poezio.net - Poem

verkinto [voknomo]	titolo	lingvo	publikigo	identiga kodo	lasta modifo	aspekto
N. N. 26	Tredecim tiliae, cantus primus	Latina	1890 ?	Arg-1169-114	2012-04-02 22:23 mgr	nur tiun aldonu
Friedrich Wilhelm Weber	* Dreizehnlinden, Kapitel 1, Aus dem Nethegau	Germana		Arg-227-114	2014-04-18 18:36 Manfred	nur tiun forigu
Manfredo Ratislavo	Dektritilio, ĉapitro 1, El la distrikto de la Neto	Esperanto		Arg-228-114	2014-04-18 18:28 Manfred	nur tiun forigu

Friedrich Wilhelm Weber, Dektritilio, ĉapitro 1, El la distrikto de la Neto		Friedrich Wilhelm Weber, Dreizehnlinden, Kapitel 1, Aus dem Nethegau

tradukita de Manfredo Ratislavo

Neto¹⁾

1 Rave estas, en printempo		1 Wonnig ist’s, in Frühlingstagen
kun migradbastono sia		Nach dem Wanderstab zu greifen
kaj floreto ĉe l’ ĉapelo		Und, den Blumenstrauß am Hute,
iri tra l’ ĝardeno Dia.²⁾		Gottes Garten zu durchstreifen.

2 Supre iras blankaj nuboj,		2 Oben ziehn die weißen Wolken,
sube riveretoj klaraj,		Unten gehn die blauen Bäche,
nove vestis sin herbejoj		Schön in neuen Kleidern prangen
kaj altaĵoj montarbaraj.		Waldeshöh’ und Wiesenfläche.

3 Blankigejen portas ino,		3 Auf die Bleiche bringt das Mädchen,
kion ŝpinis ŝi sur rado,		Was der Winterfleiß gesponnen,
enarbuste kantas merlo		Und dem Hain erzählt die Amsel,
post dumvintra silentado.		Was im Schnee sie still ersonnen.

4 Kvankam estas ja malnovaj		4 Sind es auch die alten Töne,
kantoj, longe jam konataj,		Die bekannten, längst vertrauten,
la knabinoj aŭskultadas		Doch die Bleicherinnen lauschen
je la sonoj tre amataj;		Gern den süßen, lieben Lauten.

5 je la sonoj tre amataj,		5 Gern den süßen, lieben Lauten,
super mont’ kaj val’ sonantaj;		Die in Berg und Tal erklingen;
karbfaristoj kaj paŝtistoj		Hirtenbub’ und Köhlerknabe
ekaŭskultas kunkantantaj;		Horchen auf um mitzusingen;

6 ekaŭskultas kunkantantaj		6 Mitzusingen frisch und freudig
post la longaj vintraj horoj;		Nach des Winters langen Schmerzen;
preskaŭ forgesitaj kantoj		All die halbvergeßnen Lieder
revekiĝas en la koroj.		Werden wach im Menschenherzen.

7 Preskaŭ forgesitaj kantoj		7 Halbvergeßne alte Lieder
revekiĝas nun en mia		Werden wach in meiner Seele:
menso, kanti volus ilin,		Hätt’ ich nur, sie auszusingen,
merlo, mi per gorĝo via!		Wilde Amsel, deine Kehle! -

8 Tion, kion susurante		8 Was die Linde mir erzählte,
rakontadis la tilioj,		Was der Eichengipfel rauschte,
kiam mi la paroladojn		Wenn ich abends ihrer Blätter
subaŭskultis de l’ folioj;		Heimlichen Gesprächen lauschte;

9 kion al mi riveretoj		9 Was die muntern Bäche schwatzten
babiladis kuregantaj		Hastig im Bergunterrennen,
de la montoj kiel knaboj,		Wilde Knaben, die nicht schweigen
resti loke ne povantaj;		Und nicht ruhig sitzen können;

