eksporti for presado: vertikala formato (PDF) kverformato (PDF) | montru ĉiujn eksport-formatojn |
verkinto [voknomo] | titolo | lingvo | publikigo | identiga kodo | lasta modifo | aspekto |
---|---|---|---|---|---|---|
Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 6, Das Erntefest | Germana | Arg-838-426 | 2007-12-26 00:16 Manfred | nur tiun forigu | |
Manfredo Ratislavo | Dektritilio, ĉapitro 6, La rikolta festo | Esperanto | Arg-839-426 | 2007-12-27 11:42 Manfred | nur tiun forigu |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
tradukita de Manfredo Ratislavo | ||
1 Vivu la printemp’ kunflora, | 1 Heil dem Lenz mit seinen Blumen, | |
vivu la aŭtun’ kunspika! | Heil dem Herbst mit seinen Ähren! | |
Kion la printemp’ promesas, | Lenz ist liebliches Verheißen, | |
donas la aŭtun’ amika. -1) | Herbst ist freundliches Gewähren. - | |
2 Sur la firsto de la domo | 2 Auf des Daches First versammelt, | |
la hirundoj kolektiĝas. | Mahnen zugbereit die Schwalben: | |
Oni zorgu por la vintro, | „Rüste, Wirt, dich vor dem Winter, | |
ĉar la foliar’ flaviĝas. | Denn das Laub beginnt zu falben. | |
3 Diras la hirundoj: “Gardu | 3 Bleiben mußt du, wenn wir flüchten; | |
zorge vian domon, homo! | Sieh dich vor, es mag dir frommen, | |
Volas ja venontsomere | Daß wir alles wohlbehalten | |
loĝi ni en via domo. | Finden, wenn wir wiederkommen. | |
4 Gardu vian domon, mastro! | 4 Hüte dich vor Trug und Tücke, | |
Ruzo kaj malic’ minacas, | Dunkles brau’n die dunkeln Nächte; | |
kiam vi en via domo | Arges droht dem Herrn des Hofes | |
dum la vintraj noktoj lacas. | Oft vom Freunde, oft vom Knechte. | |
5 Gardu vian domon ĉiam, | 5 Hüte deines Hauses Giebel, | |
por ke konserviĝu ĉio, | Hüte deines Herdes Kohlen; | |
kaj atentu pri la forno! | Winterdach ist doppelt nütze; | |
Dankon! - Vin protektu Dio!“ | Habe Dank - und Gott befohlen!“ | |
6 Sur la kamp’ ĉe Bodinktorpo | 6 Auf dem Feld zu Bodinkthorpe | |
ĉio estis jam falĉita, | War die Sichel längst verklungen, | |
kaj la resto de l’ aveno | Um den Rest der Haferwellen | |
per salika ŝnur’ bindita. | Ward das Weidenband geschlungen. | |
7 Ĝoje frotis siajn manojn | 7 Isenhard, der alte Meier, | |
Izenhardo, la majoro. | Rieb vergnügt die braunen Hände: | |
Diris li: „Ni falĉis ĉion, | „Kinder, seht dort kommt der Wagen; | |
estas fino de l’ laboro! | Gott sei Dank, wir sind zu Ende! | |
8 Estas tie jam plektita | 8 Seht, dort kommt der letzte Wagen: | |
bunta la rikoltokrono; | Aiga mit dem bunten Kranze, | |
nin invitas al la danco | Kord, der Fiedler, Dierk, der Pfeifer, | |
la muzik’ de l’ violono. | Laden uns zum Erntetanze. | |
9 Estu vi ne tro fervoraj, | 9 Knechte, seid nich allzu eifrig, | |
vi servistoj! Restu spiko, | Jedes Hälmlein heimzuholen: | |
ke l’ ĉevalo de Votano | Laßt der Flur die letzte Garbe | |
trovu iom de l’ tritiko! | Für des alten Wodan Fohlen; | |
10 Lasu vi la lastan pomon | 10 Laßt dem Baum den letzten Apfel | |
al Votan’, la alta dio, | Für den alten Wodan selber! | |
por ke en venonta jaro | Voller trägt aufs Jahr der Wipfel, | |
sur la arbo kresku plio. | Und der Weizen färbt sich gelber. | |
11 Vi ne moku pri ĉi tio, | 11 Aiga, rümpfe nicht das Näschen! | |
filineto“, la majoro2) | Löblich ist der Brauch der Alten; | |
diris, „agu ni sur nia | Auf dem Hof zu Bodinkthorpe | |
korto laŭ prapatra moro!“ | Soll man ihn in Ehren halten.“ | |
12„La tributon por la birdoj | 12 Aiga sprach: „Der Vogelzehent | |
volas doni ni volonte, | Ist es, den wir gern ertragen, | |
por ke ili ne akuzu | Daß uns nicht die kleinen Bettler | |
ĉe l’ ĉielo nin estonte,“ | Vor der Himmelstür verklagen.“ | |
13 diris la filin’. Respondis | 13 Sprach der Alte: „Kleine Aiga, | |
ŝia patro, la majoro: | Kluge Aiga, Preis und Ehre | |
„Dirus mi, se mi ne estus | Deinem Vater, würd’ ich sagen, | |
via patro: Al li gloro! | Wenn ich nicht dein Vater wäre. | |
14 Diru dece vian diron, | 14 Denk an deine Sprüche, Aiga, | |
ne forgesu ĝin, Ajgino! | Daß die Worte fein sich schicken | |
Ke ĝi plaĉu al la grafo, | Und der Graf und Hildegunde | |
ankaŭ al la graf-edzino! | Sich erfreun und Beifall nicken. | |
