eksporti for presado: vertikala formato (PDF) kverformato (PDF) | montru ĉiujn eksport-formatojn |
verkinto [voknomo] | titolo | lingvo | publikigo | identiga kodo | lasta modifo | aspekto |
---|---|---|---|---|---|---|
Friedrich Schiller | * Die Bürgschaft | Germana | Arg-2057-1016 | 2014-05-20 13:28 Manfred | nur tiun forigu | |
Vasilij Devjatnin | Garantio | Esperanto | Arg-2058-1016 | 2014-05-20 13:25 Manfred | nur tiun forigu |
Friedrich Schiller, | Friedrich Schiller, | |
tradukita de Vasilij Devjatnin | ||
Damon' unu fojon mallaŭte trairis | Zu Dionys, dem Tyrannen, schlich | |
Kun akra tranĉilo sub bask' al tirano – | Damon, den Dolch im Gewande: | |
Al Dionizio, – sed unu gardano | Ihn schlugen die Häscher in Bande, | |
Lin kaptis subite. Tiran' al li diris : | "Was wolltest du mit dem Dolche? sprich!" | |
« Pro kio vi al mi, fripono, aliris? » | Entgegnet ihm finster der Wüterich. | |
– Mi sanktan promeson ekvolis plenumi . . . – | "Die Stadt vom Tyrannen befreien!" | |
« Krimulo! mi tuj vin ordonos krucumi! » | "Das sollst du am Kreuze bereuen." | |
– Jam longe mi estas al mort' pretigita, | "Ich bin", spricht jener, "zu sterben bereit | |
Kaj, kredu, ne diros mi eĉ unu vorton | Und bitte nicht um mein Leben: | |
Pro mia pardono, ĉar havas mi forton, | Doch willst du Gnade mir geben, | |
Por morti sur kruco; sed se inklinita | Ich flehe dich um drei Tage Zeit, | |
Vi estas al bono, – ho, estu donita | Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit; | |
Al mi kelka tempo, por fraton edzigi, – | Ich lasse den Freund dir als Bürgen, | |
Ĉe vi do mi povas amikon restigi. – | Ihn magst du, entrinn' ich, erwürgen." | |
Kruele ekbrulis tirana rigardo, | Da lächelt der König mit arger List | |
Kaj diris li post la silento momenta : | Und spricht nach kurzem Bedenken: | |
« Tre bone, kun tio mi estas konsenta; | "Drei Tage will ich dir schenken; | |
Sed tamen memoru vi tion, bastardo, | Doch wisse, wenn sie verstrichen, die Frist, | |
Ke vian amikon mi tenos sub gardo | Eh' du zurück mir gegeben bist, | |
Ne pli, ol tri tagoj, – kaj poste li mortos, | So muß er statt deiner erblassen, | |
Al vi li per tio pardonon alportos. » | Doch dir ist die Strafe erlassen." | |
Al sia amiko Damono alvenis | Und er kommt zum Freunde: "Der König gebeut, | |
Kaj diras : « tiran' min aljuĝis krucumi, | Daß ich am Kreuz mit dem Leben | |
Ĉar volis mi sanktan promeson plenumi . . . | Bezahle das frevelnde Streben. | |
Kaj mi nur tri tagojn ricevi elpenis, | Doch will er mir gönnen drei Tage Zeit, | |
Por fraton edzigi . . . » kaj li ĉirkaŭprenis | Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit; | |
Amikon kaj petas : « ho, restu, kurulo, | So bleib du dem König zum Pfande, | |
Vi por garantio ĉe malbonegulo! » | Bis ich komme zu lösen die Bande." | |
Amiko volonte konsentis kaj restis | Und schweigend umarmt ihn der treue Freund | |
En malliberejo li por garantio, | Und liefert sich aus dem Tyrannen; | |
Kaj tuj liberigis Damonon per tio . . . | Der andere ziehet von dannen. | |
Damono edziĝon de frato forfestis, | Und ehe das dritte Morgenrot scheint, | |
