export for printing: portrait (PDF) landscape (PDF) | [show all export formats] |
author [first name] | title | language | publication | id code | last modification | view |
---|---|---|---|---|---|---|
Manfred Retzlaff | Dektritilio, ĉapitro 8, La druidino | Esperanto | Arg-1171-580 | 2012-04-26 09:51 Manfred | only this remove | |
Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 8, Die Drude | German | Arg-1170-580 | 2012-04-22 15:33 Manfred | only this remove |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
translated by Manfred Retzlaff | ||
1 Regis nokto enarbare, | 1 Stille Nacht im tiefen Walde! | |
kalmo kaj nenio bruis; | Um der Birken weiße Rinde, | |
ĉirkaŭ l’ trunkoj de la arboj | Um der Erlen dunkle Stämme | |
milde la lunlumo fluis. | Floß das Mondlicht weich und linde. | |
2 Nur malsupre en la valo | 2 Nur der Bach im Grunde schwatzte, | |
babiladis rivereto, | Von Gesträuch und Ried umdüstert, | |
kiel flustre, duondorme | Wie ein Kind im halben Schlummer | |
diras ion infaneto. | Mit sich selber spricht und flüstert. | |
3 Foje nur eksonis fore | 3 Und dazwischen klang der Ente | |
de anaso raŭka krio; | Heisrer Ruf vom fernen Teiche, | |
foje oni aŭdis ion, | Und zuweilen auf den Rasen | |
se de arbo falis io. | Fiel die braune Frucht der Eiche. | |
4 Vagis jen la melo, kiu | 4 Und der Dachs, der frömmste Klausner | |
vivas en arbar’ ermite, | Von den Waldbewohnern allen, | |
tra l’ faghaloj, ĉirkaŭiris | Streifte scheu, die Lichtung meidend, | |
senarbejojn li evite. | Durch der Buchen finstre Hallen. | |
5 Tie, ĉe deklivo norda, | 5 Dort am Hang, zum Nord gerichtet, | |
meze en la sovaĝejo, | Fern den Straßen und den Steigen, | |
jen situis iu groto, | Lag verloren eine Höhle | |
for de ia homloĝejo. | In der Wildnis ödem Schweigen, | |
6 Vasta estis ĝi,senfina; | 6 Weit und endlos; nach der Sage | |
iam estis ĝi loĝata | Einst bewohnt von klugen Schmieden, | |
laŭ saga’ de nanoj, kiuj | Zwerggeschlecht, das ausgewandert, | |
iris for, nun evitata. | Jetzt verrufen und gemieden. | |
7 Estis tio lok’ terura, | 7 Schaurig war die Kluft, von rauhen | |
kiel pordo de l’ infero; | Felsenknorren überhangen; | |
serpentumis sur la rokoj | Um das Torgewölbe schlichen | |
verdaj ĉiroj de hedero. | Efeuranken, grüne Schlangen; | |
8 Serpentumis arbradikoj | 8 Schlangen krochen durch die Spalten, | |
tra la fendoj de l’ ravino; | Schwarze Schlangen, Wurzelknoten, | |
kvazaŭmorta, forgesite | Wo die greise Drude hauste, | |
loĝis jen la druidino. | Weltvergessen wie die Toten, | |
9 Sola estis ŝi kun hundo,1) | 9 Einsam mit dem treuen Hunde, | |
kun la oldaj dioj, kiuj2) | Einsam mit den alten Göttern, | |
alparolis ŝin en ŝtormoj | Die zu ihr in Vogelstimmen | |
aŭ en birdo-voĉoj iuj. | Sprachen und in Sturmeswettern. | |
10 Ĉe la fonto antaŭ l’ grot’ sen | 10 An der Quelle vor der Grotte | |