15 Sur la lasta rikolt-ĉaro | 15 Vorwärts, Gerd!“ - Der Wagen knarrte, | |
gajaj servistinoj sidis. | Obenauf im Mägdekreise | |
„Ho antaŭen!“ diris tiu, | Dierk und Kord, und laut und lustig | |
kiu la ĉevalojn gvidis. | Klang des Stoppelliedes Weise. | |
16 Ĉiuj ĝojis kaj jubilis, | 16 Peitschenknall und Freudenjauchzen; | |
ankaŭ la falĉista aro; | Munter folgten alle Schnitter, | |
sed kalvulo ilin sekvis, | Nur der kahle Grimbart hinkte | |
kiu ridis kun amaro: | Zögernd nach und lachte bitter: | |
17 „Grenŝtelist’, vi graf’, min nomis. | 17 „Schwarzer Graf, du magst dich hüten, | |
Estis tio kalumnio! | Hast mich einen Dieb gescholten | |
Vi ne rajtis diri tion, | Um die Waben, um die Gerste: | |
pagos vi al mi pro tio!“ | Schwarzer Graf, es wird vergolten!“ | |
18 Staris jen sur sia korto | 18 Auf dem Hof zu Bodinkthorpe | |
tiu grafo en ĉeesto | Stand der Graf im Ring der Gäste, | |
de la noblaj gastoj, kiujn | Edler Herrn und freier Bauern, | |
li invitis al la festo. | Die er lud zum Erntefeste: | |
19 Estis tiu ĉi sendita | 19 Bodo, zubenannt der Milde, | |
kiel la reprezentanto | Hergeschickt vom Karl, dem alten | |
de la Franka reĝo Karlo, | Frankenkönig, um im grünen | |
kiel jur-administranto. | Nethegau des Rechts zu walten. | |
20 Bodo estis lia nomo, | 20 Neidern hieß er noch der Schwarze, | |
alnomita la Mildulo; | Streute gleich in seine Locken | |
tamen kelkaj lin enviis, | Lange schon unholder Winter | |
nomis lin „la nigra ulo“. | Silberreif und weiße Flocken. | |
21 Estis ĉe li Hildegundo, | 21 Eine Ros’ im wilden Walde, | |
la filino, elkreskinta | Lieblich ihm zur Seite blühte | |
roze bela kaj bonkora | Hildegund, der heimgegangnen | |
kiel la patrin’ mortinta. | Mutter gleich an Huld und Güte. | |
22 Kiel la patrin’ mortinta | 22 Gleich der heimgegangnen Mutter | |
sur la korto ŝi ordonis, | Schaltete sie auf dem Hofe; | |
la helpemajn servistinojn | Emsig durch Gemach und Garten | |
nur malofte ŝi admonis. - | Schlüpfte Imma, ihre Zofe. - | |
23 Antaŭ l’ pordo de la domo, | 23 Wo sich grün umrankt der Vorbau | |
kie oni festaranĝis, | Wölbte an des Hauses Pforte, | |
staris invititaj viroj, | Tauschten die entbotnen Männer | |
gajajn vortojn interŝanĝis. | Mit dem Grafen muntre Worte. | |
24 Badurad’, la episkopo, | 24 Badurad, der gute Bischof, | |
la Paderan fonton laŭdis; | Pries dem Wirt die Paderquelle, | |
kaj Varenon, la abaton,3) | Abt Warin von Dreizehnlinden | |
oni paroladi aŭdis. | Seiner Weser blaue Welle. | |
25 Ankaŭ la piul’ Majnulfo | 25 Wichtruds Sohn, der fromme Meinulf, | |
tie staris, ne enuis, | Taufkind Karls, des großen Franken, | |
ne parolis, sed enpense | Lauschte lächelnd; Klosterhallen | |
monažejon jam konstruis. | Baut’ er selber in Gedanken. | |
26 Kaj Titmar’ de sia kuzo | 26 Dodiko vom Eberbronnen, | |
Dodo estis demandata, | Drehend seines Bartes Spitze, | |
kiel li sin sentas en la | Fragt Thietmar, seinen Vetter, | |
nova robo, la skarlata. | Wie der Scharlachrock ihm sitze. | |
27 „Pli imponis via patro | 27 Rab, der greise Eschenburger, | |
en la leda vesto sia, | Sprach, die Hand am breiten Messer: | |
pli ol vi en via robo,“ | „Deinem Vater, kleiner Dodo, | |
diris konatulo lia. | Saß das Wams von Leder besser!“ | |
28 Du junulojn pri ĉasado | 28 Wolf und Rolf vom Turm erzählten | |
oni paroladi aŭdis; | laut ihr letztes Jagdbegegnis; | |
Teŭdebert’, la kamparano, | Theudebert, der Freigeseßne, | |
sian agron laŭte laŭdis. | Rühmte seiner Flur Erträgnis. | |
29 Kaj Elmar’ la episkopon, | 29 Elmar, Herr vom Habichtshofe, | |
sian onklon, alparolis. | Trat zum Bischof, seinem Öhmen; | |
Tiu lin salutis, tamen | Freundlich war er, doch er wollte | |
manon premi li ne volis. | Nicht die Hand des Jünglings nehmen. | |
30 Survizaĝe de Elmaro | 30 Im Gesicht des Heidenmannes | |
mortis eta rid’ dolore, | Starb ein Lächeln, trüb und schmerzlich; | |
premis lian livan manon4) | Werinhard, der Freiling, drückte | |
la najbaro des pli kore. | Ihm die Linke fest und herzlich. | |
31 Ger’, la Franko, vidis tion, | 31 Gero sah’s, der gelbe Franke, | |