10 kion en arbaroj foraj		10 Was die Zwerge mir vertrauten,
al mi konfidintaj estas		Die in fernen Waldrevieren
nanoj, kiuj en rokfendoj		Still in Spalten und in Klüften
vivas kaj dumvive restas;		Ihren kleinen Haushalt führen;

11 kion lispis al mi elfoj		11 Was auf mondbeglänztem Anger
sur herbejoj lunumitaj;		Ich die Elben lispeln hörte;
kion min instruis ŝtonoj		Was mich des ergrauten Steines
grizaj kaj de musk’ kovritaj;		Moosumgrünte Inschrift lehrte;

12 tion, krome tion, kion		12 Dies und was ich las in staub’gen
legis mi en disfalantaj		Lederbänden und in alten
pergamenoj kaj volumoj,		Halberloschnen Pergamenten,
formu mi al versoj kantaj.		Will zum Liede sich gestalten.

13 Bildoj el pratemp’ nebula		13 Nebelbilder steigen dämmernd
antaŭ mi nun supreniĝas;		Aus der Vorzeit dunklen Tagen;
voĉoj de lament’ kaj ĝojo		Wispern hör’ ich ihre Stimmen,
flustre al mi ekaŭdiĝas.		Freudenlaute, Zürnen, Klagen.

14 Viroj, antaŭ mil’ da jaroj		14 Männer, die vor tausend Sommern
tra la Net-distrikt’ irintaj,		Durch den Nethegau geschritten,
la paganoj, la kristanoj,		Heidenleute, Christenleute,
homoj tie ĉi vivintaj;		Was sie lebten, was sie litten;

15 juna Sakso, malamikon		15 Eines Sachsenjünglings Kämpfe
Frankan kontraŭbatalinta,		Mit dem Landesfeind, dem Franken,
kun si mem en propra brusto		Und in eigner Brust die schwersten
pli obstine luktadinta;		Mit den eigenen Gedanken;

16 ploro de virgin’, kolero		16 Einer Jungfrau stilles Weinen,
morna de maljunulino,		Einer Greisin finstres Grollen,
runokantoj, venĝovokoj		Runensang und Racherufe,
el la buŝo de virino;		Die aus Weibermund erschollen;

17 laborado de monaĥoj		17 Frommer Mönche weises Walten
en Konvent’ Dektritilia,		Im Konvent zu Dreizehnlinden,
klopodantaj ame venki		Sanft bemüht durch Lieb’ und Lehre
spiton per agado pia;		Trotz und Wahn zu überwinden;

18 ĝojaj himnoj de ĉi tiuj,		18 Ihr Hymnen, gottesfrohe,
tage, nokte sonadintaj,		Die bei Tag und Nacht erklangen,
venkon de la Krista kruco		Die den Sieg des Christenkreuzes
en la montojn jubilintaj;		Jubelnd in die Berge sangen;

19 susurado de l’ arbaro,		19 Und darein des Waldes Rauschen
surfĝemado eĉ aldone:		Und dazu der Brandung Stöhnen:
ĉio ĉi en unu kanton		Alles will zu einem Liede
volas nun kuniĝi sone.		Dumpf und hell zusammentönen.

20 Estu ĝi por vi kantata,		20 Sei’s, und sei es euch gesungen,
homoj el la oriento,		Die ihr wohnt an Ems und Lippe,
nordo, sud’ aŭ okcidento:		Ruhr und Diemel, Neth’ und Emmer:
Estas vi de nobla gento.		Alle seid ihr edler Sippe;

21 Havas vi ja unu lingvon,		21 Alle sprecht ihr eine Sprache,
ĉu malmolan en montaro,		Frommer Mutter biedre Söhne,
aŭ ĉu mola tiu estas,		Ob sie rauh im Waldgebirge,
se vi loĝas ĉe la maro.		Weich in Sand und Heid’ ertöne.

22 Vi infanoj de Saksujo,		22 Kinder ihr der Sachsengaue,
prenu mian etan donon:		Nehmt das Beste, was ich habe:
same kiel ne despektu		Gern gereicht, ist unverächtlich
oni la malmultan monon.		Auch des kleinern Mannes Gabe.