En tria mateno tre frue sin vestis | Hat er schnell mit dem Gatten die Schwester vereint, | |
Kaj vojon rapidas, malfrui timante | Eilt heim mit sorgender Seele, | |
Kaj ĉiam pri sia amiko pensante . . . | Damit er die Frist nicht verfehle. | |
Subite tre forta ventego fariĝis, | Da gießt unendlicher Regen herab, | |
Kaj tondro kaj fulmo kaj granda pluvego; | Von den Bergen stürzen die Quellen, | |
Pli forte, pli brue koleras ventego, – | Und die Bäche, die Ströme schwellen. | |
Kaj jen riveretoj de mont' ekruliĝis, | Und er kommt ans Ufer mit wanderndem Stab, | |
Riveron plenigis, kaj ĝi ekondiĝis . . . | Da reißet die Brücke der Strudel hinab, | |
Damono al ponto rapidas de monto | Und donnernd sprengen die Wogen | |
Kaj vidas, ke estas rompita jam ponto. | Des Gewölbes krachenden Bogen. | |
Li vagas sub pluvo sur bord' de rivero, | Und trostlos irrt er an Ufers Rand: | |
Kaj tre malproksime li vidas dometon; | Wie weit er auch spähet und blicket | |
Li krias, li vokas, li petas ŝipeton : | Und die Stimme, die rufende, schicket. | |
Sed vane, – neniu ĉar kun malespero | Da stößet kein Nachen vom sichern Strand, | |
Ekvolis batali kun brua rivero . . . | Der ihn setze an das gewünschte Land, | |
Kaj baldaŭ rivero jam aliformiĝis : | Kein Schiffer lenket die Fähre, | |
Ĝi tute je maro simila fariĝis. | Und der wilde Strom wird zum Meere. | |
Kaj jen lian koron plenigis doloro, | Da sinkt er ans Ufer und weint und fleht, | |
Li ploras, antaŭen li manojn etendas, | Die Hände zum Zeus erhoben: | |
Kaj preĝon varmegan al Zeŭso li sendas : | "O hemme des Stromes Toben! | |
« Kompatu! » li petas kun granda fervoro – | Es eilen die Stunden, im Mittag steht | |
« Kaj min ekrigardu kun dia favoro! | Die Sonne, und wenn sie niedergeht | |
Se al Sirakuzoj vi min ne alportos, | Und ich kann die Stadt nicht erreichen, | |
Ho! . . mia amiko senkulpe ja mortos! » | So muß der Freund mir erbleichen." | |
Sed vane kompaton de Zeŭso li petas : | Doch wachsend erneut sich des Stromes Wut, | |
Ventego kaj ondoj kaj pluv' ne ĉesiĝas. | Und Welle auf Welle zerrinnet, | |
Sed ĉiam plifortaj, teruraj fariĝas, – | Und Stunde an Stunde entrinnet. | |
Kaj tempo forpasas . . . Damono formetas | Da treibt ihn die Angst, da faßt er sich Mut | |
De si sian veston, kuraĝe sin ĵetas | Und wirft sich hinein in die brausende Flut | |
En bruan riveron kaj naĝas, tranĉante | Und teilt mit gewaltigen Armen | |
Per brusto nur ondon, kun mort' batalante. | Den Strom, und ein Gott hat Erbarmen. | |
Kaj jen li sur bordo jam estas, – elŝiris | Und gewinnt das Ufer und eilet fort | |
Sin tute el brakoj teruraj de morto, | Und danket dem rettenden Gotte; | |
Kun granda dankem' al favoro de sorto, | Da stürzet die raubende Rotte | |
Rapidas li plu . . . Sed subite eliris | Hervor aus des Waldes nächtlichem Ort, | |
El granda arbaro rabistoj. Aliris | Den Pfad ihm sperrend, und schnaubet Mord | |
Al ili Damono, – kaj ili malpace | Und hemmet des Wanderers Eile | |
Ĉirkaŭas lin tute, rigardas minace. | Mit drohend geschwungener Keule. | |