kiun sendis Karl’, la reĝo, | Jüngst gesandt als Königsbote, | |
postulanta novajn servojn | Der dem Gau mit neuen Diensten, | |
de l’ distrikt’ pro nova leĝo. | Neuem Zins und Zehnten drohte. | |
32 Estis li acerba homo, | 32 Herbe war er, doch die Rede | |
sed li sciis babilante | Wußt’ er schmeichelnd zu versüßen, | |
siajn vortojn plidolĉigi, | Wenn er plaudernd in der Halle | |
ĉe la grafidin’ sidante. | Saß zu Hildegundens Füßen. | |
33 Kiam tiu babiladis, | 33 Schweigend hört’ ihn stets die Jungfrau, | |
ŝi aŭskultis en silento; | Ob er scherzte, ob er klagte; | |
al Elmaro li nun diris | Spöttisch krümmt’ er seine Lippe, | |
jenon kun mokema sento:5) | Als er jetzt zu Elmar sagte: | |
34 Viajn plumojn vi alie | 34 „Stolzer Falk, ein krankes Küchlein | |
eletendis, falk’ fiera! | Schleppst du heut die lahmen Flügel: | |
Lamaj estas la flugiloj, | Anders sträubtest du die Federn | |
birdo estas vi mizera. | Anderswo - auf braunem Hügel! | |
35 Ho malsana vi kokido! | 35 Stolzer Falk, du krankes Küchlein, | |
Ĉu vin via amatino | Hat mit ihrem Zaubersude | |
sorĉis per magi-brogaĵo,6) | Dich berückt dein holdes Liebchen, | |
Svanahild’, la druidino, | Swanahild, die alte Drude, | |
36 kiu per filik’ kronita | 36 Wenn sie ächzt und Sprüche murmelt | |
kaj urtiko, per voĉtono | Und, bekränzt mit Farn und Nessel, | |
akre ĝema aĉe dancas | Gaukelt mit verrenkten Gliedern | |
ĉirkaŭ la ofer-kaldrono?“ | Um den großen Opferkessel?“ | |
37 Ŝvelis vejno de kolero | 37 Elmar zuckte, auf der Stirne | |
sur la frunto de Elmaro. | Schwoll ihm heiß die Zornesader; | |
„Ne koleru vi!“ mallaŭte | Werinhard, der breite Bauer, | |
al li diris la najbaro. | Raunte leise: „Laß den Hader!“ | |
38 Ĉar de ĉiuj salutitaj | 38 Denn begrüßt von allen nahte | |
venis kun la princidinoj | Hildegunde mit des grauen | |
Hildegardo kaj kun tiu | Eschenburgers blonden Töchtern | |
de l’ kastel’ la noblaj inoj. | Und vom Turm den edlen Frauen. | |
39 Kantis kaj jubilis ĉiuj, | 39 Und ins Tor mit Sang und Jubel | |
kiam ili estis ene | Fuhr der Wagen unterdessen; | |
de la korto, kaj parolis | Isenhard, den Hut im Arme, | |
jenon Izenhard’ solene: | Trat herfür und sprach gemessen: | |
40 „De la kampoj, ho sinjoro, | 40 „Herr, das Feld ist abgeerntet, | |
ni rikoltis nun jam ĉion; | Rüstig regten wir die Glieder! | |
kion donis vi pograjne, | Was ihr körnerweise gabet, | |
garbe ni redonas tion. | Garbenweise bracht’ ich’s wieder. | |
41 Ne forgesis mi, sinjoro, | 41 Herr, auch hab ich nicht vergessen, | |
teni for la sorĉon fian, | Bösen Zauber abzuwehren, | |
minacantan je solstiĉo | Der am Tag der Sonnenwende | |
kampan rikoltaĵon nian. | Dräut den Schoten und den Ähren; | |
42 Rajdas la Bilvis’ je l’ son’ de l’ | 42 Denn am Tag der Sonnenwende | |
sonorilo de vespero | Sprengt beim Schall der Abendglocke | |
sur virkapro nigra tiam | Schattengleich der Bilwißreiter | |
ombre super nia tero. | Durch die Flur auf schwarzem Bocke. | |
43 Rajdi rajtas la fiulo | 43 Reiten darf der rauhe Unhold | |
nur dum sonoril-sonado; | Nur, solang der Mesner läutet, | |
estas lia tio, kion | Und sein eigen sind die Halme, | |
li ĉirkaŭas dum rajdado. | Die beim Läuten er umreitet. | |
44 Sed li ne damaĝis multe, | 44 Doch uns konnt’ er wenig schaden, | |
ĉar mi mem ja sonorigis: | Denn ich selber griff zum Strange: | |
La vesperan sonoradon | Das Johannisabendläuten | |
mi ĉifoje plikurtigis!“ | Währte heuer nicht zu lange!“ | |
45 „Vi oldulo, estas tio | 45 Lächelnd sprach der fromme Bischof: | |
stulta kredo de pagano; | „Alter, das ist Heidenglauben; | |
bono, kiun donis Dio | Gutes, das uns Gott gegeben, | |
ne rabeblas de Satano.“ | Kann der Böse uns nicht rauben.“ | |
46 Badurad’, la episkopo, | 46 Achselzuckend drauf der Meier: | |
diris tion ridetante. | „Freilich sind wir Christenleute, | |
La major’ respondis: „Tamen!“, | Doch es läßt sich nicht verreden, | |
siajn ŝultrojn skuetante. | Daß der Bilwißreiter reite.“ | |
47 Ĉiuj ridis, sed ne Gero; | 47 Alle lachten seines Wortes, | |
grumblis tiu ĉi ĉagrene. | Einzig Gero nicht, der grimme. | |
Venis de l’ major’ filino, | Aiga kam mit ihrem Kranze | |