23 Pensu, ke por vi mi plukis		23 Denkt, ich böt’ euch Heideblumen,
belajn florojn en kamparo,		Eine Handvoll, die ich pflückte,
kiam jam aŭtune flave		Als mit herbstlich gelben Laube
sin ornamis la montaro.		Sich bereits der Osning schmückte.

24 Se mi pentris la heroon		24 Rügt es nicht, wenn ich den Helden
tro hejmlande, tiam sciu,		In der Heimat Farben male;
ke li estis ja Vestfalo,		Dünkt er manchmal euch ein Träumer,
kaj revulo estas tiu:		Nun, er war ja ein Westfale:

25 Malcedema, tamen milda		25 Zäh, doch bildsam, herb, doch ehrlich,
kaj honesta li ja estas,		Ganz wie ihr und euresgleichen,
kiel fer’ kaj kverkoj viaj,		Ganz vom Eisen eurer Berge,
kiuj ĉiam firmaj restas.		Ganz vom Holze eurer Eichen.

26 Ĝis hodiaŭ konserviĝis		26 Heut noch ist bei euch wie nirgend
la prapatra moro via;		Väterbrauch und Art zu finden;
tial por vi tiu kanto		Darum sei es euch gesungen,
de l’ Konvent’ Dektritilia!		Dieses Lied von Dreizehnlinden.

27 Sed mokulo grumble plendas:		27 Doch ein Uhu murrt dawider:
„Ne edifas la rakonto,		„Rauh sind deines Sanges Töne,
kaj la fonto de la Neto		Und der Netheborn, der dunkle,
ja ne estas muza fonto.		Deucht mir kein Hippokrene.

28 Lasu la gurdadon tedan,		28 Laß das Leiern, laß das Klimpern!
enuigas lir-sonoro;		O es schafft dir wenig Holdes;
pli agrabla al mi ŝajnas		Beßres Klingen, bestes Klingen
la sonoro de la oro.		Scheint das Klingen mir des Goldes.

29 Por si mem nur zorgu ĉiu,		29 Und die eigne Haut zu pflegen,
flegu li nur haŭton sian;		Ist vor allem mir das erste;
vi kulturu viajn rapojn		Bau im Garten deine Rüben,
kaj surkampe grenon vian!		Bau im Felde deine Gerste!

30 Lasu vi la volumaĉojn		30 Laß die schimmligen Scharteken
forfumiĝi sub kaldrono:		Unterm Kessel rasch verrauchen:
nur de karbo, fer’, maŝinoj		Kohlen sind’s, die wir bedürfen,
estas ja al ni bezono.		Dämpfe sind es, die wir brauchen!⁵⁾

31 La amasoj putriĝantaj		31 All den Wust papierner Träume,
de la sonĝoj surpaperaj,		Grubenschätze, die vermodern,
ke utilu ili fine,		Daß sie endlich nützlich werden,
flamu sub kaldronoj feraj!		Unterm Kessel laß sie lodern!

32 Rad’, levilo kaj martelo,		32 Nur das Einmaleins soll gelten,
gravas la matematiko;		Hebel, Walze, Rad und Hammer;
malvaloras ja alio,		Alles andre, öder Plunder,
nur validu la tekniko!		Flackre in der Feuerkammer.

33 Flagru, fajro, flamu arde,		33 Mag es flackern, mag es flammen,
ke la akvoj vaporiĝu,		Daß die Wasser sprühn und zischen
kaj la gentoj de la mondo		Und der Welt zerrissne Stämme
haste inter si miksiĝu.		Hastig durcheinander mischen;

34 Ĉar la celo de l’ estonto		34 Denn das große Ziel der großen
estas ja la unueco;		Zukunft ist die Einerleiheit,
senbarila moviĝado		Schrankenloseste Bewegung
estas vera libereco.		Ist die wahre Völkerfreiheit.