« Ho, kion vi volas, krimuloj? li diris : | "Was wollt ihr?" ruft er vor Schrecken bleich, | |
Ankoraŭ ne scias, friponoj, vi tion, | "Ich habe nichts als mein Leben, | |
Ke mi, nur krom vivo, jam havas nenion! | Das muß ich dem Könige geben!" | |
Sed vivo – ne mia! » Kaj tuj li aliris | Und entreißt die Keule dem nächsten gleich: | |
Al ili, bastonon de unu elŝiris, | "Um des Freundes willen erbarmet euch!" | |
Per ĝi li eksvingis, kaj tri li mortigis, | Und drei mit gewaltigen Streichen | |
Aliajn do ĉiujn facile forigis. | Erlegt er, die andern entweichen. | |
Sed suno post pluvo varmege bruligis | Und die Sonne versendet glühenden Brand, | |
Migranton, kaj tute li perdis jam forton; | Und von der unendlichen Mühe | |
Kun granda teruro atendis li morton, – | Ermattet sinken die Kniee. | |
Kaj preĝis li Zeŭson : « vi min liberigis | "O hast du mich gnädig aus Räubershand, | |
El ondoj bruegaj, de mi vi forigis | Aus dem Strom mich gerettet ans heilige Land, | |
Rabistojn, – ĉu tie ĉi devas suferi | Und soll hier verschmachtend verderben, | |
Mi vane kaj morti, amikon oferi?! . . . » | Und der Freund mir, der liebende, sterben!" | |
Subite li aŭdas, kvazaŭ murmuretas | Und horch! da sprudelt es silberhell, | |
Ne tre malproksime malgranda rivero! | Ganz nahe, wie rieselndes Rauschen, | |
Rapide sin turnas al ĝi kun espero | Und stille hält er, zu lauschen; | |
Damono – kaj vidas, ke fonto fluetas. | Und sieh, aus dem Felsen, geschwätzig, schnell, | |
Al ĝi superforte li tuj alvagetas, | Springt murmelnd hervor ein lebendiger Quell, | |
Soifon brulegan kun ĝoj' kvietigas | Und freudig bückt er sich nieder | |
Kaj korpon malsanan en ĝi li freŝigas. | Und erfrischet die brennenden Glieder. | |
Jam suno varmega majeste subiras | Und die Sonne blickt durch der Zweige Grün | |
Kaj ombroj tre longaj kuŝiĝas sur tero : | Und malt auf den glänzenden Matten | |
Tre baldaŭ jam venos trankvila vespero. | Der Bäume gigantische Schatten; | |
Sur vojo al urb' du migrantoj jen iras, | Und zwei Wanderer sieht er die Straße ziehn, | |
Damono do ilin en voj' preteriras. | Will eilenden Laufes vorüber fliehn, | |
Migrantoj parolas, Damono aŭskultas | Da hört er die Worte sie sagen: | |
Kaj aŭdas : « lin oni jam nun ekzekutas! » | "Jetzt wird er ans Kreuz geschlagen." | |
Tumulto piedojn al li flugiligas, | Und die Angst beflügelt den eilenden Fuß, | |
En lia animo – senfinaj teruroj . . . . | Ihn jagen der Sorge Qualen; | |
Kaj jen Sirakuzoj ! Nur suprojn de turoj | Da schimmern in Abendrots Strahlen | |
Malalta jam suno facile origas : | Von ferne die Zinnen von Syrakus, | |
Jam estas vespero! . . kaj li rapidigas | Und entgegen kommt ihm Philostratus, | |
Ankoraŭ pli paŝojn, – kaj vidas – en strato | Des Hauses redlicher Hüter, | |
Renkontas lin lia servant' Filostrato. | Der erkennet entsetzt den Gebieter: | |
– Revenu, ĉar ĉio jam estas finita! – | "Zurück! du rettest den Freund nicht mehr, | |
Li diris malgaje : en urbon ne iru, | So rette das eigene Leben! | |
Mi petas vin, el Sirakuzoj foriru! | Den Tod erleidet er eben. | |
Li estas jam al ekzekuto metita. | Von Stunde zu Stunde gewartet' er | |