kaj ŝi ekparolis jene: | Und begann mit heller Stimme: | |
48 „Dankas nun la servistaro | 48 „Dank dem Herrn des Hauses bringen | |
al la mastro de la domo; | Seine Mägde, seine Knechte; | |
ĉiam celas li nur bonon, | Immer zielt er auf das Gute, | |
estas li tre justa homo. | Immer übt er nur das Rechte. | |
49 Vidu tiun spikokronon! | 49 Diesen Kranz von goldnen Ähren | |
Estas ĝi ja la simbolo7) | Halt’ ich freudig ihm entgegen; | |
de la homa diligento | Lohn der Arbeit soll er künden, | |
kaj de Dia la bonvolo. | Menschenfleiß und Gottes Segen. | |
50 Longe li pri ni ankoraŭ | 50 Manches Jahr noch mög’ er sorgen | |
zorgu, pri l’ disktriktanaro! | Für den Gau, fŭr Hof und Halle: | |
Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
ke ĝi sonu tra l’ montaro! - | Daß es durch die Berge schalle! - | |
51 Ke mi povu plekti kronon | 51 Gruß und Dank der edeln Jungfrau, | |
kiam ree primaveras, | dieses Hauses holdem Kinde; | |
por la juna sinjorino | Hoff’ ich doch, daß ich im nächsten | |
- tion mi por ŝi esperas - | Lenz auch ihr ein Kränzlein winde; | |
52 ne el floroj kaj folioj, | 52 Nicht von Blättern, nicht von Blumen, | |
kiuj kreskis en ekstero, | Die auf fremder Flur gewachsen: | |
sed el floroj, kiuj floras | Nein von lieben heimatlichen, | |
tie ĉi sur hejma tero. | Wie sie blühn im Land der Sachsen. | |
53 Hildegunde restu plue | 53 Hildegund, sie möge weilen | |
inter ni sur la kamparo! | Unter uns, das wünschen alle: | |
Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
ke ĝi sonu tra montaro! - | Daß es durch die Berge schalle! - | |
54 Gesinjoroj, karaj gastoj, | 54 Gern um Gnad’ und Gunst begrüß’ ich | |
mi salutas von elkore! | Frau’n und Männer, werte Gäste: | |
Vin najbaraj, vi helpemaj, | Doch den Nachbarn soll man ehren, | |
oni traktu vin honore! | Nächste Hilfe ist die beste. | |
55 Se kroneton volas porti | 55 Elmar, Herr vom Habichtshofe, | |
ankaŭ li, Sinjor’ Elmaro, | Möcht’ er auch ein Kränzlein tragen, | |
li ne devas ĉiam ĉasi | Darf er nicht im wüsten Walde | |
en sovaĝa la arbaro. | Stets durch Moos und Pilze jagen. | |
56 Estas en arbar’ venenaj | 56 Giftig, sagt man, sind die Pilze, | |
fungoj ka vipur’ venena; | Und die Natter schläft im Moose; | |
floras en sunbrilo hela | Nah im Garten blüht im hellen | |
la plej bela roz’ ĝardena. | Sonnenschein die schönste Rose. | |
57 Ja ne kreskas tiu floro | 57 Nur erwäg’ er, daß der Blume | |
en malluma la arbaro. | Brausewetter nicht gefalle: | |
Ludu gaje, muzikistoj, | Lustig spielt, ihr Musikanten, | |
ke ĝi sonu tra l’ montaro!“ - | Daß es durch die Berge schalle!“ - | |
58 Tro kuraĝis ŝi, jen staris | 58 Kleine Aiga, kluge Aiga, | |
ŝia patro en kolero, | War dein Spruch nicht zu verwegen? | |
kaj la graf’ en embaraso, | Zornig stand der alte Meier, | |
furioza estis Gero. | Gero wild, der Graf verlegen. | |
59 Hildegundo, timigite, | 59 Hildegund, verletzt, entrüstet, | |
konfuziĝis kaj paliĝis; | Rot und bleich, verwirrt, erschrocken, | |
de la frunt’ kaj vangoj ŝiaj | Senkt’ ihr Haupt, auf Stirn und Wangen | |
ŝiaj bukloj deruliĝis. | Rollten ihr die lichten Locken. | |
60 Ridis la major-filino; | 60 Aigas blaue Augen lachten, | |
ŝajne ŝin ne tuŝis tio. | Als ob nichts geschehen wäre; | |
Diris nur Elmar’: „Dankinde | Elmar sagte: „Kleine Aiga, | |
estas bona instrukcio.“ | Dankenswert ist gute Lehre.“ | |
61 Diris nun la graf’: „Salajras | 61 Rief der Graf: „Ich lob’ und lohne | |
mi fidelan laboremon; | Treuen Fleiß und guten Willen; | |
ĉar falĉado soifigas, | Schnitterdurst ist alte Sage: | |
kvietigu la trinkemon! | Eilt nun, gründlich ihn zu stillen. | |
62 Vin atendas bruna medo | 62 Brauner Met, ihr wackern Leute, | |
post la streĉa laborado; | Harrt auf euch in vollen Krügen; | |
dancu vi kun la knabinoj | Trinkt und eßt und dann im Tanze | |
post manĝado kaj trinkado!“ - | Laßt die Mädchenzöpfe fliegen.“ - | |
63 Ĉe la tabloj en la halo | 63 An den Tischen, auf der Tenne | |
sidis la popol’ manĝante, | Saß das Volk bei Kraut und Schinken. | |
laŭ kampula mor’ silentis, | „Iß und schweig“ ist Bauernregel, | |
