Roßdieb | estis disbatita tie | |
| Ward ihm sein Gesicht zerhauen, | de ŝtelist’ vizago lia. | |
| 36 Zwiegeteilt von Ohr zu Ohre; | 36 Disfendiĝis de orelo | |
| Rot und blau erquoll die Narbe: | ĝis orelo la cikatro. | |
| Geh ins Kloster, armer Junge, | „Iru en la monaĥejon!“ | |
| Mädchen lieben beßre Farbe! | diris al li lia patro. | |
| 37 Drauf in Winfrieds heil’gen Mauern | 37 Li malantaŭ monaĥejaj | |
| Ließ er gern sich unterrichten: | muroj sin instrui lasis, | |
| Zwar Raban, der kluge Meister, | la latinan ekzamenon | |
| Lobte sein Latein mitnichten;, | li malbone nur trapasis. | |
| 38 Doch begriff er schnell der Zahlen | 38 Sed komprenis li rapide | |
| Heimlichkeit; mit Stab und Leine | de la nombroj la misteron, | |
| Maß er und zu festem Baue | kaj al firma konstruaĵo | |
| Fügt’ er schicklich Holz und Steine. | li kunmetis ĉiun eron. | |
| 39 Als nun Abt Warin das neue | 39 Kiam oni ekkonstruis | |
| Klosterhaus begann zu gründen, | tiun monaĥejan domon, | |
| Ging im Dienst der Werkerfahrne | oni vidis gaje iri | |
| Frohen Muts nach Dreizehnlinden. | tien ĉi ĉi tiun homon. | |
| 40 Jetzo dacht’ er: „Schwere Krankheit | 40 Pensas li nun: „Al sanulo | |
| Schickt der Himmel dem Gesunden | sendas malsanecon Dio; | |
| Zur Genesung und dem Kranken | Estis mi vundata ege, | |
| Zur Genesung schwere Wunden.“ - | kaj saviĝis mi per tio.“ - | |
| 41 Pater Bernhard war der sechste, | 41 Venis tiam sesa frato, | |
| Stammend aus den Bruktrerföhren, | de l’ Bruktrera tribo ano, | |
| Wo die Menschen Holzschuh tragen | kiuj portas lignajn ŝuojn, | |
| Und von schwarzem Brot sich nähren: | nutras sin per nigra pano, | |
| 42 Blasse, blonde, stille Menschen, | 42 homoj palaj kaj trankvilaj, | |
| Träumerische, ahnungsreiche; | kiuj kredas je fantomoj; | |
| Nächtlich flattern Geisterschemen | nokte ŝvebas tiuj cirkaŭ | |
| Durch die Heid’ um Moor und Teiche. | marĉoj kaj iliaj domoj. | |
| 43 Von des Vaters Strohdachkotten | 43 Ĉar li serĉis la trankvilon | |
| Schied der Knab’ und suchte Ruhe; | for de l’ hejma kabanaro, | |
| Hathumar, der milde Bischof, | lin konsolis kaj akceptis | |
| Gab ihm Trost und Lederschuhe. | episkopo Hatumaro. | |
| 44 Tankmar hieß der fromme Priester, | 44 Gardis lin la frat’ Tankmaro, | |
| Der dem Eifervollen wehrte; | ke ne trou la fervoro; | |
| Auch in stiller Klosterzelle | eĉ ĉi tie li ne trovis | |
| Fehlt’ ihm, was sein Herz begehrte. | la trankvilon de la koro. | |
| 45 Nach des Himmels goldnen Häusern | 45 Je la vivo enĉiela | |
| Weint’ er jetzt, wie spät und frühe, | tage, nokte li sopiris: | |
| Seufzend: „Wer doch Taubenflügel | „Havu la anim’ flugilojn!“ | |
| Der gefangnen Seele liehe!“ - | ofte plore li suspiris. - | |
| 46 Munter schritt ihm nach der kecke | 46 Vigle post li paŝis enen | |
| Sigeward. Des Osnings Hänge | nun la frato Sigevardo. | |
| Rauschten in die Brust des Knaben | De l’ deklivoj de l’ Osningo2) | |
| Wilde, wunderliche Sänge. | venis tiu gaja bardo. | |
| 47 Mit den Sängen, mit der Fiedel | 47 Sur dancfestoj aŭ kortegoj, | |
| Zog er weit von Gau’n zu Gauen, | siajn kantojn jen kantante, | |
| Strich zum Tanz den Freilingstöchtern | vagis li tra multaj landoj, | |
| Und den stolzen Edelfrauen. | violonon jen ludante. | |
| 48 Sah am Königshof des großen | 48 Vidis li la delegiton | |
| Harun-al-Raschids Gesandten | de Haruno Alraŝido, | |
| An den großen Frankenkönig, | - ankaŭ ties elefanton, | |
| Den noch größern Elefanten; | por li pli impona vido -, | |