movo estis ŝi kaŭranta, | Saß sie regungslos gekauert, | |
kiel griza ŝtonfiguro | Wie ein graues Steingebilde | |
super tombo malĝojanta. | Über einem Grabe trauert. | |
11 Suben pendis lutra felo | 11 Von der Achsel hing ein dunkles | |
ĝis la kokso, de la kolo; | Ottervlies zur Hüfte nieder, | |
kovris ŝiajn membrojn falda | Ein Gewand von weißer Wolle | |
vesto ĝis la maleolo. | Hüllte faltenreich die Glieder. | |
12 Sonĝe sidis kun la frunt’ ŝi | 12 Träumend saß sie; in der Linken | |
en maldekstra mano sia, | Lag die Stirne, ernst und edel, | |
dum la dekstra mano kuŝis | Tief gefurcht; die Rechte ruhte | |
sur la kap’ de hundo ŝia. | Auf des Hundes breitem Schädel. | |
13 Sidis ŝi jen meditante, | 13 Sinnend saß sie, eine Norne, | |
unu el la inoj mornaj, | eine von en finstern Frauen, | |
kiuj ĉerpas el la fonto | Die den Born des Wissens schöpfen | |
de la scio, tiuj Nornaj.3) | Und den Gang der Zeiten schauen. | |
14 Ĉu revagis ŝiaj pensoj | 14 Schweiften zu entflohnen Tagen | |
al la tagoj forfuĝintaj, | Rückwärts eilend die Gedanken, | |
antaŭ ol la Frankoj estis | Beßre Zeit, eh welsche Rosse | |
Saksajn landojn konkerintaj? | Aus den Sachsenbächen tranken? | |
15 Ĉu ŝi afliktiĝis pro la | 15 Was die Seele ihr bewegte, | |
mizerega nuna stato, | War’s der Gegenwart Bedrängnis? | |
aŭ ĉu antaŭ ŝi vidiĝis | Lag vor ihren Seherblicken | |
en estont’ malbona fato? | Drohend künftiges Verhängnis? | |
16 Grumblis ŝia hundo, glimis | 16 Doch ihr Wächter knurrt’, es glommen | |
de okuloj liaj brilo;4) | Grünlich seine Augensterne; | |
ĉar de malproksime sonis | Durch des Waldes tiefe Stille | |
paŝoj tra l’ arbar-trankvilo. | Hallten Schritte aus der Ferne; | |
17 Jen Elmar’, li ŝin salutis, | 17 Männerschritte: Elmar nahte; | |
rekte antaŭ ŝi haltante. | Vor der Drude blieb er stehen; | |
„Kion volas vi?“ ŝi diris, | Gruß und Gegengruß: „Was willst du?“ | |
ŝian kapon ne levante. | Sprach sie, ohne aufzusehen. | |
18 „Svanahild’, vi saĝulino, | 18„Swanahild, du weise Waldfrau, | |
pli ol tri generaciojn | Länger als seit drei Geschlechtern | |
vi favore ja konsilis | Warst du hold dem Stamm der Falken, | |
niajn Falkajn familiojn. | Seinen Söhnen, seinen Töchtern. | |
19 Hejmen iris al Votano | 19 Längst zu Wodan und zu Freia | |
kaj al Frejo ĉiuj; domo | Heimgefahren sind sie alle: | |
mia estas forlasita, | Öde steht mein Haus am Hügel, | |
estas mi soleca homo.“ | Einsam bin ich in der Halle.“ | |
20 „Malfermita al vi estas5) | 20 „Junger Falk, der Weg ist offen, | |
ja la voj’ al amikaro, | Der den Freund zum Freunde leitet; | |
sed sur voj’ ne surpaŝata | Gras und Dorn und Ranken wuchern | |
kreskas densa arbustaro. | Auf dem Pfad, den niemand schreitet. | |
21 Juna Falko, longe flugis | 21 „Junger Falk, seit manchen Monden | |