trinkon ja ne forgesante. | „Doch versäume nicht zu trinken!“ | |
64 Rigardante sombre, mute | 64 Obenan der alte Meier, | |
sidis la majoro tie, | Stumm und finster vor sich schauend; | |
kaj maĉante diris lia | Ihn verdrossen Aigas Sprüche. | |
ĉefservisto ironie: | Gerd, der Großknecht sagte kauend: | |
65 „La filino de l’ majoro | 65 „Kleine Aiga, kluge Aiga, | |
saĝulino sin nomigu; | Runenaiga laß dich nennen; | |
ke ŝi gardu sian langon, | Merke nur, du darfst nicht wieder | |
ŝi al si nur memorigu.“ | In die Pilze dich verrennen.“ | |
66 Diris ŝi responde tiam: | 66 Aiga drauf: „Dich trocknen Knaben | |
„Oni nomu vin sekulo! | Nennt man leider Gerd, den nassen, | |
Se mi iros pluki rozojn, | Wenn ich in die Rosen gehen, | |
certe ne kun tia ulo!“ | Werd’ ich dich zu Hause lassen.“ | |
67„For la benkoj, for la tabloj!“ | 67 Irmin rief, der lahme Kuhhirt: | |
vokis el la viroj iu, | „Fort mit Tischen und mit Bänken! | |
„ludu nun, vi muzikistoj, | Dierk und Kord, nun pfeift und fiedelt, | |
ke sin turnu dance ĉiu!“ | Daß wir uns im Reigen schwenken!“ | |
68 Hele, gaje sonis jen la | 68 Hell und lustig klang die Flöte, | |
fluto kaj la violono; | Hell und lustig sang der Bogen, | |
turnis sin la gejunuloj | Und der Knaben Zipfelmützen | |
laŭ la ritmo, laŭ la sono. | Und die Mädchenzöpfe flogen. | |
69 Iu nur neatentite | 69 Einer aber saß im Winkel | |
afliktite, apatie, | Teilnahmslos und unbeachtet; | |
kun rigardo nokte sombra | Trübe war sein dunkles Auge, | |
en angulo sidis tie. | Sein Stirne gramumnachtet. | |
70 Estis tiu Sorba princo8) | 70 Becho war’s, der letzte Sprosse | |
de la bordo de la Zalo,9) | Aus dem Fürstentum der Sorben, | |
akirita de la grafo | Den der Graf am Saaleufer | |
per lotumo post batalo. | Nach der Schlacht durch Los erworben. | |
71 Prenis la major’ la plenan | 71 Isenhard, der alte Meier, | |
medokruĉon el betulo, | Nahm die volle Birkenkanne, | |
kaj kun kompatema voĉo10) | Und mit weicher Stimme sprach er | |
diris al la senhejmulo: | Zu dem heimatlosen Manne: | |
72 „Trinku gluton, ĝi forigos | 72 „Becho, du bist traurig; | |
ja melankolion vian! | Becho, trink und werde munter!“ | |
Tiu trinkis, larm’ enfluis11) | Becho trank, und eine Träne | |
supervange barbon lian. - | Rann ihm in den Bart hinunter. - | |
73 Multaj homoj ja suferas; | 73 Vielfach ist der Menschen Bürde, | |
sed plej pezan havas sorton, | Doch am schwersten hat zu tragen, | |
kiu falis tiom funde,12) | Wer von solcher Höhe stürzte, | |
ke li nur deziras morton. - | Daß ein Knecht ihn darf beklagen. - | |
74 Bruna knabo, nudpieda | 74 Und am Tore stand ein andrer, | |
staris ĉe la pordo ie, | Brauner Bursch’ mit nackten Füßen, | |
kiun la mokuloj nomis | Eggi, den die Lästerzungen | |
„la sovaĝa kato“ fie. | Nur die wilde Katze hießen. | |
75 Griza estis lia vesto, | 75 Grau, zerfetzt und schief gebunden | |
en malordo kaj ĉifita, | War das Wams des losen Rangen; | |
falis ĝis la nuko lia | Um den Nacken, um die Schläfe | |
kaphararo nekombita. | Kroch sein Haar wie schwarze Schlangen. | |
76 Lerta estis li grimpulo, | 76 Biegsam wie die Haselgerte | |
tra la montoj vagis ĉie; | Und ein Klettrer sondergleichen, | |
laboremon li ne sentis, | Trug er wenig Lust zum Schaffen, | |
mistifiki emis plie. | Desto mehr zu kecken Streichen. | |
77 Enarbare, surkampare, | 77 Immer schweifend auf den Bergen, | |
enmontare estis ie;13) | Immer streifend in den Gründen, | |
tage, nokte li vagadis, | Tag’ und Nächte war er nirgend, | |
sed troveblis li nenie. | War er überall zu finden. | |
78 Vintre, kiam neĝis, tiu | 78 Fremd, im Schnee, am Winterabend | |
knabo en la valon venis; | War ein Bub’ ins Tal gekommen | |
pro kompato la forĝisto | Und vom Schmied, dem braven Fulko, | |
lin en sian domon prenis. | Mitleidsvoll ins Haus genommen. | |
79 Ĉu li venis el rokfendo? | 79 Schlüpft’ er aus den Berges Klüften? | |
Ĉu li falis elaere? | War er aus der Luft gefallen? | |
Elfa ŝajnis li estaĵo, | Keiner wußt’ es, nur ein seltsam | |
ĝin ne sciis iu vere. | Elbisch Wesen deucht’ er allen. | |
80 Ŝatis lin la druidino; | 80 Freundlich war zu ihm die Drude, | |