| 49 Auch ein Äfflein; dieser Affe | 49 kiam li ĉe l’ rega korto | |
| War der erste Aff’ im Norden: | ludis siajn melodiojn, | |
| Menschheitsväter sind sie später | vidis ankaŭ la unuajn | |
| Und gemein im Land geworden. | elmontritajn jen simiojn. | |
| 50 Saust dem müden Wandervogel | 50 Kiam pro venteg’ taŭziĝas | |
| Quer der Sturmwind ins Gefieder, | de la migrobird’ plumaro, | |
| Gern an menschenferner Stelle | tiam laca gi volonte | |
| Läßt er sich im Walde nieder. | sin sidigas en arbaro. | |
| 51 Sigeward, der irre Fahrer, | 51 Sigevardo, la vagulo, | |
| Flüchtend aus dem Weltgebrause, | forfuginta mondajn bruojn, | |
| Stellt’ ans Kirchtor Stab und Schuhe | antaŭ la preĝejan pordon | |
| Und erkor die stille Klause. | metis siajn migroŝuojn. | |
| 52 Islands Falke kann die Kappe, | 52 Estas tolerebla eble | |
| Ring und Riemen stumm verschmerzen: | por la falko la ĉapeto; | |
| Unaufhaltsam bricht des Liedes | kant’ nereteneble fluas | |
| Sprudel aus Poetenherzen. | el la koro de poeto. | |
| 53 Auch im Kloster, deutsch und römisch, | 53 Ankaŭ en la monaĥejo | |
| Klangen Sigewards Gesänge, | sonis liaj kantoj belaj; | |
| Doch am hellsten klang der liebe | sed la kantoj pri l’ Osningo | |
| Heimatlaut der Osnighänge. | hejma estis la plej helaj. | |
| 54 Jetzo durch den Kopf des Mönches | 54 Ĵus en lian kapon venis | |
| Flog ein Reimlein auf die Franken: | moka vers’ pri Franka rato: | |
| „O wie wird der Prior lachen, | „Kiam ridos la prioro, | |
| Und der Abt, wie würd’ er zanken!“ - | ĉagrenigos la abato!“ - | |
| 55 Hatto kam, mit hoher Stirne | 55 Hato venis, altafrunta, | |
| Und mit selig trunknen Blicken: | kun rigardoj goj-ebriaj; | |
| Kind des Landes, wo am Hügel | venis li de l’ land’ de l’ Rejno | |
| Rhein und Wein sich freundlich nicken. | kun vinberplantejoj ĝiaj. | |
| 56 Ivo sagt’ im Scherz, die Mutter | 56 Ivo diris pri li ŝerce: | |
| Hab’ in einer Rebenlaube | „Nutris lin patrino lia | |
| Ihn ernährt mit feurig süßem | per vinbera mosto dolĉa, | |
| Most der Deidesheimer Traube. | ne per propra lakto sia!“ | |
| 57 Früh gewidmet dem Altare, | 57 Frue li dediĉis sin jam | |
| Trieb es ihn, zu Dreizehnlinden | al la servo eklezia; | |
| Heil’ger Hymnen und Sequenzen | trovi versojn, melodiojn | |
| Wort und Weise zu erfinden; | estis ŝat-okupo lia. | |
| 58 Auch mit wohlgewählten Farben | 58 Ankaŭ sciis li bildigi | |
| In lebendig treuen Bildern | per koloroj viv-fidelaj | |
| Auf der Leinwand fromme Sage | historiojn religiajn, | |
| Und Geschichte abzuschildern. | kaj en bildoj rave belaj. | |
| 59 Heute malt’ er in Gedanken | 59 Pentras li enpense, kiel | |
| Wie sein Held, der Todbesieger, | reekstaris Kristo glore, | |
| Glorreich auferstand und rückwärts | falis malamikoj dorsen, | |
| Taumelten die welschen Krieger. - | kantis angelar’ adore. - | |
| Author of this German poem is Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | Translation of the German poem "Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette" by Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) into Esperanto by Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, *1938-11-04). | |
| 1) Ĉe Verdeno (germane: Verden an der Aller), situanta en la nuna germana provinco Malsupra Saksio, la Franka reĝo Karlo, nomata la Granda, lasis laŭ iu raporto senkapigi proksimume 4.500 Saksajn nobelulojn, kiuj estis ribelintaj kontraŭ lia reĝimo. | ||
| 2) „Osningo“ (germane: Osning) estas malnova nomo de la Teŭtoburga Arbaro, montaro en norda Germanio. |