vi ne plu al grundo mia; | Flogst du nicht zu meinem Grunde; | |
ĉu vi timas la tag-lumon, | Fürchtest du des Tages Augen, | |
ke vi venas je hor’ tia? | Daß du kommst zu nächt’ger Stunde? | |
22 Je solstic’, ĉe l’ ŝtono estis6) | 22 Dort am Stein, zur Sonnenwende, | |
lasta renkontiĝo nia, | Sah ich dich zum letzten Male, | |
aŭdis mi pri la enhala | Doch vernahm ich wohl von deinem | |
brava flugil-bato via, | Flügelschlag im Frankensaale, | |
23 Ke bruligis viajn plumojn | 23 Und wie du dein glatt Gefieder | |
vi en flamoj.“ - „Tion, kion | Arg versengtest in den Flammen.“ - | |
homa dev’ ordonas, ĉu vi | „Willst du das, was mir und jedem | |
volas nun kondamni tion?“ | Menschenpflicht gebeut, verdammen?“ | |
24 „Ne kondamnas mi, mi laŭdas | 24 „Ich verdamme nicht, ich lobe | |
noblan faron, pensas nure: | Edle Tat; indes ich meine, | |
kio pelis vin, ne estis | Was dich trieb in Rauch und Gluten, | |
tio homa devo pure. | War nicht Menschenpflicht alleine. | |
25 La ĉasist’ fariĝis predo, | 25 Freier Jäger ward zur Beute, | |
kaj la falk’ malsovaĝigi | Wilder Falk, er ließ sich zähmen, | |
lasis sin, per leda ĉapo | Blenden mit der Lederkappe, | |
sin blindigi kaj lamigi.“ | Mit der Riemenkette lähmen.“ | |
26 „Ho, patrino, vi severa! | 26 „Sei nicht unhold, strenge Mutter; | |
Dolorigas min ja tiaj | Schmach und Unbill zur Genüge | |
vortoj viaj; jam suferis | Widerfuhr mir bei den andern: | |
mi sufiĉe de aliaj!“ | Sei nicht herb und laß die Rüge!“ | |
27 „Luktis vi kun urs’ kaj rompis | 27 „Weiland rangst du mit dem Bären | |
vi la ostojn ja de tiu: | Und zerknicktest ihm die Knochen: | |
Ĉu dum flor-rompado pikis | Hat dich jetzt beim Blumenbrechen, | |
vin insekt’ aŭ vermo iu? | Feiner Knab’, ein Wurm gestochen? | |
28 Ĉu vi ploras nun, ĉar skrapis | 28 Hat, mit dem du lange spieltest, | |
fine vin per sia pinta | Endlich dich gekratzt das Kätzchen, | |
ungo la katet’, kun kiu | Und nun siehst du, armer Junge, | |
longe estas vi ludinta?“ | Weinend auf dein wundes Tätzchen?“ | |
29 „Akraj estas viaj vortoj; | 29 „Mutter, scharf sind deine Worte, | |
luktas ja en mia sino | Schärfer als des Schwertes Hiebe; | |
unu kontraŭ la alia | Doch vernimm: in meiner Seele | |
amo kaj malaminklino.7) | Hadern zornig Haß und Liebe. | |
30 Mi parolos aŭ mi mortos! | 30 Sprechen muß ich oder sterben! | |
Kion mi en mia sino | Was ich lange stumm getragen, | |
longe portis, mi ĝin povas | Einem muß ich’s, und von allen | |
plendi nur al vi, patrino. | Dir nur, Mutter, kann ich’s klagen. | |
31 Helpu min, min malsanulon, | 31 Gib mir Rat, du weise Wala, | |
min konsilu, saĝulino! | Kluge Idis, hilf dem Kranken: | |
Estas, kiun mi nun amas8) | Die ich lieb’, ist eine Christin | |
kristanin’, de Frank’ filino!“ | Und die Tochter eines Franken!“ | |
32 Jen la druidin’ rektigis | 32 Und die Drude, aufgerichtet | |