oni aŭdis diri iun, | Und ein Jägersmann erzählte, | |
kiu vidis, ke ŝi kombis | Wie sie einst vor ihrer Grotte | |
antaŭ sia groto tiun. | Ihm die krausen Locken strählte. | |
81 Ofte sidis li solece | 81 Einsam saß er oft und summte | |
ie kun la violono, | Zu der Fiedel, fern im Hage | |
kantis fremdajn melodiojn | Wichtelweisen, fremde Laute, | |
kun kortuŝe mola sono. | Voll von rührend weicher Klage; | |
82 Kaj el lia buŝo sonis | 82 Oft auch schauerliche Sänge, | |
ankaŭ kantoj timegigaj, | Die so wild und zornig lachten, | |
kvazaŭ krius iu el la | Gleich als schrie’ aus ihm der Dunkeln | |
malheluloj, la spiritaj. | Einer, die im Abgrund schmachten. | |
83 Kiam li ĉe la amboso | 83 Schafft’ er aber an der Esse, | |
pere de martel’ laboris, | Hei, wie da die Funken sprühten, | |
kiel ŝprucis la fajreroj | Hei, wie Feil’ und Amboß sangen | |
tiam, kiel li fervoris, | Und die schwarzen Augen glühten, | |
84 kiam li por ĉenĉemizo | 84 Wollt’ er eines Kettenhemdes | |
arte fleksis ĉenoringojn, | Maschenringe künstlich biegen | |
aŭ enigis en kaskvolbo | Oder in ein Helmgewölbe | |
fajnajn nitojn en nitingojn! | Zierlich Niet und Nagel fügen. | |
85 Miris lia majstro tiam: | 85 Staunend blickte dann der Meister | |
„Ĉu li lernis ĉe Goldmaro,14) | Auf des Knaben kluge Hände: | |
ĉe la nanaj forĝistetoj, | „Lernt’ er bei den kleinen Schmieden | |
kiuj loĝas en montaro?“ - | Goldemars im Berggelände?“ - | |
86 Alrigardis li fripone | 86 Jetzt am Tore, schalkhaft lächelnd, | |
la virinojn el angulo, | Blinzt’ er seitwärts nach den Frauen. | |
kaj sub liaj brovoj brilis | Nur das Weiße seiner Augen | |
nur la blanko de l’ okulo. | Sah man unter dunkeln Brauen. | |
87 Diris jen al li Ajgino:15) | 87 Aiga rief: „Nimm hin, mein Kätzchen, | |
Venu, eta kato mia! | Kraut und Schinken, seltne Gaben! | |
Manĝu iom de l’ brasiko | Ratt’ und Maus, dein täglich Wildbret, | |
kaj de l’ bona ŝinko, via | Kannst du allerorten haben. | |
88 ĉiutaga musmanĝaĵo | 88 Ratt’ und Maus, mein wildes Kätzchen, | |
helpas kontraŭ la malsato; | Sie genügten dir bis heute; | |
sed estonte ne plu, kiam | Wirst du erst ein großer Kater, | |
estos vi plenkreska kato.“ | Machst du Jagd auf größre Beute.“ | |
89 Hele ridis li montrante | 89 Er, die weißen Zähne zeigend, | |
siajn dentojn, kaj kun tio | Lachte hell, im Bogensatze | |
for li saltis, ie sonis | Hüpft’ er fort, und in den Bäumen | |
de l’ sovaĝa kato krio. - | Klang der Schrei der wilden Katze. - | |
90 En la granda domohalo | 90 Aber in der großen Halle | |
ĉio estis aranĝita | Für des Hauses liebe Gäste | |
por la honorindaj gastoj, | War die lange Ehrentafel | |
plej zorgeme preparita; | Zugerichtet auf das beste; | |
91 Estis junipero-pingloj | 91 Zierlich mit Wacholdernadeln | |
sur la planko dismetitaj, | Überstreut des Saales Boden; | |
kaj arbar-odor’ eniĝis | Herber Waldduft quoll erfrischend | |
tra l’ fenestroj malfermitaj. | Durch die Fenster aus den Loden. | |
92 Sidis dekstre de la graf’ la | 92 Rechts vom Grafen saß der Bischof, | |
episkop’, sur la alia | Links der hagre Königsbote, | |
flank’ la reĝa mesaĝisto, | Weiterab die edeln Herren, | |
krome nobelaro plia. | Unten Theudebert, der rote; | |
93 Ĉe la kamparanoj sidis | 93 Elmar, nächst den freien Bauern, | |
jen Elmaro, la sinjoro; | Neben Werinhard, dem Riesen; | |
ĉiu havis sian lokon | Jedem war nach Ehr’ und Alter | |
laŭ la aĝo, laŭ honoro. | Wohlgewählt sein Platz gewiesen. | |
94 Kaj apude, sur pli alta | 94 Seitwärts, doch ein wenig höher, | |
lok’ la sinjorinoj sidis; | War der Sitz der holden Frauen; | |
ankaŭ Hildegundo, kiu | Hildegund, die scheue Taube, | |
iom hontis aŭ timidis. | Wagte kaum nur aufzuschauen. | |
95 Gaje trinkis la virrondo | 95 Munter an der Männer Tische | |
el la medokorno tie; | Ging das Methorn in die Runde: | |
la parolo plivigliĝis | Rascher klopften alle Herzen, | |
kaj la koroj batis plie. | Leichter glitt das Wort vom Munde. | |
96 Vokis nun la graf’: „Karegaj | 96 Rief der Graf: „Vielwerten Gästen | |
gastoj, de ni tre ŝatataj, | Stehn zu Dienst des Hauses Gaben, | |
per honor-trinkaĵ’ plej bona | Hildegund, zum Ehrentrunke, | |