Li kredis sen fin', ke li estos trompita | Mit hoffender Seele der Wiederkehr, | |
Neniam de sia amik', kaj nenio | Ihm konnte den mutigen Glauben | |
Lin povis devigi ne kredi je tio. – | Der Hohn des Tyrannen nicht rauben." | |
« Ho, se jam malfrui al mi estas sorto, | "Und ist es zu spät, und kann ich ihm nicht, | |
Kaj se mi ne povas de mort' liberigi | Ein Retter, willkommen erscheinen, | |
Amikon, – mi devas min ankaŭ mortigi : | So soll mich der Tod ihm vereinen. | |
Tirano ne diru, ke kuris de morto | Des rühme der blut'ge Tyrann sich nicht, | |
Mi nur dank' al mia anima malforto! | Daß der Freund dem Freunde gebrochen die Pflicht, | |
Al vi mian vivon volonte mi cedas, | Er schlachte der Opfer zweie | |
Sed sciu, ke homoj kaj amas kaj kredas! » | Und glaube an Liebe und Treue!" | |
Vespere Damon' Sirakuzojn eniras | Und die Sonne geht unter, da steht er am Tor, | |
Kaj vidas, ke kruco sur placo jam staras, | Und sieht das Kreuz schon erhöhet, | |
Kaj oni jam tute amikon preparas, | Das die Menge gaffend umstehet; | |
Por lin ekzekuti . . . Kun forto traŝiras | An dem Seile schon zieht man den Freund empor, | |
Amason popolan Damono kaj diras : | Da zertrennt er gewaltig den dichten Chor: | |
« Mi morton deziris de Dionizio, – | "Mich, Henker", ruft er, "erwürget! | |
Mi estas krimulo, li – nur garantio ! | Da bin ich, für den er gebürget!" | |
En granda mirego popol' silentiĝis . . . . | Und Erstaunen ergreifet das Volk umher, | |
En ĝojo amikoj sin tuj ĉirkaŭprenas | In den Armen liegen sich beide | |
Kaj ploras, – pri kio – neniu komprenas, | Und weinen vor Schmerzen und Freude. | |
Sed larmoj el ĉiuj okuloj ruliĝis . . . . | Da sieht man kein Auge tränenleer, | |
Minaca tirano pri ĉio sciiĝis; | Und zum Könige bringt man die Wundermär'; | |
Li je amikeco ilia tre miras | Der fühlt ein menschliches Rühren, | |
Kaj verajn amikojn li vidi deziras. | Läßt schnell vor den Thron sie führen, | |
Kaj jen ili venas. Kun vido afabla | Und blicket sie lange verwundert an. | |
Tirano renkontas amikojn kaj diras : | Drauf spricht er: "Es ist euch gelungen, | |
« Vi venkis min tute, je vi mi tre miras! | Ihr habt das Herz mir bezwungen; | |
Mi estas ankoraŭ por amo kapabla, | Und die Treue, sie ist doch kein leerer Wahn - | |
Kaj se mi ne estas al vi malagrabla, | So nehmet auch mich zum Genossen an: | |
Permesu al mi, ke en ligo mi via, | Ich sei, gewährt mir die Bitte, | |
Amikoj varmegaj, por vi estu tria! . . . » | In eurem Bunde der Dritte!" | |
Traduko de la Germana poemo "Die Bürgschaft" de Friedrich Schiller (Frederiko Ŝilero, *1759 - †1805) en Esperanton de Vasilij Devjatnin (*1862 - †1938). Pri la tradukinto vidu la vikipediejon http://eo.wikipedia.org/wiki/Vasilij_Devjatnin. La poem-esperantigo troviĝas en http://edu.i-lo.tarnow.pl/esp/lern/librejo/0012/0008.php. | Verkinto de tiu ĉi Germana poemo estas Friedrich Schiller (Frederiko Ŝilero, *1759 - †1805). Pri la poeto Friedrich Schiller vidu la retejon http://eo.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Schiller. Pri la poemo vidu la retejon http://www.kombu.de/buergsch.htm. |