sin, profunde ŝi suspiris, | Ihres Leibes Riesenlänge, | |
dolorige kaj severe | Seufzte tief, und beide Hände | |
jenon al Elmaro diris: | Hebend, sprach sie schmerzlichstrenge: | |
33 „Jam perdita estas vi! Se | 33 „Elmar, geh, du bist verloren! | |
brulus la haldomo via, | Stünd’ in Brand dir Saal und Scheuer, | |
malpli estus pereiga | Minder wäre dir verderblich | |
jena brul’ ol fajro tia. | Jene Glut als dieses Feuer. | |
34 Iru al la Franka grafo, | 34 Geh: du gehst zum schwarzen Grafen, | |
ke vin tiu kristanigu, | Geh: du gehst zum Sachsenhasser, | |
antaŭ l’ kruco vi vin klinu | Beugst dem Kreuz den stolzen Nacken, | |
kaj per akvo vin baptigu. | Beugst den Kopf dem Christenwasser. | |
35 Ĉu ne opiniis digna | 35 Hast du unsrer blonden Jungfraun | |
vi el virgulinoj niaj | Keine wert genug gehalten, | |
iun zorgi pie por la | Deines Hofes, deiner Halle, | |
dom’ kaj stal’ kaj korto viaj?“ | Deines Herdes fromm zu walten?“ | |
36 Diris li: „La dipatrino | 36 Er darauf: „Die Göttermutter | |
pesas ĝojojn kaj dolorojn; | Wägt die Freuden und die Schmerzen; | |
kiel vento akvo-ondojn | Wie der Wind die Wasserwellen | |
ŝi kondukas la hom-korojn. | Leitet sie die Menschenherzen. | |
37 Ĉu memoras vi je l’ kant’ pri | 38 Denkst du nicht des alten Liedes, | |
Svanahildo, la aminda, | das wir oft gesungen haben, | |
kiu ploris - ni ĝin ofte | Wie einst Swanahild, die schöne, | |
kantis - pri junulo Vinda. 9) | Weint’ um einen Wendenknaben, | |
38 Dronis tiu Vinda knabo, | 39 Weint’ um einen Wendenknaben, | |
ŝi priploris sian amon; | Der verging im Eis der Elbe? | |
amas mi nun ekstertribe, | Lieb’ ich außerhalb des Stammes, | |
ĉu ne faris ŝi la samon?“ | Tat nicht Swanahild dasselbe?“ | |
39 Ŝi mallevis sian kapon: | 39 Traurig sank das Haupt der Alten: | |
„Jarojn vidis mir fordrivi, | „Bitter ist es, lang zu leben; | |
mi malhelon antaŭvidas; | Dunkle Jahre, Reih’ an Reihe | |
triste estas longe vivi. | Les’ ich auf den Runenstäben; | |
40 Ol la altaj kverkoj tie | 40 Älter als der Wald, ich kannte | |
estas mi jam pli maljuna, | Schon als Eicheln jene Eichen, | |
kiuj multajn jarojn kreskis | Graue Hünen, deren Häupter | |
ĝis ilia alto nuna. | Jetzt bis in die Wolken reichen. | |
41 Estas mi jam prae aĝa, 10) | 41 Unverstanden wie die Sage, | |
fremda en la novaj aĵoj, | Überalt und fremd im Neuen, | |
mi egalas al kaduka | Gleich ich einem morschen Stumpfe | |
trunko inter maj-verdaĵoj. | Zwischen frühlingsgrünen Maien. | |
42 Laca estas mi jam ege; | 42 Schlummerschwer sind meine Augen, | |
baldaŭ mi pro mortmalsano | Wandermüde meine Füße; | |
el Saksuj’ salutojn lastajn | Aus den Sachsengauen bring’ ich | |
portos al la di’ Votano. | Wodan bald die letzten Grüße. | |
43 Dia sorto, homa sorto | 43 Götterschicksal, Menschenschicksal | |
estas antaŭdecidita: | Ist auf ew’gen Rat gegründet: | |