35 Lasu do la lir-gurdadon!		35 Laß da Klimpern, laß das Leiern,
Kiun tio ĉi ĝojigas?		Wer erfreut sich solchen Schalles?
La sonoro de l’ metalo		Beßres Klingen, bestes Klingen
multe pli ja plezurigas.“ -		Ist das Klingen des Metalles.“ -

36 Mi komprenas vin, mokulo,		36 Gelber Neidhart, alter Uhu,
olda, morna enviulo;		Wohl versteh’ ich deine Meinung:
vi ja estas de la bela		Bist du doch der seelenfrohen
Dia mondo kontraŭulo!³⁾⁴⁾		Gotterlösten Welt Verneinung!

37 Volas vi ĝin en pistujo		37 O du möchtest sie im Mörser
disfrotadi kaj polvigi,		Erst zerstäuben und zerreiben,
en krisolo kaj retorto		Um in Tiegel und Retorte
poste ĝin senspiritigi!		Dann den Geist ihr auszutreiben!

38 Ĵetus vi ĝin en la faŭkon		38 O du würfst sie in die Arme
de l’ moloko ja volonte,		Gern dem Moloch unsrer Tage,
ke neniu homo konu		Daß sie ganz in Rauch zergehe
ĉi belaĵon plu estonte!		Nach Sibyllenwort und Sage!

39 Vi mokulo morna, malgraŭ		39 Alte Uhu, gelber Neidhart,
viaj mokoj kaj ĉagreno		Mag’s dich ärgern und verdrießen:
tamen belaj rozoj floras		Dennoch grünt ein reicher Garten,
en la homa florĝardeno.		Wo der Menschheit Rosen sprießen.

40 Tamen floras sorĉlilio;		40 Dennoch blüht die weiße Lilie,
en sankteja groto ia,		Und im Grottenheiligtume,
en arbara valo fora,		In des Waldes fernstem Tale
sonĝas ja la flor’ magia.		Träumt die stille blaue Blume.

41 Tamen sonas el krepuska		41 Dennoch klingt es aus den Lüften,
arbareto, el aero,		Aus des Haines Dämmerungen,
kaj la merlo ne jam kantis		Und die Amsel hat ihr letztes
lastan kanton sur la Tero.		Lied noch lange nicht gesungen;

42 Kaj la najtingalo kantos		42 Und die Nachtigall im Busen,
plende en la primavero,		Sie wird jubeln, sie wird klagen
jubilante, dum ankoraŭ		Jeden Lenz, solang auf Erden
batas koroj sur la Tero.		Rosen glühn und Herzen schlagen.

Traduko de la Germana poemo "Dreizehnlinden, Kapitel 1, Aus dem Nethegau" de Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, 1813-12-25 - †1894-04.05) en Esperanton de Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, 1938-11-04).		Verkinto de tiu ĉi Germana poemo estas Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05).

1) La Neto estas malgranda rivero enfluanta en la riveron Vezero, kiu fluas tra okcidenta norda Germanio en la Nordan Maron.		5) En la originalo tekstas tiu linio: Dämpfe sind’s, die wir gebrauchen!
2) aŭ eble pli konforme al la originalo kaj laŭ la traduko de Adolph Macho el la jaro 1932: vagi tra l' ĝardeno Dia. (La manuskripto troviĝas en la Esperanto-Muzeo en Vieno.
3) aŭ eble ankaŭ:\\Mi komprenas ja, mokulo,\\tiun vian opinion;\\ĉar kontraŭas vi la savon\\de la mondo, neas Dion!
4) aŭ:\\vi ja estas de la mondo\\Di-savita kontraŭulo

Friedrich Wilhelm Weber,Dektritilio, ĉapitro 1, El la distrikto de la Neto

Friedrich Wilhelm Weber,Dreizehnlinden, Kapitel 1, Aus dem Nethegau

Friedrich Wilhelm Weber,
Dektritilio, ĉapitro 1, El la distrikto de la Neto

Friedrich Wilhelm Weber,
Dreizehnlinden, Kapitel 1, Aus dem Nethegau