estu vi nun regalataj!“ | Gib das Beste, was wir haben!“ | |
97 Hildegundo tiam prenis | 97 Und die Jungfrau, sanft errötend, | |
la pokalon, la valoran; | Nahm den schön geformten Becher, | |
kaj al ĉiu ŝi ofertis | Und des Rieslings goldne Zähre | |
la plej bonan vinon oran. | Bot sie freundlich jedem Zecher. | |
98 Kiam venis nun la vico | 98 Als an Elmar kam die Reihe, | |
al Elmaro, ruĝiĝante | Senkte schüchtern sie die Lider, | |
ŝi mallevis la palpebrojn, | Sie erglühte, und ein leises | |
iomete ektremante. | Zittern rann durch ihre Glieder. | |
99 Grumble vidis Gero tion, | 99 Murrend, mit gesenktem Kopfe, | |
havis li aspekton tian, | Blickte Gero von der Seite, | |
kiel hundo, kiu vidas, | Gleich dem Hunde, dem ein andrer | |
ke alia volas sian | Zu entreißen droht die Beute: | |
100 predon rabi. Tenas li per | 100 Knurrend hält er seinen Knochen, | |
siaj dentoj ĝin, graŭlante | Und mit borstig rauher Mähne | |
lin rigardas, dentojn akrajn | Zeigt er seinem Widersacher | |
al la kontraŭul’ montrante. - | Blut’gen Blicks die scharfen Zähne. | |
101 Diris nun la episkopo: | 101 Sprach der Bischof: „Heil dem Lande, | |
„Vivu tiu land’, el kiu | Das solch edle Tropfen sendet! | |
venas tiu bona vino! | Heil dem Hause, das sie eignet, | |
Vivu dom’ kaj mastro tiu!“ | Heil dem Wirte, der sie spendet!“ | |
102 Jubilante ĉiuj trinkis | 102 Und mit Jubel für den Grafen, | |
je la graf’, je la filino; | Für die Tochter ward getrunken; | |
ĉiu levis sian glason | Elmar schwang den leeren Becher, | |
kun la bona ora vino. | Gero Auge sprühte Funken. | |
103 Sed malame al Elmaro: | 103 Zischelnd sprach er: „Stolzer Falke, | |
„Ĉu vi manĝas,“ diris Gero, | Traun, du bist ein Roßfleischesser! | |
„la viandon de ĉevaloj? | Da du Hirsch und Huhn verschmähtest, | |
Ĉu ĉi tio estas vero? | Muß ich fragen: Schmeckt es besser? | |
104 Kiel gustas la visceroj | 104 Rühmest du vor aller Speise | |
de stalonoj? Diru ion!“ | Hengstgekrös’ und Opferkuchen?“ | |
Sed Elmaro ridetante | Elmar lächelte gelassen: | |
diris: „Vi mem provu tion!“ | „Beides magst du selbst versuchen.“ | |
105 Diris Ger’: „Adori viajn | 105 Gero rief: „Den Sachsengöttern | |
diojn estas stulta faro! | Dienen ist so dumm als eitel; | |
Estas ja ilia ĉefo | Ist ihr König doch ein blinder | |
almozul’ sen kaphararo!“ | Bettelmann mit kahlem Scheitel!“ | |
106 Jen Elmar’: „La Plejaltulo | 106 Elmar drauf: „Das Sonnenauge | |
ĉiun bonan, ĉiun fian | Sieht die Guten wie die Bösen, | |
vidas, ŝanĝas li eksteron, | Und der Nimmermüde wechselt | |
tamen ne esencon sian.“ | Sein Gewand, doch nie sein Wesen.“ | |
107 Plue mokis lin la Franko: | 107 Weiter spöttelte der Franke: | |
„Min konsilu, mi deziras | „Deine Klugheit möcht’ ich preisen: | |
laŭdi vin; ĉar malsaĝulo | Gib mir Rat; der Mund des Toren | |
ofte saĝajn vortojn diras. | Redet oft das Wort des Weisen. | |
108 Ne plu manĝas, ĉar malsana | 108 Krank ist mir die falbe Stute, | |
estas ĉevalino mia; | Sie verschmäht ihr liebstes Futter; | |
aŭdis mi, ke sorĉo-arton | Man erzählt mir, Zauberkünste | |
sciis ja patrino via, | Lerntest du von deiner Mutter, | |
109 kiu per run-kantoj fortaj | 109 Die mit starken Runenliedern | |
ĉenojn rompis, nodojn ligis, | Knoten knüpfte, Ketten sprengte, | |
malŝveligis la inundojn | Wetter rief und Stürme stillte | |
kaj la ŝtormojn trankviligis; | Und bergan die Fluten drängte; | |
110 kiu vokis la spiritojn | 110 Die mit mächtiger Beschwörung | |
kaj boligis herbojn fie -“ | kocht’ im Kessel dunkle Kräuter, | |
Pro koler’ Elmaro: „Ĉesu | Mit Verwünschung -“ „Falsche Zunge“, | |
vi paroli kalumnie! | Brauste Elmar, „sprich nicht weiter! | |
111 Per venenaj sagoj vi min | 111 Eitler Gauch! Mit gift’gen Pfeilen | |
trafis, mi eltenas tion, | Trafst du mich; ich konnt’ es tragen: | |
vi vantulo! Ja la dioj | Gotteslästrung rächen Götter, | |
venĝas la sakrilegion. | Menschen hören sie - und zagen. | |
112 Sed pri tiu, kiu estis | 112 Doch von ihr, um die ich traure, | |
eĉ sen la plej eta manko, | Deren dunkelster Gedanke | |
kaj pri kiu mi funebras, | Lichter war als Frankentugend, | |