Unu restas, regas. - Via | Einer bleibt und herrscht. - Dir aber | |
vojo estas destinita. | Hätt’ ich Beßres gern verkündet. | |
44 Iru! Aŭdas en la arboj | 44 Geh, ich höre meine Boten, | |
mi jam mesaĝiston mian: | Die sich in den Wipfeln regen: | |
Sur arbaraj padoj sombraj | Auf des Waldes düstern Pfaden | |
vi renkontos faton vian!“ - | Tritt das Schicksal dir entgegen!“ - | |
45 Iris nun Elmar’. - La luno | 45 Elmar ging. - In Wolkenschleiern | |
kaŝis sin post nub-kurteno; | Hatte sich der Mond verborgen; | |
pluvo-gutoj susuradis, | Tropfen rauschten auf die Blätter, | |
grize venis la mateno. | Grau und trübe kam der Morgen. | |
46 Sen konsol’, melankolie | 46 Sonder Rat, mit schwerem Mute | |
tra l’ arbar’ li iris tiam; | Schritt der Jüngling durch die Loden, | |
tiom fremda kaj soleca 11) | Nie so einsam und vergessen, | |
li sin sentis ja neniam. | Nie so fremd auf eignem Boden. | |
47 Kion diris la Valino, 12) | 47 Was die Wala sprach, das dunkle | |
kiel li komprenu tion? | Rätselwort, wie soll er’s fassen? | |
Ĉu ŝi celis malamikon? - | Meint sie Götter, die ihm zürnen? - | |
Ĉu koleran iun dion? - | Meint sie Menschen, die ihn hassen? - | |
48 Iru vi nur! Bonaj fortoj 13) | 48 Geh nur, Elmar; holde Mächte | |
ankaŭ gardos vin estonte: | Sind dir nah auf allen Wegen: | |
Sur arbaraj padoj iras | Auf des Waldes grünen Pfaden | |
vi al via fat’ renkonte. | Tritt das Schicksal dir entgegen. | |
Translation of the German poem "Dreizehnlinden, Kapitel 8, Die Drude" by Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) into Esperanto by Manfred Retzlaff (*1938-11-04). | Author of this German poem is Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | |
1) aŭ: \\Solis ŝi kun sia hundo,\\ŝi kun siaj dioj solis,\\kiuj en birdvoĉoj kun ŝi\\aŭ en ŝtormveter' parolis. | ||
2) aŭ: \\sola kun la dioj, kiuj | ||
3) La Nornoj (vidu PIV) estas laŭ la ĝermana mitologio diinoj, kiuj destinas la sorton de la homoj, ili korespondas al la Parcoj de la greka mitologio. | ||
4) aŭ:\\verde lia okul-brilo; | ||
5) aŭ:\\Malfermita al vi estas\\ja la vojo al-amika,\\ sed sur vojo ne paŝata\\kreskas arbustaro pika. | ||
6) aŭ:\\Ĉe l' ofero-ŝton' okazis | ||
7) aŭ:\\„Akraj estas viaj vortoj;\\luktas ja en mia koro\\unu kontraŭ la alia\\amo kaj malamfervoro. | ||
8) aŭ:\\Estas tiu, kiun amas\\mi, de l' Franka graf' filino!" | ||
9) Vindoj aŭ Vendoj estas alia nomoj por la Slavoj. La Germanoj (kaj verŝajne ankaŭ iliaj antaŭuloj, la ĝermanaj triboj) nomis siajn orientajn najbarojn tiel, en la germana lingvo: Wenden. | ||
10) aŭ:\\Estas mi sagao-aĝa, | ||
11) aŭ:\\tiom sola, forgesita\\estis li ĝis nun neniam. | ||
12) Laŭ la ĝermana mitologio estics Wala, esperante: Valino, la nomo de iu profetino aŭ ĝenerale profetino. | ||
13) aŭ:\\Iru vi, Elmaro! Bonaj\\fortoj gardos vin estonte: |