vi silentu, fia Franko! | Sollst du schweigen, schnöder Franke, | |
113 Alikaze mi vin batos | 113 Schweigen, sonst - mit diesem Schwerte | |
per la glavo ĝis nenio:16) | Schlag’ ich dich zu Grund und Boden: | |
Helpu min la Donar’, la forta! | Helfe mir der starke Donar, | |
Helpu min Votan’ en tio!“ - | Helfe mir der alte Woden!“ - | |
114 Rekte staris jen la Sakso, | 114 Aufgerichtet stand der Sachse, | |
ŝultroforta kaj giganta,17) | Riesenhaft und schultermächtig; | |
flam-okule pro kolero | Seine Flammenaugen ruhten | |
jenan Frankon rigardanta. | Auf dem Franken zornesmächtig. | |
115 Hildegundo alrigardis | 115 Todesstille rings im Saale, | |
lin petege. En la halo | Geros Hand entfiel der Becher; | |
regis morttrankvil’, al Gero | Starr die Männer; Hildegunde | |
falis teren la pokalo. | Blickte flehend auf den Sprecher. | |
116 Sed la graf’ komencis digne: | 116 Doch der Graf begann mit Würde: | |
„Rompis vi dompacon mian, | „Meines Hauses guten Frieden | |
mian gaston malrespektis, | Hat mit Frevelmut gebrochen | |
ne bridinte spiton vian. | Deines Trotzes Übersieden; | |
117 Grave estas ofendinta, | 117 Schwer gekränkt des Königs Boten, | |
kontraŭ devo, la ordona, | Meinen Gast, den in der Mitte | |
vi la reĝan mesaĝiston, | Meiner Gäste hochzuachten | |
kontraŭ nia moro bona. | Dir befahl so Pflicht und Sitte. | |
118 Mi indulgas vian junon; | 118 Nachsicht deiner Jugend; dennoch | |
sed mi pensas: pli volonte | Deucht mir, daß du besser tätest, | |
vi ne venu plu en mian | Wenn du dieses Saales Schwelle | |
domon tien ĉi estonte.“ | fürderhin nicht mehr beträtest.“ | |
119 Klinis sin Elmar’ kaj diris: | 119 Elmar neigte sich und sagte: | |
„Grafo, mi honoras viajn | „Graf, ich ehr’ in allen Treuen | |
vortojn, tamen mi ne pensas, | Eure Worte; meiner Worte | |
ke mi pentu vortojn miajn.“ - | Hab’ ich keines zu bereuen.“ - | |
120 Iris for Elmar’, sed kun la | 120 Elmar ging; doch mit dem Frieden | |
paco foriĝinta estis | War der Frohsinn, sein Genosse, | |
la gajeco; ĉiuj gastoj | Fortgeflogen; alle Gäste | |
iris kaj neniu restis. | Heischten mit Vergunst die Rosse. | |
121 Jen la episkop’: „Ne lasis | 121 Sprach der Bischof: „Er verwehrte | |
li insulton de l’ patrino,18) | Die Beschimpfung einer Toten, | |
kiu estas jam mortinta; | Seiner Mutter, meiner Schwester, | |
mia estis ŝi fratino!“ | Und im Vierten ist’s geboten!“ | |
122 Triste li nun surseliĝis;19) | 122 Traurig stieg er in den Sattel; | |
jam nebula estis ĉio, | Nebel graute in den Gründen, | |
kiam li kun la abato | Als er mit Warin, dem Abte, | |
rajdis al Dektritilio. | Ritt zum Kloster Dreizehnlinden. | |
Traduko de la Germana poemo "Dreizehnlinden, Kapitel 6, Das Erntefest" de Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) en Esperanton de Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, *1938-11-04). | Verkinto de tiu ĉi Germana poemo estas Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | |
1) aŭ: \\1 Ĉarmas primaver’ kun floroj,\\benas nin aŭtun’ spikriĉe;\\kion la printemp’ promesas,\\donas la aŭtun’ sufiĉe. - | ||
2) aŭ: ho, Ajgino, la majoro | ||
3) aŭ: kaj la monaĥej-abaton\\aŭ: la abaton pri l' Vezero | ||
4) aŭ: premis la maldekstan manon | ||
5) aŭ: \\Kiam tiu babiladis,\\ŝi aŭskultis silentante;\\li kurbigis siajn lipojn,\\al Elmaro nun dirante:\\ | ||
6) aŭ: sorĉis per magia brogo, | ||
7) aŭ:\\Estas ĝi simbol' de nia\\diligenta laborado\\kaj de bona beno Dia. | ||
8) La Sorboj estis (kaj estas) slava tribo loĝinta en la nuna orienta Germanio. | ||
9) La Zalo (germane: Saale) estas rivero, fluanta tra la nuna germana federacia lando Turingio en la riveron Elbo. | ||
10) aŭ:\\diris li kun kompatema\\voĉo al la senhejmulo: | ||
11) aŭ:\\Tiu trinkis, larmo fluis \\elokule barbon lian. | ||
12) aŭ:\\kiu el alteco falas, | ||
13) aŭ: en montaro estis ie; | ||
14) Goldmaro, germane: Goldemar, estis mita forĝisto laŭ la ĝermana mitologio. | ||
15) aŭ: Diris la major-filino: | ||
16) aŭ: per ĉi glavo ĝis nenio: | ||
17) aŭ: fortaŝultra kaj giganta, | ||
18) aŭ: li insulti la patrinon, | ||
19) aŭ: Li malĝoje surseliĝis; |